Mülkü olmayanın hükmü olmaz

Kureyş suresinde bahsedilen yaz-kış ticari seferlerini doğru okumalıyız. Kur’an, eskilerin masallarını anlatan bir kitap değildir. Allah’ın kelamı ve Müslümanlar için bir öğüt olduğuna göre, yaz-kış seferleri sadece geçmişle alakalı olmasa gerekir. Kuran-ı Kerim bu ifadeyle Müslümanlar için ideal bir hedef ortaya koyar: Ticaret yapın, kimseye muhtaç olmayın, hüküm altına alınan değil, hükmeden olun. Kuran-ı Kerim’deki “Hüküm Allah’ındır” şeklindeki ayetleri, sadece hukuki bir metin olarak görmemeli, ayetlerin içerdiği psikolojik ve sosyolojik anlamları da dikkate almalıyız. Bu açıdan baktığımızda şu sonuçlara ulaşabiliriz. Yeryüzünü imar etmekle sorumlu olan ve yeryüzünde halife olarak nitelendirilen “insan”, gücü temsil eden ticareti başkalarının eline bırakırsa Müslümanlar hükmeden değil, boyun eğen bir toplum olmaktan kurtulamazlar. Üretmediğimizde, ticareti başkalarına bıraktığımızda, ticareti elinde bulunduranların hükmü altına girmek doğal bir sonuç olacaktır. Değerli bir büyüğümün dediği gibi “mülkü olmayanın hükmü olmaz.”