Davranışsal ekonomi nedir?

Davranışsal ekonomi

Davranışsal ekonomiyi; standart ekonomik modelden farklı olarak, bireylerin nasıl karar alacağına dair tahminde bulunmaktan ziyade, günümüz psikoloji biliminin çıkarımlarını değerlendirmeye alarak ve bu değerlendirmeleri ekonominin enstrümanlarını kullanarak yapan, ekonominin bir alt dalı olarak tanımlamak mümkündür.

Davranışsal ekonominin doğuşu

Davranışsal ekonomi, klasik iktisatçı Adam Smith tarafından 1759 yılında yazılan ‘Ahlaki Duygular Teorisi’ adlı eseri ile ortaya atılmıştır. Adam Smith'e göre, insanlar karar alırken toplumun ve bireysel çıkarlarını karşılama dürtülerinin etkisinde kalır. İnsan davranışlarının sempati kazanma isteğinden etkilendiğini öne süren Smith, insanın sosyal bir varlık olduğu için onay, övgü ve kabul görmeye ihtiyaç duyabileceğini vurgular.

Davranışsal ekonominin özü ekonomik analizde psikolojinin önermelerini dikkate alarak ekonomik analizi güçlendirmek, teorik bakışa güç kazandırmak, iktisadi davranışlarda daha iyi tahminlerde bulunmak ve daha iyi politikalar önermektir. Davranışsal ekonomi, neoklasik ekonominin varsayımlarını, fayda maksimizasyonunu, dengeye ulaşmayı ve etkinliği tamamen reddetmez ve bu varsayımların teorik çerçevelerini iktisadi analiz için başlangıç noktası kabul ederek hareket eder.

Davranışsal ekonomi, bireylerin karar alma sürecinde etkilendikleri farklı değişkenleri ortaya koyarak ekonomi ve psikolojinin birlikte düşünülmesi gerektiği tezini savunur.