Yapı denetim kuruluşları kanun teklifinde revize istiyor

ESRA ÖZARFAT / BURSA - Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Derneği Bursa Şubesi Başkanı Esra İnhanlı, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nda hazırlanıp 18 Kasım’da 2024 meclise sunulan “Köy Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” hakkında eleştirilerde bulundu. İnhanlı, teklifin özellikle “Yapı denetim hizmet sözleşmesi bedeline esas inşaat alanı 500 m²’ye kadar olan yapılarda yapı sahibince belirlenen yapı denetim kuruluşu ile sözleşme yapılması” yönündeki düzenlemesinin, denetim sürecini köklü bir şekilde değiştirdiğini vurguladı. Bu düzenlemenin, yapı denetim sisteminin bağımsızlığına zarar vereceğini savunan İnhanlı, şu açıklamalarda bulundu:

“Bu düzenleme, yapı denetim kuruluşlarının müteahhitler tarafından seçilmesine olanak tanıyarak tarafsız denetim mekanizmasını ortadan kaldırmaktadır. Yapı denetim sistemi, kamu güvenliğini sağlamak amacıyla oluşturulmuş bir kamu hizmetidir. Ancak bu değişiklik, yapı denetim mekanizmasının bağımsızlığını kaybetmesine, adaletli iş dağılımının ve şeffaflık ilkesinin zedelenmesine yol açacaktır. Elektronik dağıtım sistemini devre dışı bırakmayı öngören bu teklif, denetimsizliğin önünü açarak toplumsal can güvenliğini tehdit eder hale gelecektir.”

“Sektörü zora sokacak yatırımlar”

İnhanlı, teklifin bir diğer maddesi olan “Yapı denetim kuruluşlarının, denetim sorumluluğunu üstlendiği yapının taşıyıcı sisteminde meydana gelebilecek hasarlar nedeniyle izin belgelerinin iptal edilmesi ve teminatlarının irat kaydedilmesi” düzenlemesine de tepki gösterdi. Bu maddenin, yapı denetim firmalarını haksız bir şekilde sorumlu tutacağını belirten İnhanlı, “Taslakta, yapı denetim firmalarının, yalnızca denetlediği binalardan değil, çevresindeki binalarda oluşabilecek hasarlardan da sorumlu tutulması öngörülmektedir. Ancak yapı denetim personeli, yalnızca bitmiş imalatları kontrol etmekle yükümlüdür ve hasar sırasında şantiyede bulunmayabilir. Bu durum, firmalar için ağır yaptırımlar getirmekte; izin belgelerinin iptali ve teminatlarına el konulmasını öngörmektedir. Bu tür düzenlemeler, yapı denetim sektörünü gereksiz bir yük altına sokarak işleyişi daha karmaşık ve sürdürülemez hale getirecektir” dedi.