Uluslararası bankaların hafta sonu mesaisi
Ferda Besli
Silicon Valley Bank (SVB) ile başlayıp uzun zamandır yeniden yapılandırılmaya çalışılan Credit Suisse ile devam eden olumsuz hava nedeniyle bankacılık sektöründe kayıplar devam ediyor. Mart ayında global bankaların pazar değerleri 459 milyar dolar azaldı. Krizin çıktığı ABD’de bankacılık hisseleri yüzde 17 düşerken Avrupa daha fazla düştü yüzde 19. Hem FED hem de Swiss Natonal Bank (SNB) kendi bankalarına yardım etti emergency fon sundu. FED 153 milyar dolar, SNB ise 54 milyar dolar verdi.
İsviçre’nin en büyük bankası UBS ile CS’in birleşmesi için hafta sonu yoğun mesai harcanıyor. İki bankanın temel finansalları şöyle,
UBS’in 31.12.2022 tarihi itibariyle aktif büyüklüğü 1.1 trilyon dolar, mevduat 537 milyar dolar, öz kaynakları 57 milyar dolar, 2022 yılı karı 7.6 milyar dolar, pazar değeri 65 milyar dolar ve pazar değeri/defter değeri 1.16.
CS ise 31.12.2022 tarihi itibariyle aktif büyüklüğü 575 milyar dolar, mevduat 252 milyar dolar, öz kaynaklar 49 milyar dolar, 2022 zararı 7.6 milyar dolar, pazar değeri 8 milyar dolar ve pazar değeri /defter değeri 0.18X
2020 yılında başlayan pandeminin getirdiği üretim ve tedarik sistemindeki kırılma ve 24 Şubat 2022 tarihinde başlayan Rusya-Ukrayna savaşı başta enerji ve gıda olmak üzere enflasyonun global olarak artmasına neden olmuştur. Enflasyon ile mücadeleye başlayan gelişmiş ülkelerin Merkez Bankaları “0” hatta negatif olan politika faizlerini artırmaya devam ediyorlar. Geçen hafta ECB politika faizini yüzde 3’e çıkardı.1 yıl önce - yüzde 0.5 olan faizin bu seviyelere çıkması ve yine 1 yıl önce yüzde 0,25 olan ABD politika faizinin yüzde 4,75 olması şirket ve finansal kuruluşlarda faiz riskini artırdı. SVB de bu nedenle likidite sıkıntısına girdi. Hem ABD’de hem de Avrupa’da NPL oranları 2009 krizinden sonra çok düştü. ABD’de yüzde 0,9 olan oran Avrupa’da yüzde 1,7 seviyesinde. Özellikle finansal kuruluşlar, bankaların genel olarak bilançolarında varlık ve yükümlülükleri arasında vade dengesizliği bulunmaktadır. Varlıklar ( Krediler ve Menkul Kıymetler) daha uzun vadeli, yükümlülükler ise daha kısa vadelidir. Faiz oranları arttıkça varlıkların pazar değeri düşerken yükümlülükler içinde en önemli kalem olan mevduata ödenen faiz yükü artmaktadır.
Sonuç olarak, piyasa riskleri arasında önemli bir risk olarak kategori edilen faiz riski uzun zamandır düşük faiz ve bol likidite nedeniyle piyasalarda etkisi az iken artan faizin negatif etkilerini bilanço ve gelir tablolarında 2023 yılında hissedeceğiz.