Kazakistan uluslararası doğrudan yatırımlara tüm kapılarını açıyor
Kazakistan’ın başkenti Astana’da 8’incisi düzenlenen Kazakistan Küresel Yatırım Yuvarlak Masa Toplantısı/Forumu’nda (KGIR 2025) 7,5 milyar dolarlık yeni yabancı doğrudan yatırımcı katılımlı proje anlaşmasının yapıldığı açıklandı.
MEHMET KAYA/ASTANA
Forum öncesinde ve forum sırasında Kazakistan’ın uluslararası yatırım konusundaki istekliği sıklıkla vurgulandı. Ayrıca, Cumhurbaşkanı Tokayev toplantı öncesi bazı yatırımcılarla görüştüğü ve “bürokratik engeller çıkarmadan, tüm projeleri hızlandırma” talimatı verdiği belirtildi. Foruma 50 ayrı ülkeden 1000 dolayında katılımcı geldiği açıklandı.
Kazakistan Başbakanı Bektenov kapanış oturumundaki konuşmasında, genel politikalarının sadece yabancı yatırımları desteklemek değil, bunun ötesinde yatırımcıları proje geliştirmeye aktif olarak katmak olduğunu belirtti. Başbakan Bektenov; Türkiye’ye de uzanacak Hazar (Denizi) Geçişli Uluslararası Ulaştırma Koridoru (TITR) projesini “stratejik” olarak niteledi ve bu koridor için büyük altyapı yatırımlarının başladığını açıkladı.
Bektenov kapanış oturumundaki konuşmasında, Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev’in açıkladığı çerçevede; yatırım politikalarının, sadece finansal-hukuki desteğin ötesinde, yeni projelerin geliştirilmesi, başlatılmasında yatırımcıları aktif olarak dahil eden, etkileşimli bir yatırım politikası modeli olduğunu kaydetti. Bektenov, “Kazakistan uzun vadeli yatırımlar için açık ve öngörülebilir bir ülke olmayı sürdürüyor. Yatırımcılarla güvene dayalı ilişkiler kurmak, yatırım politikamızın ayrılmaz bir parçasıdır. Proje uygulamasının her aşamasında kapsamlı destek sağlamaya hazırız” dedi. Forumda, uluslararası yatırımcılara yönelik olarak İngiliz Common Law’un geçerli olduğu tahkim ve hukuki güvenceler verilen bir hukuki koruma modelinin uygulandığı sıklıkla vurgulandı.
Bilişim, yapay zeka, madencilik, makine, kimya, petrokimya
Kapanış oturumunda aralarında Türk şirketleri ilaç firması Abdi İbrahim ile gıda takviyesi alanında faaliyet gösteren Orzax’ın da bulunduğu yabancı yatırımcıların projeleri tanıtıldı ve bazılarına ödül verildi. Öte yandan, küresel otomobil üreticisi KIA’nın KIA Qazaqstan fabrikasını tamamladığı ve üretim aşamasında olduğu belirtildi. KGIR 2025 kapsamında 7,5 milyar dolar tutarında 49 proje için anlaşmaların imzalandığı duyurulurken, bunların buğday işleme, pamuk-tekstil kümelenmesi, çimento fabrikası, sanayi parkı ve Enerji Eco-Parkı, sera kompleksi, atıktan enerji üretim tesisi, tarım endüstrisi kümelenmesi, şeker fabrikası, gazlı içecek ve atıştırmalık tesisi, sıvılaştırılmış doğal gaz, sürdürülebilir havacılık yakıtı olduğu kaydedildi.
Kazakistan hızla sayısallaşıyor, madencilik ve petrol-gazda yeni adımlar atılıyor
Forumda, Kazakistan’ın Alem.ai ve Astana HUB’daki yazılım ve yeni ekonomiye dair teknoloji odaklı politikaları da sıklıkla vurgulandı. Bu alandaki yatırımlarda ülke geneline yaygın projeler dikkat çekti. Yapay zekanın ülke yönetimi dahil her alanda kullanımını içeren stratejik proje Alem.ai öne çıkan unsurlardan biri oldu. Astana’da kurulu ve uzun zamandır yabancı doğrudan yatırımcıların da faaliyette bulunması yanında, start-uptan başlayarak Unicorn’ların çıkmasını da hedefl eyen teknoloji odaklı Astana HUB’da uluslararası gazeteciler için verilen bilgide, bölgenin 480 milyon doların üzerinde ihracata ulaştığı, 3,5 milyar dolarlık bir iş hacminin oluştuğu belirtildi.
Nadir toprak elementleri rezervleri
Öte yandan, Kazakistan’ın son yıllarda kullanımı artacağı varsayılan sıvılaştırılmış doğalgaz için yatırım yapma ve uluslararası yatırımcıları çekmek için özel çaba harcayacağı kaydedildi. Dünyanın en güçlü uranyum üreticileri arasında bulunan Kazakistan’ın Nadir Toprak Elementlerinde ve kritik minerallerde de zengin olduğu, bazı minerallerde en büyük rezerv sahibi olduğu hatırlatılarak, ülkenin bilgi seti dahil tüm madencilik faaliyetlerini şirketlere açacağı ve özel sektör odaklı bir madencilik yapmayı planladığı duyuruldu.
