Reel sektör kredilerde katılım bankalarına yöneldi!
Reel sektör kredi kullanımında katılım bankalarına yönelirken, mevduat tercihinde faiz artışlarıyla klasik bankaları seçti. 2020-2025 arasında mali olmayan şirketlerin katılım bankalarından aldığı krediler yüzde 814 arttı. Hanehalkı kredileri de pandemide katılım bankalarına kayarken, rasyonel politikalara geçişle mevduat bankalarına dönüş dikkat çekti. Mevduatta ise faiz artışlarıyla katılım bankalarının payı azaldı.
ÖZDER ŞEYDA UYANIK
Türkiye’de son 5 yılda faizlerdeki değişimler, kredi ve mevduat tercihlerinde de farklılıklara yol açtı. Katılım bankalarının katılım payları da bu oranlarla birlikte değişim gösterdi.
Vatandaşın ve şirketlerin de tercihlerine bu değişimler yansıdı. 5 5 yılda kredi alırken katılım bankalarına yönelimin arttığı görülürken, mevduatta ise klasik banka yapısına yönelim izlendi.
Merkez Bankası’nın aylık para ve banka istatistikleri verilerinde, mevduat ve katılım bankalarının kredi ve mevduat büyüklükleri incelendiğinde; oranlar dikkat çekti.
Kredide katılım bankaları
Ocak 2020’den Ocak 2025’e mali olmayan şirketlerin kredileri mevduat bankalarında yüzde 481 oranında artış gösterirken, katılım bankalarında yüzde 814 oranında artış gösterdi. Kredilerde mali olmayan şirketlerin katılım bankalarındaki payı yüzde 6,88’den yüzde 10,40’a çıkarken, mevduat bankalarında yüzde 93,12’den yüzde 89,60’a geriledi.
Faizler arttıkça şirketler mevduat bankalarına döndü
Mali olmayan şirketlerin mevduatlarında hem faizlerin 2021 faiz indirimleri hem de sonrasında KKM’nin etkisiyle katılım bankalarına yönelim görülürken, 2023 faiz artışlarıyla yeniden mevduat bankalarındaki ağırlığı arttığı verilere yansıdı.
2020 Ocak ila 2025 Ocak aralığında mevduatlarda artış mevduat bankalarında yüzde 1023 olurken, katılım bankalarında yüzde 1097 oldu.
Şirketlerin mevduat bankalarında tuttukları mevduatların toplama oranı yüzde 93,36’dan yüzde 92,96’ya gerilediği, katılım bankalarının da payının yüzde 6,64’ten yüzde 7,04’e çıktığı görüldü.
Hanehalkı “rasyonel”
Hanehalkalarının kredilerinin pandemide katılım bankalarına yöneldiği görülürken, ekonomide rasyonel politikalara geçişle birlikte mevduat bankalarına yönelimin arttığı da dikkat çekti.
Hanehalkı kredilerinde 2020 Ocak’tan 2025 Ocak ayına dek katılım bankalarında büyüme yüzde 463 olurken, mevduat bankalarında yüzde 568 oldu.
Mevduat bankalarında 2020 yılı başında yüzde 96,91 olan hanehalkı kredileri oranı, 2025 Ocak’ta yüzde 97,38’e çıkarken, katılım bankalarında da aynı dönemde yüzde 3,09’dan yüzde 2,62’ye indi.
Mevduatta “faiz” ağır bastı
Hanehalkı mevduatlarında 2021 faiz indirimleriyle birlikte katılım bankalarındaki birikimlerini artırırken, 2023 ikinci yarısında başlayan yüksek faiz sürecinde mevduat bankalarına yöneliyor.
Mevduatlarda vatandaşın 5 yılda birikimleri bankalarda yüzde 840, katılım bankalarında ise yüzde 501 oranında büyüdü.
Mevduat bankalarının hanehalkı birikimlerinde payı yüzde 92,10’dan yüzde 94,80’e çıkarken, katılım bankalarında yüzde 7,90’dan yüzde 5,20’ye geriledi.
