“Kesişme Noktası”nda gelecek konuşuldu

Türkiye’nin gastronomi alanındaki en kapsamlı etkinliklerinden Global GastroEkonomi Zirvesi, TURYİD (Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği) ev sahipliğinde beşinci kez düzenlendi. Bu yıl ikinci kez Atatürk Kültür Merkezi’nde gerçekleşen zirve, gastronomi sektöründen yatırımcılara, akademisyenlerden sanatçılara kadar geniş bir katılımcı yelpazesini buluşturdu.

“Ekonomi yönetiyor”

Açılış konuşmasını yapan TURYİD Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Demirer, gastronominin yalnızca bir keyif alanı değil, küresel ölçekte milyarlarca dolarlık bir ekonomiyi yöneten stratejik bir sektör haline geldiğini vurguladı.

“Coğrafya kaderdir derler. Evet, yaşadığımız zorluklarda coğrafya bir kaderdir belki; ama aynı zamanda gastronomi açısından yaratıcılığın, deneyimin ve çeşitliliğin kaynağıdır” diyen Demirer, Anadolu’nun bereketli topraklarından Akdeniz’in zeytinliklerine, Karadeniz’in balıkçısından Mezopotamya’nın buğdayına uzanan zenginliğin bir “sorumluluk alanı” olduğunu belirtti.

İklim krizine de dikkat çeken Demirer, “Türkiye, son 25 yılda 2,23°C sıcaklık artışıyla Avrupa’nın en hızlı ısınan ülkelerinden biri haline geldi. Artık ‘Yarın neyi yiyeceğiz?’ değil, ‘Yarın neyi yetiştirebileceğiz?’ sorusunu sormalıyız,” diyerek tarım teknolojilerinden su yönetimine uzanan bir dönüşüm çağrısında bulundu.

1,1 trilyon dolar

Dünyada gastronomi turizminin 1,1 trilyon dolarlık hacme ulaştığını belirten Demirer, Türkiye’de sektörün 900 milyar TL büyüklüğe ve 2 milyon kişilik istihdama ulaştığını söyledi.
“İyi tarım olmadan iyi gastronomi olmaz,” diyerek üreticiye destek verilmesi gerektiğini vurgulayan Demirer, sürdürülebilirliğin sadece çevreyle değil, adil gelir dağılımıyla da ilişkili olduğuna dikkat çekti.

“Yeni çağ, türetici çağı”

Gastronominin geleceğini artık yalnızca tüketicilerin değil, “türeticilerin” belirlediğini söyleyen Demirer, doğa dostu tercihlerin, yerel üreticiyi destekleyen davranışların sektörü dönüştürdüğünü ifade ederek şöyle devam etti: “Bir tabak yemek seçerken doğaya, yerel mirasa ve emeğe duyarlı olmak, artık sadece bir tercih değil, bir dönüşüm aracıdır.”

Bahşiş Yasası

Sektördeki kayıt dışı bahşiş kaybına da değinen Demirer, yılda 100 milyar TL’lik bir kayıptan söz ederek, yeni Bahşiş Yasası ile bu kaynağın çalışan emeğine doğrudan yansıyacağını belirtti. “Sürdürülebilir bir gastronomi hem doğayı hem işletmeyi korur” dedi.

Gazze için dayanışma eli

Zirvenin en çarpıcı bölümlerinden biri, “Sınırların Ötesinde: İnsanlık İçin, Gazze İçin Birlikteyiz” başlıklı paneldi. Dr. Ece Edil Akman ve Şef Murat Deniz Temel’in konuşmacı olduğu panelde, TURYİD ile World Central Kitchen (WCK) iş birliğinde yürütülen insani yardım projeleri anlatıldı.

Dr. Akman, “WCK bugüne kadar 500 milyondan fazla yemek hizmeti verdi. Gazze’de günde 500 bin yemek dağıtıyoruz; hedefimiz 1 milyona ulaşmak” derken, gastronominin yalnızca lezzet değil, dayanışma dili olduğunu vurguladı.
Şef Murat Deniz Temel ise “80 restoranla 100 bin dolarlık bir bağış kampanyası başlatıyoruz. Artık savaşların değil, paylaşılan mutfakların konuşulmasını istiyoruz” sözleriyle çağrıda bulundu.

Türkiye’den ve dünyadan konuşmacılar

Zirvede, Türkiye’nin ve dünyanın gastronomi, akademi, turizm, sanat ve ekonomi alanlarında önde gelen isimleri üç farklı oturumda bir araya geldi. “Kesişme Noktası” teması altında düzenlenen zirvede konuşmacılar; gastronominin sürdürülebilirlik, kültürel diplomasi, turizm, teknoloji ve toplumsal dönüşümle kesişen yönlerine ışık tuttu.

Katılımcılar arasında; İstanbul Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç, Kültür ve Turizm Bakanlığı Bakan Başdanışmanı Tayfun Topal, yazar ve SEDES Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Aslıhan Koruyan Sabancı, Michelin Yıldızlı Şef Ivan Brehm, Gastronomi Uzmanı Levon Bağış, Topkapı Üniversitesi Rektörü ve Ekonomist Prof. Dr. Emre Alkin, Terroir Hospitality Kurucusu Arlene Stein, FutureBright Group Kurucusu Akan Abdula, Metro Türkiye Meyve & Sebze Kategori Müdürü & Coğrafi İşaretler Koordinatörü Birol Uluşan, Migros Grubu Kurumsal İletişim ve Sürdürülebilirlik Grup Direktörü Kaan Ünver, Bonna Pazarlama Müdürü Esra Karaduman, Rams Ticari Alan Gayrimenkul Geliştirme Direktörü Dilşad Konar, Danone Sürdürülebilirlik Lideri Ceyda Kaytmaz, Gazeteci ve Gastronomi Yazarı Ebru Erke, Feyzi Çiftliği Kurucusu Sencer Solakoğlu, Şef ve Araştırmacı Murat Deniz Temel, TURYİD Başkan Yardımcısı Volkan Akkaş, Arcadia Bağları Kurucu Ortağı ve Yöneticisi Zeynep Arca Şallıel, Kuzubağ Genel Koordinatörü Aslı Kuzu, Urla Şarapçılık Yönetim Kurulu Başkanı Can Ortabaş, Biyolog & Vinolus Organik Bağları Kurucusu Oluş Molu, Slow Food Uluslararası Konsey Üyesi & Slow Food Türkiye Toplulukları Ağı Koordinatörü Yasmina Lokmanoğlu, Manchester Üniversitesi’nden İsmail Erdurur, Resfor Kurucusu Yılmaz Baburhan Arslan, USLA Genel Müdürü Çiğdem Alagök, Sanat Danışmanı Dr. Gizem Pamukçu, World Central Kitchen temsilcileriyle birlikte Gazze için dayanışma çağrısı yapan Şef Murat Deniz Temel, D Maris Bay Genel Müdürü Vito Romeo, Tersane İstanbul Genel Müdürü Çetin Pehlivan, The Bodrum Edition Genel Müdürü Mustafa Bulmuş ve Maçakızı Otel & Villa Maçakızı Genel Müdürü Andrew Jacobs gibi çok sayıda isim yer aldı. Zirve, üç oturum boyunca gastronominin ekonomiyle, doğayla, insanlıkla ve kültürle kesiştiği alanlarda yeni bir yol haritası çizerken, geleceğin sofralarının sürdürülebilirlik ve vicdan ekseninde kurulması gerektiği mesajıyla sona erdi.