Dış ticaret açığı ocak ayında yüzde 24 arttı
Ocak ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,8 artışla 21 milyar 164 milyon dolar, ithalat yüzde 10,2 yükselerek 28 milyar 847 milyon dolar oldu. Dış ticaret açığı bu dönemde yüzde 24,2 artışla 7 milyar 682 milyon dolar olarak ölçüldü.
MARUF BUZCUGİL / TRABZON
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ocak ayı ihracat verilerini Trabzon’da açıkladı. Son 20 ayın 13’ünde aylık mal ihracatı rekoru kırıldığını belirten Bakan Bolat, 21 milyar doları aşan ihracatla Ocak ayında tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşıldığını bildirdi. Aynı dönemde ithalatın 28.8 milyar dolar olduğu bilgisini veren Bakan Bolat, bunun büyümenin habercisi olduğunu, Ocak’ta ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 73.4 olduğunu kaydetti. Ömer Bolat, yıllıklandırılmış ihracat verisini ise 263 milyar dolar olarak açıkladı.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, 2025 yılı Ocak ayı ihracat verilerini TİM Başkanı Mustafa Gültepe ile birlikte Trabzon’da açıkladı. İhracatın 2025 yılına rekorla başladığını kaydeden Bolat, değerin yüzde 5.8’lik artışla 21.2 milyar dolara yükseldiğini aktardı. Bu rakama, zayıf seyreden ve küresel ticarette belirsizliğin arttığı dönemde ulaşıldığını bildiren Bolat, ABD’de işbaşına gelen hükümetin tarifeleri güçlü bir şekilde kullanacağının anlaşıldığına vurgu yaparak, bu düzenlemeleri yakından takip ettiklerini, iş dünyasıyla birlikte Türkiye’nin çıkarlarını korumak üzere çalışmaların süreceğini belirtti.
Son 20 ayın 13’ünde o ayın en yüksek mal ihracatının gerçekleştirildiğinin altını çizen Bolat, Ocak ithalatının da yüzde 10.2 artarak 28.8 milyar dolara çıktığını kaydetti.
“Yıllıklandırılmış ihracat 263 milyar dolarla yeni rekor kırdı”
İthalattaki 2.7 milyar dolarlık artışın 1.8 milyar dolarının ara malı ithalatından kaynaklandığını ifade eden Bolat, Ocak’ta dış ticaret açığının geçen yılın aynı ayına göre yüzde 24.2 artarak 7.7 milyar dolara çıktığını anlattı. Bakan Bolat, ihracatın ithalatı karşılama oranının 3 puan azalarak yüzde 73.4’e gerilediğini, son 20 ayın 13’ünde dış ticaret açığında aylık bazda azalma olduğunu ifade etti.
Yıllıklandırılmış ihracatın da 263 milyar dolara çıkarak yeni bir rekor kırdığını, aynı kategoride dış ticaret açığının da 14.6 milyar dolar azalarak 83.7 milyar dolara gerilediğini dile getiren Bolat, “Ocak ayı itibarıyla yıllıklandırılmış mal ithalatımız yüzde 2.2 azalışla ile 346,7 milyar dolar olmuştur. Böylelikle mal ithalatında son 1 yılda 7,9 milyar dolar net düşüş sağlandı” dedi.
İhracatı en çok artan mücevher
Ocak’ta ihracatı en çok artan sektörün 767 milyon dolar ile mücevher olduğunu dile getiren Bolat, bunu 728 milyon dolar ile otomotiv, 123 milyon dolar ile tekstilin takip ettiğini söyledi. Bolat’ın verdiği bilgilere göre ihracata en çok azalan sektör 76 milyon dolarlık azalışla su ürünleri ve hayvancılık oldu. İthalatta en yüksek azalış 232 milyon dolar ile makine ve aksamlarında, en yüksek artış ise 4.4 milyar dolar ile kimyevi maddelerde gözlendi.
