“Kapasite Kullanım Oranı” deyip geçme…

Ferit Barış PARLAK
Ferit Barış PARLAK AYRINTI

Öğrenciyken…

Kapasiteyi/sınırlarını/Kapasite Kullanım Oranı’nı “teorik tanımlamalarla” okumuştum…

*          *          *

Pratiğe gelince…

Kataloğunda, “Üretim gücü 1 birimdir” yazan makinenin, 2-3 birim üretebildiğini…

Hatta, başındaki tekniker/işçi sayesinde 4-5 birime çıkabileceği gibi, 02-03 birime düşebileceğini…

Gaziantep’te makine üreticisi (rahmetli) Mennan Usta’nın yanında gözlerimle gördüm…

*          *          *

Makinelerin yeri/servisi değiştirildiğinde…

Veya…

Makinenin başındaki mühendis/tekniker/usta değiştiğinde…

Veya…

Makinede ürettiğin ürünün özellikleri değiştiğinde…

Yüzde 150 kapasite kullanım artışı sağlayan sanayi tesislerinin de olduğu ispatlanmış bir ülkede…

Kapasite Kullanım Oranı ve/veya verimlilik, sağlıklı olarak nasıl ölçülebilir? (-ki bu alandaki doğru veri, ekonomi için olmazsa olmaz gerekliliktir)

*          *          *

Kaldı ki…

Teoride de “normal kapasite”, “teorik tam kapasite”den farklı…

Gecikme/bekleme (hammadde, taşıma, teknik eleman yetersizliği…) ve ekonomik aksaklıklar nedeniyle yüzde 100 olarak kullanılamayan kapasite anlamına geliyor…

*          *          *

Normal kapasitenin üstüne talep daralması, genel ekonomik dalgalanmaları eklediğimizde ise “fiili kapasite” çıkıyor…

*          *          *

Normal ile fiili kapasitenin bölümüyle ortaya çıkan oran, öyle bir oran ki…

Yanlış hesaplandığında üretim açığı, milli servet/zaman kaybı, dışa bağımlılık ve döviz fiyatı/faiz artışı getiriyor…

 VELHASIL…

 Kapasite Kullanım Oranı, yeni yatırımların pusulasıdır…

*          *          *

Oran yanlışsa…

*          *          *

Yeni kapasitenin gerekliliğine inanılarak yapılan yatırımlar, atıl kalır…

Milli servet/zaman kaybıdır, israftır…

*          *          *

Yeni kapasiteye gerek olmadığı düşünülerek yapılmayan yatırımlar ise…

Dışa bağımlılığın, yüksek döviz kuru ve faizin anahtarlarındandır…

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Oikosnomos… 30 Eylül 2022