"İzolatör, bitişik nizam mimariye uygun değil"
Son dönemde deprem hasarını önleyecek teknoloji olarak öne çıkan izolatörün her bina için uygun olmadığını belirten Akar Yapı CEO’su Yücel Evsen “Deprem esnasında binanın yıkılmadan sallanmasına izin veren izolatör sistemi ne yazık ki bitişik nizamda komşu binalara zarar verir” dedi.
LEYLA İLHAN
Depremle birlikte binalarda en çok konuşulan teknolojilerden biri olarak öne çıkan izolatörün bitişik nizam yapılarda kullanılamayacağı belirtildi. Konuyla ilgili konuşan Çekmeköy Müteahhitler ve İş İnsanları Derneği (ÇEKMÜDER) Başkanı ve Akar Yapı CEO’su Yücel Evsen, “Bir binaya sismik izolatör uygulaması için binanın sağında solunda, önünde arkasında bina olmaması yani bitişik nizam olmaması gerekir” dedi.
Sismik izolatörün amacının deprem esnasında binanın bir ray gibi sallanmasını sağlamak olduğunu kaydeden Akar, “Yani temelle bina arasındaki o dengeyi kuruyor. Bitişik nizamda bina salladığında diğer binaya çarparak zarar verecek. Dolayısıyla yaptığınız sismik izolatör sistemi burada boş bir maliyete dönecek” diye konuştu. İstanbul’da yapılaşmasının belki yüzde 30’unun bitişik nizam olduğunu belirten Evsen, bu nedenle bitişik nizam binalarda izolatörün kullanılamayacağını söyledi.
“Maliyeti yüzde 15”
İzolatörün kullanıma uygun yeni binalardaki maliyetinin minimum yüzde 15 olduğunu kaydeden Evsen, binanın depreme karşı dayanıklı olabilmesi için izolatör dışında var olan uygulama yöntemleri hakkında da bilgi verdi. Halihazırda mevcut binaların tamamında radye temel uygulandığını söyleyen Yücel Evsen, “Zemin etütleri yapılıyor. Bunun dışında perde kolonlar kullanılabilir” dedi.
Zemin etüdü süreci hakkında da konuşan Evsen, “Bina zemin etütleri ile alakalı devletimizin yetkilendirdiği özel firmalar var. Gidip binalara sondaj vurarak ve oradan numune alarak bu işlemi gerçekleştiriyorlar. Bu tamamen müteahhitlerin dışında olan bir olay. Müteahhit zemin etüdüne karışmaz. Belediye ile zemin etüdü firmasının yazdığı raporlara göre müteahhit inşaat projesini çiziyor” diye konuştu.
“Yapı denetiminde atama şekli yanlış”
Binanın denetiminde önemli rol alan yapı denetimi sistemi ile ilgili değerlendirme yapan Yücel Evsen, yapı denetiminde atama şeklinin yanlış olduğunu savundu. Evsen, “Siz Kadıköy’deki bir yapı denetim firmasına Şile’den küçük bir iş veriyorsunuz. Şimdi adam bir tane küçük villa ya da 10-15 dairelik işe gidecek o zaman bu durumda, kendi gitmiyorsa, bir tekniker mi gönderecek. Dolayısıyla bu tarz küçük projelerde uzaktan giden denetimci o işi ne kadar kontrol edebilir” yorumunu yaptı.
“Her binanın son kullanma tarihi olmalı”
Son çıkan bütün projelerde her projenin bir künyesi olduğun olduğunu ifade eden Yücel Evsen, “Dolayısıyla nasıl içtiğimiz bir sütün son kullanma tarihi var ise, nasıl bir arabanın belli bir kilometresi var ise binalarında da son kullanma tarihi o olmalı” dedi. Bugün yapılan bir binanın ortalama ortala 50-60 yıl çok rahat devam edeceğin edeceğini kaydeden Evsen “Ama biz bir deprem ülkesiyiz. Binalar sallandıkça statik tarafında çatlaklı çatlaklıklar oluşabilir. Bina yorgun olabilir. Metal yorgunluklar yo olabilir. Su almış olabilir. O yüzden binanın durumuna göre son kullanma zaman zamanı oluşturulmalı” diye konuştu.