İnsanları sordukları sorularla değerlendirin

TUNÇ DİPTAŞ

"Çözemediğiniz bir sorunla karşılaştığınızda önce kendinize sonra etrafınızdakilere sorduğunuz soruları değiştirin. Kendi kaliteli sorularınızı yaratın."

Albert Einstein farklı üniversitelerde öğretim görevlisi olarak çalıştığı yıllarda, öğrencilerine sınavlarda her sene aynı soruları sorarmış. Öğrencilerin oldukça hoşuna giden bu duruma okul yönetimi anlam verememiş. Okulun dekanı dayanamamış ve Einstein’a sormuş:

“Siz çok zeki birisiniz. Anlattığınız dersler inanılmaz ilgi çekiyor. Ancak bir şeyi anlayamıyorum. Neden her sene aynı soruları soruyorsunuz?”

Einstein’ın yanıtı gecikmemiş: “Çünkü sorular aynı olmasına rağmen cevaplar her sene değişiyor.”
Kaliteli soru sorabilmek, cevaplardan daha önemlidir. Hayatı daha başarılı ve anlamlı kılmanın yolu kendimize ve etrafımızdakilere etkili sorular sormaktan geçer.

Bir problem veya zorluk durumunda kendimize sorduğumuz sorular o problemi çözmemiz için bir araç ya da engel oluşturur.

“Neden problemler hep beni buluyor? Neden başarılı olamıyorum? Ben neden böyleyim? Neden hep aynı hataları yapıyorum?”

Bu ve bunun gibi sorulan sorulara zihnimiz “Çünkü sen yeterli değilsin” cevabını verecektir. Olumsuz bir cevap sizi daha çok sıkıntıya sokacak ve çözümden uzaklaştıracaktır.

Bunun yerine kendimize soracağımız “Ne öğrenebilirim, nasıl fırsata çevirebilirim?” gibi sorular zihnimizin daha olumlu yanıtlar bulmasını sağlayacaktır.

İşinizde ya da özel hayatınızda herhangi bir sorunla karşı karşıyaysanız ve çözemediğinizi hissediyorsanız önce kendinize sonra etrafınızdakilere sorduğunuz soruları değiştirin.

Bir problemle karşılaştığımda benim en çok sevdiğim ve kendime sorduğumda ufkumun açıldığını hissettiğim, çözümleri bulmamı sağlayan soruları ilham vermesi için sizlerle paylaşıyorum:

Şu ana kadar yaptıklarımın tam tersini yaparsam sonuç ne olur?

İnsanı gelişime götüren yol, güvenli alanının dışına çıkmaktan geçer. Bu yüzden o güne kadar yaptığınızın tam tersini yapmak hiç ummadığınız çözümler üretmenizi sağlar.

Basit ve kolay bir çözüm olsaydı ne olurdu?

Konfüçyüs’ün söylediği gibi “Hayat basittir onu zor hale getiren insanlardır.”

Sorun zannettiğim şey aslında benim en büyük avantajım olabilir mi?

Yıllar önce Amerika’ya taşındığımda aksanımın benim için problem olduğunu düşünürdüm. Sonradan fark ettim ki insanlar aksanım nedeniyle beni daha ilgi çekici buluyor ve dikkatle dinliyordu. Orada öğrendim ki sorun zannettiğimiz şeyler, bizim övünebileceğimiz özelliğimiz olabilir.

Problemi fırsata nasıl çevirebilirim?

Her problem aslında bizim kendimizi gerçekleştirmemiz için bir fırsattır. Problem ne kadar büyükse o kadar büyüyebiliriz demektir.

Kim bana yeni bir bakış açısı verebilir?

Hayatın zorlu yollarında başarı hedefiyle yürüyen, kendisini gelişime adamış her bireyin ona yeni bir bakış açısı kazandıracak kılavuzlara, mentorlara, koçlara ihtiyacı vardır.

İnsanların hayatına nasıl değer katabilirim?

Hayati anlamlı hale getiren, insanlara ilham vermek, onlara değer katmaktır.

Hayat bana ne öğretmek istiyor?

Zor zamanlar, en iyi öğrendiğimiz anlardır. Hayatın kendisi çok başarılı bir öğretmen haline gelir.

Hedeflerime ulaşmak için ilk adım hangisi olmalı?

İlk adımı atıp harekete geçtiğimiz, momentum oluşturduğumuz anda hedefe yönelik motive oluruz.

Kendimi takdir etmek için bir nedenim olsaydı bu ne olurdu?

Herkesi takdir ederken kendimizi unutmamız öz güvenimizin çabuk sarsılmasına, problemlerle karşılaştığımızda kararsızlık yaşamamıza neden olur. O yüzden kendimize vereceğimiz öz-sevgi çok önemlidir.

Daha az çalışarak daha çok verim elde etmek için ne yapmalıyım?

Bu soru kestirme yollar bularak zaman kazanmanızı sağlayacaktır.

“İnsanları cevaplarıyla değil sordukları sorularla değerlendirin.” diyen Voltaire’in de işaret ettiği gibi kaliteli sorular sorabilmek özgün ve anlamlı yaşamın sırrıdır.

Siz de kendi kaliteli sorularınızı yaratın. Kaliteli sorular yeni hikayeler yazmanızı, yeni çözümler üretmenizi, kaliteli hayat yaşamanızı sağlayacaktır.