Enflasyon YZ aklını çürütürse…

Şeref OĞUZ
Şeref OĞUZ ÖNERİ - YORUM

YZ çağında enflasyon, sadece fiyatı değil, veriyi de çarpıtır. Çürüyen akıl, sistemi saptırır. Algoritma güven ister, belirsizlik sevmez. YZ’de “güvensizlik değişkeni” artınca, karar doğruluğu da sapar.

Enflasyon sadece cüzdanı değil, algoritmayı da bozar. Ekonomi uzun süre baskı altında kalırsa, karar süreçleri sapar, yönetişim yapaylaşır, güven ilişkilerini yok olur. YZ çağında ise bu bozulma daha görünür, daha tehlikeli hale gelir. Çünkü YZ; veriyle beslenir ama çürümüş sistemle zehirlenir.

Hiperenflasyon artık sadece fiyat artışı değil; kod bozulmasıdır, kurum hafızasında silinmedir. Bu dönemde sadece işletmeler değil, akıllı sistemler de sapma riski taşır. Restorana gidiyorsun, fiyat artmış ama yemeğin özü gitmiş. Algoritma çalışıyor, sistem veri çekiyor ama çıktının tadı yok.

Kodlu sistemler, bozuk algıyla sapar

YZ destekli sipariş sistemi %99 doğrulukla çalışıyor belki ama çıkan ürün %40 kalite kaybıyla geliyor. Çünkü artık sistem değil, algı yönetiliyor. Biz buna YZ çağında “algoritmik illüzyon” diyelim; sistem işliyor gibi görünür ama içerik çürümüştür. Yani; veri doğrusonuç sahte... Güven yoksa zincir kırılır.

Güvensizlik, otomasyonu da aşağı çeker. Tedarik zincirindeki algoritmalar düzgün işliyor ama insanlar birbirine güvenmiyor. Peşin ödeme talepleri artıyor, akıllı stok yazılımları rafları optimize ediyor ama insan ilişkisi optimize olmuyor. Enflasyon; sadece zarar değil, çürüme de yaratıyor.

2 SORU 2 CEVAP / Enflasyonda YZ stratejisine dair…

YZ sistemleri enflasyonda neden sapar?

Çünkü YZ; geçmiş veriden öğrenir, bugünü tahmin eder. Ancak hiperenflasyon, geçmişi geçersiz kılar. Bu durumda YZ’nin dayanağı çöker. Algoritmalar; değişkendinamikduygusal değişimleri içerecek şekilde güncellenmeli. Veriyi okuyoruz ama duyguyu kaçırıyoruz. Sistem bunu anlayamıyor.

YZ çalışan memnuniyetini nasıl izlemeli?

YZ sadece KPI’ları (anahtar performans göstergesi) değil, davranışsal verileri de takip etmeli. Sessiz istifaiçe kapanmaduygusal kopuş gibi veri sinyalleri analiz edilmezse; sistem sağır kalır. Veriye dayalı empati, yeni liderlik gereğidir. Memnuniyetsizlik; kurum huzurunu değil YZ düzenini de bozar.

not/ YZ çürümünü önlemek için şirketlere 6 komut

YAP: YZ sistemlerini sadece performans ölçümü için değil, memnuniyet ölçümü için de kullan.
YAPMA: Kaliteyi veriyle ölç, ama içeriği kontrol etmeyi unutma. Algoritmalarla kandırılma.

YAP: Tedarik zinciri algoritmalarına güven, ama insan ilişkilerine alan bırak.
YAPMA: Yalnızca sistemin raporlarına dayanarak karar verme. Sezgiyi veriyle tamamla.

YAP: Enflasyon algoritmasına karşı “dinamik fiyatlandırma + değer yönetimi” modeli kur.
YAPMA: Çıktı kalitesini feda ederek kârı maksimize etme; çünkü uzun vadede veri kaliten düşer.

Tüm yazılarını göster