Enflasyon sürpriz yaptı 'erken indirim' olabilir!

ŞEBNEM TURHAN

Tüketici enflasyonu mayısta yüzde 2 seviyesindeki beklentilerin oldukça altında yüzde 1,53 gerçekleşerek sürpriz yaptı. Taze sebze ve meyvedeki aylık fiyat düşüşleri enflasyondaki sürprize neden olurken veri haftanın ilk işlem günü 9000 puanın da altına inen BİST100 endeksi ve borsada erken bayram yaşattı.

Bankacılık endeksi veri sonrası yüzde 5,77, BİST100 endeksi de yüzde 2,94 yükseliş gerçekleştirdi. Uzmanlar temmuz Para Politikası Kurulu toplantısında beklenen ilk politika faizi indiriminin düşük enflasyon verisiyle haziranda yapılabileceğinin fiyatlanmaya başladığını haziran toplantısında indirim için Merkez Bankası’nın döviz talebini de takip edeceğini vurguladı. Yıllık tüketici enflasyonu da yüzde 35,41’e gerileyerek Aralık 2021’den bu yana en düşük seviyesini gördü.

Çekirdek manşet enflasyondan yüksek geldi

Türkiye İstatistik Kurumu mayıs ayı enflasyon verisini açıkladı. Piyasanın yüzde 2 aylık artış beklediği mayısta yüzde 1,53 aylık enflasyon olurken çekirdek enflasyon verilerinde daha yüksek artışlar gerçekleşti. TÜİK verilerine göre işlenmemiş gıda, enerji, alkollü içki ve tütün ile altın hariç hesaplanan B çekirdek enflasyon mayısta yüzde 2,25 arttı ve yıllık B çekirdek enflasyonu nisandaki yüzde 36,81 seviyesinden yüzde 34,81’e geriledi. Enerji, gıda ve içecek, içki ile tütün ve altın hariç hesaplanan C çekirdek enflasyonu da mayısta aylık yüzde 2,43 yükseldi. Yıllık C çekirdek enflasyonu da nisandaki yüzde 37,21 seviyesinden mayısta yüzde 35,37’ye indi.

Mayısta enflasyonun bu denli pozitif gelmesinin en büyük nedeni gıda ve içecek ana grubunda aylık yüzde 0,71 fiyat düşüşü yaşanması ve bunun da işlenmemiş gıdadan kaynaklanması etkili oldu. Gıda ve içecek grubunda bu düşüş manşet enflasyonu da 0.18 puan geriletti. Taze meyve ve sebzelerde aylık fiyat düşüşü yüzde 4,67 oldu, işlenmemiş gıdada yüzde 3,01’lik düşüş yaşandı. Haziranda da meyve ve sebzede olumlu seyrin sürmesi bekleniyor.

Su fiyatı mayısta yüzde 7,14 zamlandı 

Giyim ve ayakkabı grubunda aylık yüzde 6,97 artış manşet enflasyonu 0.41 puan yükseltti. Konut grubunda yüzde 2,99’luk artış 0.48 puanlık manşet enflasyona etki yaptı. Kira enflasyonu yüzde 3,10 oldu aylık yıllık yüzde 84,94’e geriledi. Su zammı konut grubunda kira ile birlikte artışta etkili oldu. Su fiyatları aylık mayısta yüzde 7,14 arttı.

Ev eşyası grubu yüzde 1,21, sağlık yüzde 0,47 arttı, haberleşme grubunda yüzde 0,71 düşüş yaşandı mayıstı. Ulaştırmada ise otomobil zamları etkili oldu artışta. Ulaştırma grubunda yüzde 2,66 aylık artış manşet enflasyonu 0.40 puan arttırdı. Benzinli otolara yüzde 4,88, dizel otomobillere de yüzde 4,81 zam geldi geçen ay. Bunda döviz kuru yükselişi etkisi de var. Eğlence ve kültürde yüzde 1,94, eğitimde yüzde 1,19, lokanta ve otellerde yüzde 1,83, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1,59 enflasyon oldu.

Üst bant ile enflasyon farkı 13.59 puan

Mal enflasyon yüzde 1,43 yükselirken hizmet enflasyon yüzde 1,74 arttı. Mayısta yılın en düşük aylık enfl asyon artışı yaşanırken hem mal hem de hizmet enflasyon yavaşladı. Mayısta yüzde 46 olan politika faizi ile manşet tüketici enflasyon arasında fark 10.59, yüzde 49 üst bant ile fark ise 13.59 puana yükseldi. Uzmanlar pozitif gelen enfl asyon verisi sonrasında temmuzda beklenilen ilk faiz indiriminin 19 Haziran’da gerçekleştirilecek toplantı ile başlayabileceği görüşünde. 2025 sonu tahminleri ise politika faizinin yüzde 35, enflasyonn ise yüzde 30 seviyelerinde olması. Pozitif veri sonrası bankacılık endeksinde yükseliş yüzde 5,5’i aşarken BİST100 endeksinde ise yüzde 2,5’in üzerine çıktı.