İşsizlik Fonu acil devreye girmeli

Ülkeler arasında bir numaralı gündem konusu olan korona virüs insanların sağlığı yanında ekonomilerde çok ciddi oranda tehdit etmektedir. Salgın sayısı katlanarak artmaya devam etmektedir. Ülkemizde Sağlık Bakanlığı başından beri süreci çok ciddi şekilde ele almakta ve başarılı bir şekilde sürdürmüştür.

Aralık ayında Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve 170'in üzerinde ülkeye yayılan koronavirüsün tespit edildiği kişi sayısı 169 bini, virüsün yol açtığı Kovid-19 hastalığı yüzünden ölenlerin sayısı 6 bin 400'ü aştı.

Ülkemizde ilk olarak 11 Mart'ta Avrupa'dan Türkiye'ye giren bir kişiye yapılan koronavirüs testinin pozitif çıktığını açıklanmıştı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye'de tespit edilen koronavirüslü hasta sayısının 15 Mart itibariyle 18 olduğunu açıkladı.

Piyasalarda son 3 yıldır zaten durgunluk var. 2019 yılı büyüme açısından zaten kayıp bir yıl olarak tarihe geçti. 2019 yılının son çeyreğinde toparlanmaya başlayan ülke ekonomisi koronavirüs sebebiyle tekrar bir karamsarlık hâkim olmaya başladı. Bunun sonucu olarak işletmelerde ciddi anlamda bir kriz kapıda bekliyor.

1999 yılında kanunla kurulan İşsizlik Fonu acil olarak hem işverenler hem de işçiler için devreye girmelidir. Her ne kadar adı İşsizlik Fonu olarak geçse de fonda biriken paraların %60 yakını işverenlerden kesilen prim ve gecikme ve cezaları gelirlerinin aktarılmasıyla oluşmaktadır. (Her ne kadar %1 işçiden,%2 işverenden ve %1 devlet katkısı olarak anılsa da yükün ağır bir kısmı işverenin boynundadır).

Başta Almanya ve Yunanistan olmak üzere iş yerlerinin zor duruma düşüp kapanmasını önlemek ve işsizliğin kaygı verici boyutta artmasını önlemek için bir takım destekler açıklamıştır. Yunanistan devlete olan borçları 4 ay süre ile ertelemiş, Almanya 2. Dünya Savaşı’ndan sonraki en büyük mali destek tutarı olan 614 milyar doları işletmeler için faizsiz olarak verme kararı almıştır.

İşsizlik, toplumun iş gücü potansiyelinin tam olarak kullanılmamasıdır. Bireysel, sosyal ve siyasal bakımdan çok sayıda olumsuz sonucu bulunan işsizliğin ortaya çıkardığı olumsuz sonuçları gidermek için, özellikle gelir güvencesi sağlayan çeşitli araçlar oluşturulmuştur. İşsizlere en çok destek sağlayan araç; aile, akrabalık ve topluluk ilişkileri çerçevesinde gerçekleştirilen gelir aktarımlarıdır. Sosyal koruma sistemi içinde yer alan işsizlik sigortası, işsizlerin ekonomik ve sosyal haklarına yönelik gelir aktarım araçları arasında bulunmaktadır.

Her ne kadar ülkemizde son 20 yılda kullanılmaya başlansa da Almanya da bu tip uygulamaların geçmişi 130 yıl önceye dayanmaktadır.

Almanya’da;

- 1883’de sağlık sigortası,

- 1884’de kaza sigortası,

- 1889’da yaşlılık sigortası,

- 1927’de ise işsizlik sigortası yürürlüğe konulmuştur.

Çalışma sürelerinin sınırlandırılması haftalık tatil günlerinin yeniden belirlenmesi hastalık ve kaza sigortaları dâhil, sosyal güvenlik önlemlerinin zorunlu kılınması sosyal düzenlemelerle Alman ekonomisi zayıflayacak yerde daha da güçlendirmiştir.

İşsizlik Sigorta Fonu’nda biriken 131,5 milyar TL en kısa sürede devreye girmeli

İşsizlik sigortası, kısa çalışma ödemeleri, yarım çalışma, Ücret Garanti Fonu Aktif bir şekilde çalıştırılmalıdır.

İşsizlik sigortası gelirlerinin giderlerinden çok fazla olduğuna göre; İşsizlik sorunu zaten ciddiyeti artarak devam ediyor, işsizlik sigortası fonu kaynaklarının işsizlik sorununu azaltıcı şekilde kullanılmaya devam edilmesi yararlı olacaktır.

İstihdam teşviki sağlayacak girişimlerin çoğaltılması ve istihdamın artırılması sonuçlarının alınması bu konudaki başarının asıl ölçüsü olacaktır.

İşsizlik Sigorta Fonu ile ilgili öneriler;

1) İşsizlik maaşı için 120 günlük sürenin kesintisiz çalışılmış olma koşulu kaldırılmalıdır

2) İşveren tarafından ödenen prim %2 den %1’e indirilmelidir

3) İşsizlik ödeneğinde aylar içerisinde azalan bir kademelendirme yapılmalıdır.

İstihdamın azalmaması, işsizliğin azaltılması için yapılan çalışmalar ciddiyetle ele alınmalıdır.

Özellikle iş gücünün vasıfsız olması, genç nüfus arzına yetecek iş sahası açılamaması, ara eleman yetişmesinde karşılaşılan sorunlar işsizlik sorununun büyümesini beslemektedir.

Hükümet acil olarak ekonomide kayıpların azalması ve 2019 yılında rekor düzeye çıkan işsizliğin tekrar yükselmemesi için acil olarak tekbirler alıp uygulamaya koyması gerekiyor.