Kredilerde vatandaş takipten çıkamıyor!
Kredilerde bireysel kredilerin takibe düşme oranı artmaya devam ediyor. Kredi kartlarında takibe düşen alacakların oranı pandemi sonrası zirvesinde olurken, tüketici kredilerinde aynı oran 9 yılın zirvesine çıktı. Ticari kredilerde ise takibe düşenler 10 yılın en düşük seviyesinde yer aldı.
Şeyda Uyanık |ÖZDER ŞEYDA UYANIK
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Temel Ekonomik Gelişmeler raporu Haziran 2025 verilerine göre, tüketici ve ticari kredilerde büyüme tüketici kredisi tarafında son bir yıldır hızla sürüyor.
13 haftalık yıllıklandırılmış ve kur etkisinden arındırılmış kredi büyümelerinde seyir daha yatay olsa da yüksek seyrediyor.
Kredi büyümesi
Konut, taşıt ve ihtiyaç tarafında tüketici kredilerinde, 2024 ve 2025 ilk 5 aylık büyüme (13 haftalık yıllıklandırılmış) 2008-2020 yılları ortalamasının üzerinde seyrediyor.
Ticari kredilerde de son 1,5 yıllık büyümenin 2008-2020 ortalamalarının üzerinde olduğu görülürken, 2025 yılı 10. Haftasından itibaren gerileme görülüyor.
2025 yılı 10. Haftası 6 Mart 2025 tarihli TCMB PPK toplantısı yapılırken, toplantıda faiz, yüzde 45 seviyesinden yüzde 42,5 seviyesine indirilmişti.
Öncesinde 1 Mart’ta makroihtiyati çerçeveye yönelik, yabancı para kredilerdeki gelişmeleri dikkate alarak sıkı parasal duruşu desteklemek amacıyla kredi büyümesine dayalı zorunlu karşılık uygulamasında şu değişiklikler yapılmıştı:
Yabancı para krediler için aylık yüzde 1 olan büyüme sınırı yüzde 0,5’e düşürülmüştür.
Yabancı para kredi büyüme sınırından istisna tutulan kredilerin kapsamı daraltılmıştır.
Sonrasında da 19 Mart’ta yaşanan siyasi gelişmelerin etkisiyle 20 Mart’ta Para Politikası Kurulu ara toplantı yaparak, gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’ya yükseltmiş, 1 hafta vadeli repo ihalelerine bir süreliğine ara verilmişti.
Takipteki krediler
TCMB’nin verilerinde, tahsili gecikmiş alacak oranlarına 2015’ten bu yana bakıldığında, 2023 ikinci yarısı itibarıyla bireysel kredilerdeki yükseliş dikkat çekiyor. Ticari kredilerde TGA oranı 10 yılın en düşük seviyelerinde kalmaya devam ediyor.
BDDK haftalık verilerinden derlenen verilere göre de bireysel kredilerde kredi kartlarının etkisi görülüyor.
2016 Eylül döneminde görülen zirvelerden uzak olunsa da kredi kartlarında takibe düşen alacaklarda, 2020 yılı sonundaki pandemi dönemine yakın yüzde 4 seviyelerinin geçildiği görülüyor.
Krediler bazında bakıldığında da 2016 Eylül’de görülen son 10 yılın zirvesindeki; takibe düşen alacakların kredilere oranında yüzde 3,66 seviyesi, 23 Mayıs haftası itibarıyla yeniden en yüksek seviye olarak görülüyor.