Devlet üniversitelerinde kontenjan daralıyor: Parayı veren yabancı kolayca yerleşiyor

Türkiye’de her yıl milyonlarca genç, sınırlı sayıda kontenjan için büyük bir rekabetin içine girerken, yabancı öğrenciler için üniversite kapıları giderek daha fazla aralanıyor.

Eğitime yeterli bütçenin ayrılmaması ve sistemin giderek daha fazla paralı hale gelmesi, ilk ve ortaöğretim kurumlarını “bağış” adı altında kendi kaynaklarını yaratmaya zorladı. Bu durum, üniversitelerin de gelir elde etmek amacıyla yabancı öğrencilere daha geniş bir şekilde kapı açmasına neden oldu.

Vakıf üniversitelerinin kontenjanları 6 bin 97 artırıldı

Bu yıl yine milyonlarca öğrenci üniversiteye girebilmek için ter dökerken, sadece 785 bin 186’sı bir üniversiteye yerleşebildi. Nefes'ten Yurdagül Uygun'un haberine göre bu dönemde devlet üniversiteleri kontenjanları bir önceki yıla göre 190 bin 579 kişi azaltılırken, vakıf üniversitelerinin kontenjanları 6 bin 97 artırıldı. Böylece parası olana üniversite yolu biraz daha açılırken, devlet üniversitelerinde eğitim görmek isteyen gençlerin önü kapatılmış oldu.

Buna karşılık, devlet ve vakıf üniversiteleri, kendi belirledikleri kontenjan ve öğrenim ücretleriyle yabancı öğrenci sayısını artırmaya başladı. Bundan 10 yıl önce Türkiye’deki yabancı öğrenci sayısı sadece 72 bin 20 iken, bugün tam yüzde 368 artarak, 337 bin 73’e yükseldi. 2014-2015 döneminde devlet üniversitelerinde yabancı öğrenci sayısı 57 bin 289 iken, 10 yıl sonra bu rakam dört katına çıkarak, 205 bin 464’e yükseldi.

Öğrenim ücretleri de üniversite ve bölüme göre değişiyor

Kısacası, yabancı uyruklu öğrenci sınavına giren ve parayı veren yabancı öğrenci istediği bölümde öğrenim görebiliyor.

Nitekim, 2019’a kadar yüzde 50 olan yabancı öğrenci kontenjan sınırı, tıp ve diş hekimliği bölümleri dışında kaldırıldı. Öğrenim ücretleri de üniversite ve bölüme göre değişiyor. Örneğin Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin bir yıllık öğrenim ücreti 355 bin 429 olurken, Hacettepe Tıp Fakültesi için bu rakam 487 bin 834 lira. Vakıf üniversitelerinde ise ücretler dolar üzerinden hesaplanıyor ve devlet üniversitelerini katlıyor.

Yabancı öğrenci sayısında büyük artış

Türkiye’de 2014-2015 eğitim öğretim döneminde toplam öğrenci sayısı 6 milyon 62 bin iken, bunun sadece yüzde 1.1’ini uluslararası öğrenciler oluşturuyordu. Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) verilerine göre 2024-2025 döneminde ise Türkiye’deki öğrenci sayısı 6 milyon 835 bine çıkarken, bunun yüzde 4.9’unu yabancı öğrenciler oluşturuyor. Bu dönemde yabancı öğrenci sayısı 337 bine yükselirken, YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, geçtiğimiz aylarda 2024-2028 stratejik hedefler dahilinde bu sayıyı önce 500 bine, sonraki hedeflerinin ise 1 milyona çıkarmak olduğunu açıklamıştı.

En çok Suriyeli öğrenci öğrenim için geliyor

Bu yıl, Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) 2 milyon 560 bin kişi girerken, bunlardan 1 milyon 412 bin kişi tercih yaptı. Ancak tercih yapanlardan sadece 785 bin 186’sı bir üniversiteye yerleşebildi. Buna karşılık, Türkiye’de yabancı öğrenci sayısı her yıl artarken, en çok Suriyeli öğrenci öğrenim için geliyor. 54 bin 764 Suriyeli öğrenciyi, 42 bin 969’la Azerbaycanlı öğrenciler takip ediyor. Üniversite eğitimi için Türkiye’yi tercih eden üçüncü ülke ise 37 bin 542 öğrenci ile Türkmenistan. Onu 31 bin 486 öğrenci ile İran, 11 bin 556 öğrenci ile Irak izliyor.

 Yabancılar için öğrenim ücretleri (TL)

Hacettepe Tıp Fakültesi: 487.834

Marmara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi: 117.160

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Diş Hekimliği: 323.925

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi: 6.000 dolar