Dünya genelinde dikey bulut veya topluluk bulutu gibi kavramlar son yıllarda bulut bilişimin uygulanmasında önemli başlıklar olarak karşımıza çıkıyor. Türkiye’nin verisinin Türkiye’de kalması tercihi ise, bizim için Amazon Outposts gibi çözümleri daha kritik önemli hale getiriyor.
Yapay zekânın yeni formu olan üretici yapay zekâ (Generative AI) dünyada, internetin çıkışından bu yana en önemli teknolojik kırılmayı ya da en büyük dalgayı ortaya çıkarıyor. Amazon Web Services (AWS) Türkiye Genel Müdürü Burak Aydın, “Bu dalgada birçok farklı iş kolu, üretici yapay zekâ ile birlikte yeniden yapılanacak; yeni başarı hikâyeleri ve yeni uygulamalar çıkacak. Bunların hepsi, içinde bulunduğumuz şirketleri, yenilikleri üretme, hayata geçirme ve böylelikle yeni iş süreçlerini, yeni ürün ve hizmetleri tasarlama yönünde itici güç olacak. Bu başlıkların hepsinin arkasında aslında bulut teknolojileri var. AWS, Türkiye’de 44’ten fazla iş ortağı ile beraber işletmelerin, kurum ve kuruluşların hayatına değer katmak için var gücüyle çalışıyor” diyor.
Pazarlamacıların çok sevdiği sıcaklık haritası ile her sözcüğü ağırlığına göre büyütsek, herhalde en büyük yeri üretici yapay zekâya ayırmamız gerekirdi ancak buradaki asıl kral koltuğu bulut bilişime ait. Bunun nedeni üretici yapay zekânın değer yaratabilmesi için gereken büyük bilgi işlem kapasitesinin bulut altyapısı ile sağlanabilecek olması. Nvidia’nın başını çektiği, grafik işlemcilere dayanan bilişim (GPU computing) bu dünyanın gücünü sürekli yukarıya taşıyor. Bunun karşıladığı ihtiyaç, daha büyük veri ile işlem yaparak daha doğru sonuçları elde edebilmek.
Burada kritik bir sorun var: daha büyük veri ile neyi anlamalıyız. İnternette veya sosyal medya platformlarında çok büyük veri bulunuyor ve bu veri ile analiz yapıp sonuç üretmek bugünün metrikleri ile saniyeler içinde gerçekleştirilebiliyor yani işten bile değil. Ancak bir konuda karar alırken her veri ile mi yoksa kendi veriniz ile mi hareket etmek istersiniz. Geçen yıl bu konuyu, “tarih konuşacaksanız herkesle mi yoksa İlber Ortaylı ile mi konuşmak istersiniz” şeklinde ortaya koymuştum. Bu soru hâlâ yerinde duruyor.
Şirketlerin yapay zekâsı kendi veri havuzlarında
AWS, bu sorulara entegre bir çözüm sunabildiği için bugün önemli bir iş yapıyor. Birincisi şirketler ile kurum ve kuruluşlara kendi verisi üzerinde kendi seçtiği algoritma ile yapay zekâ çalıştırma olanağı sunuyor. Yani İlber Ortaylı ile devam ediyoruz. İkincisi ve bugün bu yazıyı yazmama neden olan boyut olarak da bunun için gereken bilgi işlem kapasitesini, bu yapıların kendi içinde ve Türkiye’nin verisi Türkiye’de kalsın sloganına uyumlu olarak oluşturmasına olanak tanıyor.
AWS Türkiye’nin 9 Ocak’ta yaptığı lansman ile tanıttığı AWS Outposts için “gerçek bir hibrit bulut deneyimi sağlayan AWS Outposts’un artık Türkiye'deki veri merkezlerine ve kurum içi ortamlara gönderilip kurulabileceği” duyurusu yapıldı. Bir Outpost, AWS’nin bilgi işlem ve veri saklama kapasitesinin müşteri lokasyonuna kurulmuş biri havuzu olarak niteleniyor. AWS, bu kapasiteyi AWS bölgesinin (AWS Region) bir parçası olarak işletiyor, takip ediyor ve yönetiyor. Müşteri ise, farklı departmanlarının ihtiyaçları doğrultusunda bu kapasite üzerinde alt network’ler kurabiliyor.
Veri kendi yerinde duruyor; bulutun gücü ayağına geliyor
AWS’nin “gerçek bir hibrit bulut deneyimi sağlayan” ifadesi ile tanımladığı AWS Outposts’un işlevi için “Türkiye’deki tüm AWS müşterilerine ve ortaklarına; AWS altyapısına, AWS servislerine, API’larına ve araçlarına neredeyse tüm veri merkezlerinde, ortak yerleşim alanlarında ve kurum içi tesislerde erişim olanağı sağlıyor ve böylece gerçek ve tutarlı bir hibrit bulut deneyimi yaşamalarına imkân tanıyor” açıklamasını yapıyor.
Türkiye'deki veri merkezlerine ve kurum içi ortamlara gönderilip kurulabileceği duyurulan AWS Outposts, Türkiye’deki tüm AWS müşterilerine ve ortaklarına; AWS altyapısına, AWS servislerine, API’larına ve araçlarına neredeyse tüm veri merkezlerinde, ortak yerleşim alanlarında ve kurum içi tesislerde erişim olanağı sağlıyor ve böylece gerçek ve tutarlı bir hibrit bulut deneyimi sunacak.