AB’ye ihracat yüzde 6.9 artarak 8.9 milyar dolara çıkarken, yıllıklandırılmış ihracat 109.1 milyar dolar ile rekor kırdı. Ocak’ta en fazla ihracat yapılan 5 ülke Almanya, ABD, Birleşik Krallık, BAE ve Irak oldu. İhracatın en çok arttığı 5 ülke; BAE, Slovenya, Birleşik Krallık, ABD ve Romanya olurken, en çok azalış gösteren 5 ülke; İsrail, Rusya, Irak, Singapur ve İran oldu. İthalatta en çok düşüş gösteren 5 ülke; Almanya, İsrail, Rusya, Fransa ve Kolombiya olurken, en çok artan 5 ülke; Çin, ABD, Azerbaycan, BAİ ve Irak oldu.
“Net ihracatçı yerine ihracatçı skoru devreye alındı”
İhracat reeskont kredisi faiz oranı yüzde 28.35’e indirilirken, bunun kullanımında yüzde 70 olan ihracat bedeli satış koşulu yüzde 30’a indirildi. Firmalara azami 1.5 milyon dolar limitli yabancı para cinsi ihracat reeskont kredisi kullandırılabilmesi sağlandı. 13 Ocak 2025 itibarıyla net ihracatçı uygulaması yerine ihracatçı skoru devreye alındı. KOBİ’lere ve ihracatçılara yönelik sağlanan döviz ve vergi avantajlarından bahseden Bakan Ömer Bolat, 2025 yılı İhracat Eylem Planı kapsamında 77 eylemi hayata geçireceklerini söyledi.
“Tablo rekabetçiliğe zarar veriyor, enflasyon-kur dengesini kurmalıyız”
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, 2025’e 280 milyar dolarlık ihracat hedefi yle başladıklarını belirterek, buna ulaşmak için ihracatın yüzde 7 artırılması gerektiğini aktardı. Mevcut potansiyel ile daha fazlasının yapılabileceğini belirten Gültepe, “Ama geçen yıl rekabetçiliğimize zarar veren tabloyu hiç değilse bu yıl değiştirmeliyiz. Yani enflasyonla kur arasındaki dengeyi kurmalıyız” dedi.
Ocak’ta en çok ihracat yapa 5 ilin; İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara olduğunu ifade eden Gültepe, bu ay bin 90 fi rmanın da ilk kez ihracat yaptığı bilgisini verdi. Yeni firmalardan gelen 117 milyon dolarlık katkının önemine işaret eden Mustafa Gültepe, birim ihracat değerinin 1.47 dolara gerilediğini belirtti. Trabzon’un da içinde yer aldığı coğrafyanın en önemli ihracat ürününün fındık olduğunu söyleyen Gültepe, buna karşılık fındık ihracatında risklerin arttığını bildirdi.
Gültepe, küresel pazardaki payın yüzde 63.ten yüzde 58’e gerilediğini söylerken, fındığın memleket meselesi olarak ele alınması gerektiğini vurguladı. TİM Başkanı Mustafa Gültepe, Trump’ın ikinci başkanlık döneminin ticarete yansımaları olacağını, Suriye’deki gelişmeleri ise yakından takip edeceklerini kaydetti. Gültepe 280 milyar dolarlık hedefe ulaşmak için ihracatçı birlikleriyle yoğun bir heyet programı gerçekleştireceklerini dile getirdi.
“Ulaştırma altyapısına 282 milyar $ yatırım”
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu, ulaşım ve haberleşme altyapısına 282 milyar dolar yatırım gerçekleştirdiklerini belirterek, ulaşım olmadan ticaretin olmayacağını söyledi. Uraloğlu, Kalkınma Yolu Projesi ile de Türkiye’nin ekonomik ve jeopolitik statüsünü güçlendireceklerini bildirdi. Bakü-Tifl is-Kars projesinin demiryolu taşımacılığına yeni bir yön verdiğini belirten Uraloğlu, “Zengezur Koridoru’nun hayata geçirilmesiyle ilgili de çalışmalarımız devam ediyor. Bu koridor ile Orta Koridor üzerindeki taşımacılık rotalarına alternatif bir seçenek sunmayı amaçlıyoruz” dedi.