TİM/Ahmet Fikret Kileci: Tekstilde patron ülke olalım fasonu başkası üretsin

İmam GÜNEŞ

Artan maliyetler ve enflasyona paralel gitmeyen kur ile birlikte rekabetçilikte zorluk yaşayan ihracatçılar, yeni bir hikâye yazılması gerektiğini düşünüyor. Dövizdeki dalgalanmadan olumsuz etkilenme, rakiplerle ucuz fiyat ile yarışma gibi başlıkları gündemden çıkarmak isteyen ihracatçılar, Türkiye’nin üretim haritasını çıkarmak, doğru ve adil rekabette bulunmak, katma değerli üretim yapmak ve devletin bu kapsamda teşvik vermesi gibi başlıklara eğiliyor.

Dünyadaki talebin daraldığını kaydeden Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanvekili ve Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri (GAİB) Koordinatör Başkanı Ahmet Fikret Kileci de “Önce ülke olarak kendimizi tanımalıyız. Üretimdeki her şeyin envanterini çıkarmalıyız. İnsan kaynağı, makine, ürün... Dünyanın nereye gittiğini, bizim nerede olduğumuzu saptamalıyız. Bugün, çok iyi iş yaptığımız bazı ürünlerde dünyanın önemli alıcı ülkelerinde yeterince yokuz. Bazen dar bir pazara yoğunlaşarak kendi kendimizle rekabet ediyoruz. 5-10-15 yıllık planlar yapıp nasıl dönüşeceğimizi ortaya koymalıyız. Önce eğitime önem vereceğiz, iyi bir şekilde uygulayacağız. İkincisi, Türkiye'nin üretim fizibilitesini çıkarıp eşit ve iyi şekilde destek vermeliyiz. Üçüncüsü, sektörel kümelenmeyi kurmamız lazım” diye konuştu.

“Fasonu başka ülkelere yaptırmalıyız”

Türkiye’nin tekstil ve konfeksiyon gibi konvansiyonel sektörlerden çıkması gerektiği gibi söylemler hakkında konuşan Kileci, “Bu sektörlerden çıkmamız gerektiğine katılmıyorum. Bu sektörler, bizim en iyi bildiğimiz işler arasında. Ama iş yapış modelimizi kesinlikle revize etmeliyiz. Tekstilin hammadde ve dış giyim tarafında hala katma değerli işler var. Nitelikli iş yapmamız lazım. Niteliksiz niceliklerden vazgeçmemiz gerekiyor. Almanya, İtalya, İspanya bunu çok iyi yaptı. Bizim de işin patronu olmamız lazım. İşin emek yoğun tarafını başka ülkelere pas etmeliyiz. Bizim başka ülkeleri fason çalıştırmamız lazım” ifadelerini kullandı.

“Döviz çıktı kazandık’ söylemi bizim için köklü bir çözüm değil”

Bugün ortalama işçilik maliyetlerinin 1200 dolar olduğunu dile getiren Kileci, şöyle devam etti: “işçilik maliyeti rakiplerimizde 150 ila 300 dolar arasında değişiyor. Hazır giyimde işçiliğin payı yüzde 40'lara geldi. Bu iki sektörü ihracatta bu şekilde savaştıramazsın. Çünkü bizim sektörlerimizde böyle bir karlılık yok. Bugün kurlar istenilen seviyede olmadığı için rekabetçiliği sağlayamıyoruz. Ancak ‘döviz çıktı kazandık, düştü kaybettik’ gibi yaklaşım bizim için köklü bir çözüm olmaz. Sürdürülebilirlik, dönüşüm, insan kaynağı, enerji, teknoloji ve stratejik yatırımlara destek verilmesi gerekiyor. Bizde ithalata dayalı ihracat var. İhracat düştüğü zaman onun hammadde ithalatı da otomatik olarak düşüyor. Yurt dışından ürünü alıp işleyerek satıyoruz. Yanlış bir model ama dolayısıyla kur da ön plana çıkıyor. Bizim rekabetçi olmamız lazım. Bu girdabı aşmak için ithal ikameleri desteklemeliyiz. Bu konuları sıklıkla konuşuyoruz. Bu konu devletin de stratejisi olmalı. Ülke sanayisinin dönüşmesi lazım. Kendi gücümüzü iyi bilmeliyiz. Geldiğimiz noktanın sebebini bilip bir daha tekrarlamamalıyız. Niye bu noktaya geldiğimizi iyi saptamalıyız. Bunun sonucunda dönüşeceğimiz de çıkacağımız da işler olabilir. Ülkemizde hâlâ iplik fabrikaları yatırımlarına teşvik verirsek bu iş olmaz. Popülizmden çıkmalıyız.”

Dijitalde marka proje çalışması

Doğru ürünü, doğru zamanda, doğru fiyata satmak gerektiğinin altını çizen TİM Başkanvekili ve GAİB Koordinatör Başkanı Fikret Kileci, “Dünyada artık sınırsız güç, finans yok. Ancak iyi bir projen varsa hâlâ tüm dünyadan kaynak bulabiliyorsunuz. Ülke olarak doğru projeler çıkarmamız gerekiyor. Tanıtımımızı iyi yapmalıyız. TİM olarak İhracat Platformu üzerinde çalışıyoruz. . Online kanallar odaklı dijital bir iş hazırlıyoruz. Türkiye'nin dijitaldeki en iyi platformu hâline getirmek istiyoruz. Alibaba modeli ama ondan daha kapsamlı bir çalışma. Uzun bir süreç gerektiren, reklam giderleri olan bir iş olduğu için zaman alacak. Bu tip çalışmaların desteklenmesi gerekiyor” dedi.

Güneydoğu’dan ilk çeyrekte 2,9 milyar dolarlık ihracat

Yılın ilk çeyreğinde 2,9 milyar dolarlık ihracata imza atan Güneydoğu İhracatçı Birlikleri (GAİB), geçen yılın aynı dönemine göre ihracatını yüzde 14,5 artırmayı başardı. 198 ülkeye ihracat gerçekleştiren GAİB, Türkiye’nin toplam ihracatından ise yüzde 5,3 pay aldı. Bünyesinde dört alt sektör bulunduran GAİB’te en fazla ihracatı 836,6 milyon dolarla hububat bakliyat yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü yaptı. Bu sektörü, 761,3 milyon dolar tekstil ve hammaddeleri, 509,3 milyon dolarla halı ve 104,2 milyon dolarla kuru meyve ve mamulleri sektörleri izledi. Dört sektörün tamamının ihracatı artış gösterdi.