Bankacılık sistemi dijitalleşiyor geleneksel kalan kaybedecek

İmam GÜNEŞ / İSTANBUL

Boğaziçi Zirvesi’nde finans ve bankacılığın yeni haritasını değerlendiren uzmanlar, ülkelerin sistemlerini dijitalleşme üzerine kurduğunu ve yeni ödeme sistemlerinin ortaya çıkacağını kaydederek, bu dönüşüme ayak uyduramayan, bilimi ve liyakati sağlayamayan ülke veya şirketlerin rekabet edemeyeceklerine dikkat çekti.

Uluslararası İşbirliği Platformu (UİP) tarafından bu yıl 14’üncüsü “Gelecek Yüzyılı Karşılamak: Zorluklar ve Beklentiler” temasıyla düzenlenen Boğaziçi Zirvesi sona erdi. 16-17 Kasım’da İstanbul’da gerçekleşen zirveye 57 ülkeden 1000’e yakın katılımcının geldiği bilgisi paylaşıldı.

Zirvenin son gününde EKONOMİ Gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ’ın moderatörlüğünü yaptığını ‘Finans ve Bankacılığın Yeni Haritası’ panelinde, Birleşik Arap Emirlikleri Eski Merkez Bankası Başkanı Sultan Bin Nasser Al Suwaidi, Eski Özbekistan Parlamentosu Milletvekili ve Kalkınma Stratejileri Merkezi Direktörü Eldor Tulyakov, Kosova Ekonomi Bakan Yardımcısı Getoar Mjeku ve I Can Advisory Finansal Yönetim Danışmanı Dr. İbrahim Can yer aldı.

BAE’nin kuruluşundan itibaren dünyanın her yerinden yetenekleri getirerek, bankacılık sektörünü yetkinleştirdiklerini söyleyen Birleşik Arap Emirlikleri Eski Merkez Bankası Başkanı Sultan Bin Nasser Al Suwaidi, “Artık yeni bir döneme giriyoruz. Yapay zeka ile birlikte çok verimli bir şekilde çalışabileceğiz. Merkez bankaları dijital para birimleri ile ödemeler yapabilecek. Aynı zamanda büyük bir meydan okumayla da karşı karşıyız. Dünya ekonomisinin Çin ve ABD ekseninde bölünmüşlüğü var. Bizim yeni bir swift bulmamız, yeni bir ödeme sistemi icat etmemiz gerekecek. Bölgesel platformalar seviyesinde birçok çalışma yapmamız lazım ki, bankalar ve diğer finansal kuruluşlar sınır ötesi işlemleri bölgemizde gerçekleştirebilsinler” dedi.

Geleneksel yöntemlerle iş yapanlar rekabetten uzaklaşacak Bankacılık sistemi için olmazsa olmaz kavramın finansal sürdürebilirlik modeli olduğuna dikkat çeken I Can Advisory Finansal Yönetim Danışmanı Dr. İbrahim Can, “Bu model hangi ülke ve şirketler tarafından şekillenirse onun avantajına olacak. Bilimi ve liyakati tercih etmeyenler uluslararası rekabette geride kalacaktır. Finansal sürdürülebilirlik teorisi, bir işletmenin tüm paydaşlarına değer yaratmak üzere kullandıkları kaynakların daha fazlasını geri kazanmadır. Kendi kendine yetebilen, dışarıdan ek sermayeye ihtiyaç duymayan bir modeldir. Geleneksel yöntemlerle mal ve hizmeti satma yönünde ısrarcı olan işletmeler, iş yapma biçimine devam ederse rekabet sahnesinden uzaklaşacak. Stratejik ittifak kurmayan, veriye dayalı olmayan, kendini ileri yönetim bilişim teknolojileri ile desteklemeyen, duygular ve ön yargılarla karar alan, bilime dayanmayanlar şirketlerin ayakta kalma ihtimali yok” diye konuştu.

Özbekistan’ın geniş çaplı reformlar yaptığını, liberalizasyona yöneldiğini kaydeden Eski Özbekistan Parlamentosu Milletvekili ve Kalkınma Stratejileri Merkezi Direktörü Eldor Tulyakov ise “Liberalleşme politikası ile yatırım ortamımız da pozitif olarak değişti. Serbest dolaşım var. Döviz işlemleri 5 kat arttı. Özbek bankaları yurt dışından gelecek finansal kaynakları istiyor. Yabancı para birimine bağlılığı yüzde 58’ten 48’e indirme hedefimiz var. 2030’a kadar bütün devlet bankalarını satarak, sadece 2-3 kamu bankasıyla devam etmeyi planlıyoruz, diğer bankaları özelleştireceğiz. Yeni ödeme kuruluşlarını ülke içinde kullanmaya çalışıyoruz. 28 ödeme kurumu dijital ödemeler için aktif bir şekilde çalışıyor. Stratejilerimiz ekseninde daha az hükümet müdahalesi olacak. Özel ve yabancı bankaların rolü artırılacak” ifadelerini kullandı.

KOSOVA, AB YOLUNDA HAZIRLIK YAPIYOR

Kosova Ekonomi Bakan Yardımcısı Getoar Mjeku ise, şu bilgileri paylaştı: “Paypal ile çalışma yapıyoruz. Kendi sistemimizi de geliştirdik. Kosova’nın dışında da hizmetler sunacak bir altyapı sağladık. Son 2,5 yılda ihracatımızı da artırdık. Dijitalleşmeyi büyük ölçekte gerçekleştirmek için ulusal hükümet stratejilerimiz var. Çok genç ve yetenekli bir nüfusa sahibiz, uluslararası kripto ticaretini verimli bir alan olarak görüyoruz. Bu alanda sağlayacağımız rekabetçiliğin bölgedeki ülkeler arasında bizi avantajlı konuma getireceğine inanıyorum.”