Volkanbilimci Cassidy uyardı: Etna yanardağı gibi aktif volkanlar değil, asıl tehlike sessiz olanlar
Birmingham Üniversitesi’nden volkanbilimci Mike Cassidy, esas riskin uzun süredir izlenen Etna gibi büyük volkanlardan değil; sessiz kalan, hatta henüz kayıt altına alınmamış volkanlardan kaynaklandığını ifade etti.
Haber Merkezi |İngiltere'deki Birmingham Üniversitesi'nden volkanbilimci Mike Cassidy, dünya için en büyük tehdidin Yellowstone veya Etna gibi "ünlü" volkanlar değil, görünürde sakin duran ve neredeyse hiç izlenmeyen gizli volkanlar olduğunu söyledi.
Nefes'in haberine göre Cassidy, The Conversation'da yayımlanan yazısında bu volkanların çoğu kişinin sandığından çok daha sık patladığını belirtti. Uzman Pasifik, Güney Amerika ve Endonezya gibi bölgelerde kayıtlara geçmemiş volkanlarda ortalama her 7–10 yılda bir patlama yaşandığını vurguladı.
Hayli Gubbi yanardağı 12 bin yıl sonra ilk kez patladı
Cassidy uyarısına örnek olarak, Etiyopya'daki Hayli Gubbi yanardağının geçen pazar günü 12 bin yıllık sessizliğini bozarak ilk kez patlamasını gösterdi.
Patlamada havaya dev kül bulutları yükseldi, Afdera köyü kül tabakasına gömüldü, volkanik kalıntılar Yemen ve Hindistan'a kadar ulaştı. Olayda herhangi bir can kaybı meydana gelmedi.
Sessiz volkanların yıkıcı uyanışı
Ancak her patlama Etiyopya'daki kadar şanslı olmuyor. Cassidy, geçmişte bu tür patlamaların çok daha ağır sonuçları olduğunu söylüyor. Örneğin 1982'de Meksika'da takip edilmeyen El Chichon yanardağı, yüzyıllar süren sessizliğin ardından patladığında ormanların yok olmasına neden olan sıcak kül ve gaz akıntıları oluştu.
Binaların yıkıldığı olayda kül bulutları Guatemala'ya kadar ulaştı. 2000 kişi hayatını kaybederken 20 bin kişi de evinden oldu.
Ayrıca patlamanın etkisi bölgeyle sınırlı kalmadı; tüm dünyada etkileri oldu. Atmosfere yayılan kükürt, Kuzey Yarımküre'nin soğumasına neden oldu, Afrika musonunu güneye kaydırdı ve 1983-85 yıllarında Etiyopya ve Doğu Afrika'daki kıtlıkta etkili oldu. Bu kıtlıkta en az 1 milyon kişi hayatını kaybetti.
"Aktif volkanların yarısından daha azı takip ediliyor"
Cassidy'ye göre aktif volkanların yarısından daha azı takip ediliyor ve bilimsel araştırmalar da ağırlıklı olarak Etna gibi ünlü volkanlara yönelmiş durumda.
Cassidy, Etna'nın tek başına Endonezya, Filipinler ve Vanuatu'daki 160 volkanın tamamından daha fazla bilimsel yayına konu olduğunu söylüyor.
En riskli bölgeler
Cassidy, insanların en büyük yanılgısının "uzun zamandır patlamayan volkanın gelecekte de sessiz kalacağı" düşüncesi olduğunu vurguladı.
Oysa bilim insanının açıklamasına göre büyük patlamaların dörtte üçü en az 100 yıldır sessiz kalan volkanlardan geliyor.
Cassidy riskin en yüksek olduğu bölgelerin Latin Amerika, Güneydoğu Asya, Afrika ve Pasifik olduğunu belirtiyor. Bilim insanı bu bölgelerde milyonlarca insanın kaydı bile olmayan volkanların yakınında yaşadığına dikkat çekti.
Volkanolog erken uyarı, izleme sistemleri ve yerel hazırlıklara yapılacak ufak yatırımların bile binlerce hayatı kurtarabileceğinin altını çiziyor.