Yapay zeka: Sahibinin sesi

Sıkça rastladığım riskli bir davranış var: Yapay zekâ sohbet robotlarının söylediklerini mutlak doğru kabul etmek. Tam bu konuda yazmayı düşünürken Financial Times ilginç bir çalışma yaptı ve yapay zekâ robotlarına patronlarını sordu. Netice: sahibinin sesi!

Ödev yapan öğrenciler, resmi bir e-posta hazırlaması gereken gençler, ‘Türkiye nasıl kalkınır?’ diye tartışan iş insanları... Son günlerde bir araya geldiğim pek çok kişi, sohbetin ederken bir mesele gündeme geldiğinde hızla bir yapay zekâ sohbet robotu (chatbot) açtı. Sorusunu yazdı. Çıkan cevabı da mutlak doğru olarak kabulleniverdi. Açık söyleyeyim, bu çok riskli bir durum.

Elbette ChatGPT ve ben benzeri yapay zekâ robotları hayatımızı kolaylaştırıyor. Ancak cevaplara temkinli yaklaşmak şart. Şubat sonunda Silikon Vadisi’nin dahi girişimcilerinden biriyle sohbet ederken bu konuyu sormuştum. Üç başlıklı bir yaklaşımı vardı: Veri kalitesi, arama kabiliyeti ve model performansı. Veri kalitesinin en iyi durumda bile yüzde 70 mertebesinde olduğunu, en iyi aramaların bile yüzde 80 başarıyla çalıştığını ve model performansının yüzde 50’lerde olduğunu söyledi. Bu yüzden yüzde 100 yapay zekaya daha zamanımız olduğunu vurguladı. Yani bir süre daha yapay zekanın karar alıcıdan ziyade karar destekleyici olacağını düşünebiliriz.

Tam bu konuyu ele almayı düşünürken, Financial Times meseleyi çok iyi özetleyen ilginç bir çalışma yayınladı. Altı önde gelen yapay zekâ sohbet robotuna (OpenAI, Anthropic, xAI, Meta, Google ve DeepSeek) yapay zeka patronları hakkında sorular yöneltti. Doğrusu cevaplar kurumsal şirket çalışanlarının vereceklerinden farksızdı: kendi yöneticileri hakkında övgüler, rakipler hakkında eleştiriler!

Mesela, ChatGPT kendi kurucusu olan OpenAI CEO’su Sam Altman’ı "teknolojik iyimserliği keskin iş içgüdüleriyle birleştiren stratejik ve hırslı bir lider" olarak tanımladı. Buna karşılık, rakip Anthropic firmasının Claude robotu, Altman'ın liderliğinin "OpenAI'nin orijinal kar amacı gütmeyen ahlak anlayışından çok, büyüme ve etki yapmayı önceliklendiren tartışmalı kararlar içerdiğini" söyledi. Ne tesadüf ki, Anthropic'in kurucu ortağı Dario Amodei, 2021'de OpenAI'den ayrıldıktan sonra Altman hakkında buna benzer eleştirilerde bulunmuştu.

Meta'nın Llama'sı, kendi CEO'su Mark Zuckerberg'in "dönüştürücü" bulurken, rakipleri onu "amansız", "vizyon sahibi ama tartışmalı" ve "ürün odaklı" olarak tanımladı. Elon Musk'ın robotu Grok, liderini "cesur" ve "vizyon sahibi" olarak tanımlarken, rakip Claude onun "kutuplaştırıcı" ve "değişken" olduğunu söyledi.

Peki, yapay zekâ patronlarının zaafları sorulduğunda ve "dürüst olmaları" istendiğinde, sohbet robotları ne dedi? Rakip liderler konusunda açık sözlü, kendi patronları hakkında hayli çekingendiler. OpenAI’den ChatGPT, Elon Musk’ın en büyük zayıflığının “sık sık güvenilirliği zedeleyen, ortakları yabancılaştıran ve önceliklendirdiğini iddia ettiği uzun vadeli hedeflerden uzaklaştıran dürtüsel ve dengesiz davranışları” olduğunu söyledi. Halbuki kendi patronu Sam Altman için şeffaflıktan ziyade kontrol ve piyasa hakimiyetine öncelik verdiği yönünde “büyüyen bir algı” olduğunu söylemekle yetindi. Velhasıl tam objektif, mutlak doğru henüz hayal.

Yapay zeka sohbet robotlarının nasıl eğitilirse öyle cevap verdiklerini, insanlara duymak istediği şeyleri söyleyebildiklerini ve zaman zaman da ‘halüsinasyon’ gördüklerini (kafadan attıklarını) unutmadığınız bir hafta diliyorum.