Pentagon karar aşamasında: F/A-XX için milyarlık yarış başlıyor
Pentagon, ABD Donanma’sının yeni nesil gemiden kalkışlı muharip uçağı F/A-XX için Boeing ve Northrop Grumman arasında nihayi karara varacak; kararın bu hafta açıklanması bekleniyor.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) bu hafta ABD Donanması için geliştirilecek yeni nesil hayalet savaş uçağı F/A-XX’in tasarım ve üretimini üstlenecek savunma şirketini belirlemeye hazırlanıyor.
Reuters’a göre, Savunma Bakanı Pete Hegseth kararını geçtiğimiz cuma günü aldı. Uzmanlar, bu yeni savaş uçağı projesini ABD’nin Çin’le süren rekabetinde deniz gücü üstünlüğünü koruma açısından kritik bir adım olarak görüyor.
Proje için yarışan şirketler
Proje için yarışan şirketlerin ise Boeing ve Northrop Grumman olduğu belirtiliyor. Bu iki dev savunma şirketinden biri, 1990'lardan beri görevde olan F/A-18E/F Super Hornet filosunun yerini alacak yeni nesil F/A-XX savaş uçaklarını üretmekle görevlendirilecek.
Uçağın gizlilik özelliklerinin geliştirilmesi, menzilinin ve dayanıklılığının artırılması ve ayrıca insansız hava araçlarıyla entegre çalışabilme kapasitesine sahip olması bekleniyor.
Uçak sayısı, sözleşmenin toplam değeri ve takvimi gizli tutuluyor. Ancak F-35 gibi geçmiş projelerin toplam maliyetleri on milyarlarca doları bulmuştu.
İhale ABD açısından "stratejik bir eşik"
Uzmanlar Çin'in 6'ncı nesil uçak prototiplerinde ve 5. nesil jetlerin sahaya sürülmesinde "son derece agresif" davrandığını ve bu nedenle söz konusu ihalenin ABD açısından "stratejik bir eşik" olduğunu düşünüyor.
İlk F/A-XX’lerin 2030'lu yıllarda göreve başlaması, mevcut Super Hornet filosunun ise 2040'lara kadar hizmette kalması öngörülüyor.
Üç yıla kadar ertelemeyi savundu
Bahar ve yaz aylarında Pentagon ile Kongre arasında çıkan bütçe anlaşmazlığı nedeniyle projede gecikme meydana geldi.
Pentagon uçağın geliştirilmesi için minimum 74 milyon dolar istedi. Bazı Pentagon yetkilileri de mühendislik ve tedarik zincirinin kapasitesi konusundaki endişeler nedeniyle programı üç yıla kadar ertelemeyi savundu.
Buna karşın Kongre ve Donanma, projeyi hızlandırmak için yaz aylarında kabul edilen vergi ve harcama paketine 750 milyon dolar, 2026 bütçesine ise 1.4 milyar dolar ayırdı.
Mühendislik kapasitesi konusundaki tartışmalar etkenler arasında
Gecikmenin bir diğer nedeni ise şirketlerin mühendislik kapasitesi konusundaki tartışmalar oldu. Boeing mart ayında ABD Hava Kuvvetleri’nin F-47 projesini üstlendi. Bu durum aynı anda F/A-XX programını yürütüp yürütemeyeceği konusunda soru işaretleri yarattı. Northrop Grumman ise halihazırda Sentinel kıtalararası balistik füze programının çığ gibi büyüyen maliyetleriyle boğuşuyor.
