İki önemli NATO müttefiki Türkiye ve İngiltere arasındaki karşılıklı ticaret için temmuz ayı önemli bir dönüm noktası olacak. Çünkü Türkiye ile Birleşik Krallık arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması'nın (STA) modernizasyonuna yönelik ilk müzakere turunun, 2025 Temmuz ayı sonuna kadar başlatılması planlanıyor.
*****
Türkiye ve Birleşik Krallık arasındaki STA'nın güncellenmesine yönelik müzakerelerin ilk turunun temmuzda başlaması planlanıyor. Bu süreçle iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin daha da güçlendirilmesini amaçlıyor.
Serbest ticaret anlaşmasının güncellenmesi ve yeni alanlarla genişletilmesi, bu ekonomik iş birliğinin güçlenmesi için önemli bir fırsat olacak.
Karar, Türk Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Birleşik Krallık İş ve Ticaret Bakanı Jonathan Reynolds arasında Londra'da gerçekleştirilen görüşmeler sonucunda alındı.
Peki iki ülke arasında Serbest Ticaret Anlaşması (STA) ne zaman ve neden imzalandı?
O zaman 4-5 yıl kadar önceye bir gidelim:
Birleşik Krallık 31 Ocak 2020’de Avrupa Birliği’nden resmen ayrıldı. Türkiye ile Birleşik Krallık arasındaki ilk STA da bu ayrılığın ardından 29 Aralık 2020 tarihinde imzalandı. Anlaşma Türkiye ve İngiltere arasında sanayi ürünlerini kapsıyordu. Bu anlaşma şarttı; çünkü Birleşik Krallık'ın AB’den ayrılmasıyla sona eren AB-Türkiye Gümrük Birliği kapsamındaki ticari ilişkilerin devamını ancak bir STA sağlayabilirdi.
2023 yılında yapılan ortak değerlendirme, anlaşmanın kapsamının genişletilmesi gerektiğini ortaya koydu.
Bakan Bolat’ın Londra ziyaretinde Türkiye ve İngiltere arasında STA'yı güçlendirmek üzere atılan adım kapsamında Ticarette Teknik Engeller Faslı ve bu faslın Kimyasallar ile Motorlu Taşıtlar Ekleri de imzalandı. Bu adım, STA'nın güncellenmesi yönünde önemli bir ilerleme oldu.
Temmuz ayına kadar STA'nın hizmetler, e-ticaret yatırımlar, genişletme ve de bazı tarım ürünlerinin kapsamı altına alınması konusundaki Ankara’da heyetler arası resmi görüşmeler yapılacak.
Serbest Ticaret Anlaşmaları hassas bir süreç, uzun ince bir yol…
İki taraf arasındaki görüşlerde uzlaşma sağlandığında, genişletme anlaşmasının imzalanması bekleniyor.
Peki STA’nın güncellenmesine neden ihtiyaç var?
İki ülke arasındaki güçlü bir ekonomik ilişkiyi rakamlarla anlamak için İngiltere Ticaret Bakanlığı’nın açıklamasına bir göz atalım.
Açıklamada, 2024'te iki ülke arasındaki ticaretin yaklaşık 28 milyar sterlin seviyesine ulaşıldığına dikkat çekildi ve Türkiye'nin İngiltere'nin 16'ıncı en büyük ticaret ortağı konumunda olduğu belirtildi.
Halihazırda İngiliz şirketleri Türkiye'nin 86 milyon nüfuslu büyüyen pazarına 9,3 milyar sterlin değerinde mal ve hizmet ihraç ediyor.
İngiltere dünyanın en büyük ikinci hizmet sektörü ihracatçısı konumunda. 2024'te Türkiye'ye yapılan ihracatın yüzde 34'ünü hizmetler sektörü oluşturdu.
Bakan Bolat, STA’nın güncellenmesiyle, iki ülke arasında toplam ticaretin yüzde 33'ünü oluşturan stratejik sektörlerdeki teknik engellerin ortadan kaldırılarak daha hızlı, şeffaf ve güvenli şekilde ikili ticaretin yapılması hedeflendiğini bildirdi.
Böylece;
- Kapsanan ürünlerin karşılıklı tanınması kolaylaşacak ve bürokrasi azalacak, kimya ve otomotiv sektörlerinde maliyetler düşerken ihracat kolaylaşacak.
- İnovasyona açık bir ortam oluşturulacak, halk sağlığı, çevre ve güvenlik standartları taviz verilmeden korunacak.
- Türkiye'nin Avrupa Birliği ile teknik düzenlemelerdeki uyum sürecine paralel olarak hazırlanan bu fasıl, aynı zamanda İngiltere'nin AB ile yürürlükte bulunan Ticaret ve İş birliği Anlaşması ile de uyumlu.
- Böylece kesintisiz mal akışı sağlanacak ve yeşil ekonomi dahil olmak üzere gelecekte iki ülkenin yapacağı düzenlemelere adaptasyon kolaylaşacak.
İki ülke arasında STA'nın güncellenmesi sürecinde önemli bir aşama olan bu metinlerle, iki ülke şirketlerinin kazanması hedeflenirken, ekonomilerin güçlenmesi ve ikili ticaretin daha da büyümesi bekleniyor.
Türkiye-Birleşik Krallık Ortak Ekonomik ve Ticaret Komitesi'nin (JETCO) 8. oturumunun da bu yıl Londra'da gerçekleştirilmesi planlanıyor. Bu toplantıda iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi hedefleniyor.
Türkiye-İngiltere ilişkilerini geliştirmek için potansiyel gerçekten yüksek.
Türkiye'de İngiliz firmalarının yatırımları 2023 sonu itibarıyla 9 milyar dolara ulaştı. İngiltere'de Türk şirketlerinin yatırımlarının 4,3 milyar dolar seviyesinde. Müteahhitlik sektörü en önemli sektörler arasında.
Türk şirketi Eren Holding Group, yakın zamanda Kuzey Galler'deki Deeside'da bulunan Shotton Mill’in yeniden geliştirilmesine 1 milyar sterlin yatırım yaptı. Proje, Galler Hükümeti'nden yaklaşık 13 milyon sterlin ve İngiltere İhracat Finansmanı’ndan 136 milyon sterlin ile destekleniyor.
Serbest ticaret anlaşmasının güncellenmesi ve yeni alanlarla genişletilmesi, bu ekonomik iş birliğinin güçlenmesi için önemli bir fırsat olacak.