Dijital prangalarla yükselemezsin

Her tercih, bir vazgeçiştir ve her şeye koşanlar, kodun mantığını kaçırır. Tercihlerin doğru olabilir fakat eğer YZ dünyasında düne dair vazgeçişlerin yoksa yapa zekâ senin için otursun ağlasın.

YZ çağında artık tek bir gerçek var: Her tercih bir vazgeçiştir. Ama biz tercihi “her şeye yatırım” zannediyoruz. YZ’ye geçiyoruz diyoruz ama neye geçtiğimizi, neyden vazgeçtiğimizi bilmiyoruz. Bir sistemi satın alıyoruz, ama eski kültürü aynen sürdürüyoruz.  Olacak şey mi bu?

Bu yeni çağın ilkesi şu: Kod üretmeden sonuç beklenmez. YZ’ye dair tercihler yapmıyor, sadece “moda olanı” satın alıyoruz. Yeni kavram: Seçimsiz Strateji... Yani yön belirlemeden araç seçmek… Yapay zekâ bizi kendi algı düzeni ve onun arkasındakilerin ideolojisiyle yönetecekse; tehlike var.

Tercihin varsa kodun da olsun

YZ sistemleriyle yükselmek istiyoruz ama elimizde hâlâ analog prangalar var. Süreçler belirsiz, ekipler hazırlıksız, kararlar sahipsiz. Yeni kelimemiz: Dijital Pranga. Yâni teknolojik yatırımın olmuş ama zihinsel dönüşüm eksik. Tıpkı uçmaya çalışan bir kuşun hâlâ yere bağlı olması gibi.

Her şeyi teşvik eden hiçbir şeyi geliştiremez. Geçmişte yaptığımız gibi, bugün de YZ’de her alana teşvik vermeye çalışıyoruz. Eğitimsiz modele fon, veri kültürü olmayan ekibe destek… Sonuç: Zekâsız Teşvik… Yani teknik kapasiteye değil, siyasi dengelere göre dağıtılan destekler. Oysa YZ odak ister.

2 SORU 2 CEVAP / YZ tercihlerine dair…

YZ dönüşümünde neden yol alamıyoruz?

Çünkü tercihler net değil. Herkes sistem kuruyor ama kimse neyi hedeflediğini bilmiyor. Bu, kod kalabalığına neden oluyor. Yani sistemler yığılıyor ama çözümler üretilemiyor. Bu da yapay zekâyı dijital pranga haline getiriyor. Eğer prangayı tanımlamazsan, tercihin seni uçurmaz; yük gibi çeker.

Peki, ne yapılmalı?

Tercih etmeli. Ve onun gereği olarak bazı alanlardan bilinçli şekilde vazgeçilmeli. YZ bir kaynak oyunudur. Her şeyi hedefleyenin hiçbir şey üretemeyeceği bir çağdayız. YZ’den umulan faydayı abartmamalı. Küçümsememeli de… Zekânı kullanırken nasıl davranıyorsan YZ için de öyle davran.

not/Neyi beslersen onu büyütürsün

YZ sistemine yatırım yapıyorsan, onunla çalışacak insanı da yetiştirmelisin. Veriyi topluyorsan, o verinin anlamını da sorgulamalısın. Şirket olarak “YZ’ye geçtik” diyorsan, zihninde hâlâ “Excel yönetimi” varsa bir yere gidemezsin. Yeni kavramım: Hesapsız Uyum; taklitte sınırlı kalmak…

YZ lügati

Zekâsız Teşvik: teknoloji değeri olmayan ama kaynak tüketen destek mekanizması

Hesapsız uyum: Değişimi taklit etmek ama içsel muhasebe yapmadan hareket etmek

Kod Kalabalığı: Odaksız, kararları çakışan, çatışan, birbirini boğan sistem yığını

Seçimsiz Strateji: Yön belirlemeden araç seçmeye kalkmak

Dijital Pranga: YZ kurulmuş ama zihin hâlâ geçmişte takılı