Avrupa’nın yapay zekası ABD'ye rakip olabilecek mi?

İngiltere önceki ay, Fransa ise geçen ayın ortalarında yapay zeka endüstrisindeki “fantastik fırsatları” yakalamak için birbiri ardına Ulusal AI Eylem Planları’nı açıkladı.

Avrupa Birliği (AB), ABD ve Çin'i yakalamak için yapay zeka (AI) endüstrisine 200 milyar Euro'luk yatırım planı yapıyor.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer’ın tespitine göre “geleceğin” işleri için “bugün” bir savaş yaşıyoruz.

Yapay zeka bizim neslimiz için çok fazla fırsatı tanımlıyor. Teknoloji daha fazla verimlilik için önemli kapılar açıyor.

İngiltere ve Fransa, Open AI ve Google Deepmind gibi global güce sahip yapay zeka oyuncuları ile yarışabilmek için önemli bir sermaye yatırımına ihtiyaç duyacak. Başa çıkmaları hiç kolay olmasa bile Avrupa’dan oldukça başarılı AI startupları çıktığını unutmamak gerek.

DeepMind'ın bir İngiliz şirketiyken 2014 yılında Google tarafından satın alındığını biliyoruz.

Fransız startup Mistral AI’ın ABD’li Nvidia tarafından desteklendiğini de hatırlıyoruz. Mistral AI, son olarak Open AI'ın popüler ChatGPT'sine rakip olarak "La Chat" isimli bir asistan hazırlığı içine girmişti.

İngiltere, işlem gücünü artırmak için süper bilgisayarlara ve veri merkezleri gibi alanlara yatırımları radarına aldı. Ülke, lider teknoloji firmalarını da arkasına alarak “AI Fırsatları Eylem Planı”nı dünyaya duyurdu.

Plana göre; şirketler 14 milyar sterlin değerindeki projelere yatırım yapacaklar. Bu çerçevede en az 13.250 yeni iş yaratılacak.

Kamu hizmetleri yapay zekaya göre sil baştan geliştirilecek. İngiltere, Yapay Zeka Enerji Konseyi oluşturdu. Yapay zeka, Ulusal Sağlık Hizmetleriyle de birleştirilecek.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, ülkesinin AI geliştirme yaklaşımının, AB'den daha agresif olacağını vurguluyor.

*** 

İngiltere'nin hemen ardından Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da 10 Şubat'ta ülkenin yapay zeka sektörünü 109 milyar Euro'luk yatırımla geliştirme planını açıkladı.

Paris’teki AI Zirvesi'nde AI yatırımın finansmanı için hazırlıklar konuşuldu.

Aleph Alpha ve Mistral gibi Avrupa'da üretken yapay zeka modelleri yaratan az sayıdaki şirket, yarışı ABD'li firmalara kaptırmamak için büyük yatırımlara ihtiyaç duyuyor.

Peki, Fransa’da hangi AI yatırımları yapılacak?

* Kanadalı yatırım firması Brookfield, Fransa'daki AI projelerine 20 milyar Euro yatırım yapacak.

* BAE de aynı şekilde 50 milyar Euro'luk bir yatırım hazırlığı içine girdi.

* Amazon, varlık yönetim şirketi Apollo, Digital Realty, Mistral AI gibi birçok başka destekçi de var.

***

Yapay zeka ile birlikte enerji ihtiyacı da öne çıkıyor. Küçük modüler nükleer reaktörler, yenilikçi enerji çözümlerinin başında geliyor. Bu reaktör tasarımları İngiltere'de henüz onaylanmış değil.

Yine veri güvenliği büyük önem taşıyor. AI ile kamu hizmetlerinin hızlandırılması amaçlanırken, insanlığın AI sistemleri üzerindeki kontrolü kaybetme ihtimali ise herkesi endişelendirmeye devam ediyor.

***

Kabul etmek gerekir ki, bugün itibariyle bakınca AB'nin yapay zeka ve bulut bilişim gibi ileri teknolojilere yönelik çabaları, ABD'ninkinden oldukça uzak.

Avrupa İnovasyon Konseyi'nin 2024 yılı bütçesi 256 milyon Euro iken, ABD'de bu rakam 6 milyar doları aşıyor. Risk sermayesi yatırımlarına bakıldığında da durum farklı değil.

2023 yılında yapay zeka alanına ABD 68 milyar dolar, Çin ise 15 milyar dolar yatırım yaparken, AB'de yaklaşık 8 milyar dolar risk sermayesi yatırımı görüyoruz.

Avrupalı girişimcilerin gücü paylaşmak için Amerikan teknolojisiyle çalışmaları bir zorunluluk gibi görünüyor.

Teknoloji, sermaye, hız ve inovasyon şu an için Amerika'da…

Ancak Avrupalı startuplar, yapay zeka yarışında ABD ve Çin'e karşı oyunu kaybettiklerini elbette düşünmüyor.

Avrupa, AI'da “süper güç” olmak için ABD'ye rakip olabilecek mi sorusunun yanıtını teknoloji, güvenlik, enerji, insan kaynağı yatırımları belirleyecek gibi görünüyor.