Avrupa'dan SAFE için Türkiye'ye kötü haber!
SAFE, savunma sanayiinde parçalı yapıyı ortadan kaldırmayı, üye ülkeler arasında üretim işbirliğini artırmayı ve teknolojik bağımlılığı azaltmayı amaçlıyor. Bu program sayesinde üye devletler, savunma projelerini düşük faizli kredilerle finanse edebilecek. Yunan basını, Avrupa Birliği’nin SAFE programı çerçevesinde 19 üye ülkenin yatırım planlarını teslim ettiğini, 15 ülkenin planlarında Ukrayna’ya destek sağladığını ve Türkiye’nin programa katılımının sınırlı olduğunu yazdı.
Haber Merkezi |Avrupa Birliği, üye ülkelerin savunma yeteneklerini güçlendirmek amacıyla SAFE (Security Action for Europe) programını başlattı. Bu program sayesinde üye devletler, savunma projelerini düşük faizli kredilerle finanse edebilecek. SAFE ayrıca AB dışındaki bazı ülkelerin de sınırlı ölçüde katılımına olanak tanıyor; üçüncü ülkeler projelerin en fazla yüzde 35’ine dahil olabiliyor.
Ukrayna’ya sağlanacak destek
Avrupa Komisyonu, SAFE mekanizmasına başvuran 19 üye ülkenin ulusal yatırım planlarını zamanında teslim ettiğini açıkladı. Komisyonun savunma sorumlusu Andrius Kubilius, bu ülkelerden 15’inin planlarında Ukrayna’ya milyarlarca Euro yatırım yapılmasının öngörüldüğünü ifade etti.
Komisyon sözcüsü Thomas Renier, gizlilik gerekçesiyle hangi ülkelerin planlarında Ukrayna’ya yer vermediğini açıklamadı. Ayrıca SAFE kredilerinden Ukrayna’ya sağlanacak toplam destek miktarını da paylaşmadı.
Renier, Komisyon’un ulusal planları yıl sonuna kadar değerlendireceğini ve şartlara uygun bulunan planlar için AB Konseyi onayı talep edeceğini söyledi. Onaylanan planlarda ilk kredi ödemesi, ülke için onaylanan miktarın %15’i kadar yapılacak.
Üçüncü ülkelerle katılım görüşmesi
Renier, SAFE kredilerine üçüncü ülkelerin katılımıyla ilgili, İngiltere ile anlaşma sağlanamadığını açıkladı. Kanada ile görüşmelerin ise “çok iyi ilerlediğini” belirtti ve anlaşmanın yakında mümkün olabileceğini söyledi.
Görüşmelerin, üçüncü ülkelerin ortak savunma projelerinde %35’ten fazla katılım sağlayabilmesi için yürütüldüğü ifade edildi.
Türkiye açıklaması
Renier, Türkiye’nin gelecekte SAFE programına katılım ihtimaline ilişkin, “Tüm üçüncü ülkeler ulusal planlarda %35’e kadar yer alabilir. Ancak düzenlemeler, AB ve üye devletlerin çıkarlarının korunmasını şart koşuyor. Gerektiğinde üçüncü ülkelerin katılımı sınırlanabilir” dedi.
SAFE kredisine başvuran ülkeler hangileri?
Yunanistan, Kıbrıs, Belçika, Bulgaristan, Çekya, Estonya, İspanya, Fransa, Hırvatistan, İtalya, Letonya, Litvanya, Macaristan, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Finlandiya ve Danimarka.
To Vima'nın haberine göre Yunanistan, SAFE’den 1,2 milyar euro kredi talep etti ve Komisyon, 787,67 milyon euro tutarında ilk ödemeyi onayladı.
Yatırımlar gizli kalacak
Kathimerini'nin haberine göre ise Türkiye, İngiltere ve Güney Kore gibi üçüncü ülkelerin başvuruları sınırlı katılım veya değerlendirme aşamasında kalırken, Kanada programa tam katılım sağladı. Komisyon, 19 ülkenin 15’inin planlarında Ukrayna’ya “milyarlarca değerinde” yatırım öngördüğünü açıkladı, ancak hangi ülkelerin bu yatırımları planladığını gizli tuttu.
Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias, toplantıda ülkesinin AB’ye sunabileceği katkılara dikkat çekerek, “2030 gündemi çerçevesinde AB’ye bütüncül bir yaklaşım ve savunma perspektifi sunabiliriz” dedi.