Sıkılaşma ülkelere ABD tahvili sattırıyor

Hilal SARI

ABD Hazine Bakanlığının ABD Hazine tahvillerini elinde bulunduran yabancı ülkelere ilişkin verilerine göre, dünyada en fazla ABD Hazine tahviline sahip iki ülkenin, Japonya ve Çin’in bu tahvilleri önemli oranda azaltmakta olduğunu gösteriyor. Tayvan, Güney Kore, İsrail, İtalya, İrlanda, Brezilya, Fransa ve İsviçre de son 1 yılda ABD Hazine tahvili varlıklarını 5 ila 25 milyar dolar azaltan ülkeler arasında. Uzmanlara göre bunun en önemli nedeni ABD Merkez Bankası’nın (Fed) sıkılaşma döngüsüyle düşen tahvil fiyatları (getiriyle ters orantılı), ülkelerin dolar karşısında değer kaybeden para birimlerini desteklemek istemeleri ve dolara dayalı finansal sisteme yönelik riskler nedeniyle dolar risklerini çeşitlendirmeleri.

China International Capital Corporation (CICC) tarafından hazırlanan ve Çin’in devlete ait basın kuruluşu Global Times’da sonuçları yayınlanan rapora göre ABD tahvil piyasalarında likiditeyi gösteren likidite endeksi pandeminin başındaki Mart 2020 düzeylerine gerilemiş durumda ve küresel finansal krizin yaşandığı 2008 yılındaki düzeylere yaklaşıyor. Birçok ekonominin ABD tahvili satışı gerçekleştiriyor olması küresel yatırımcıların ABD tahviline olan güveninin azaldığına da işaret ediyor.

ABD’nin konuya ilişkin verileri raporladığı Treasury International Capital (TIC) sistemindeki verilerine göre, Ekim 2021 itibariyle 1,3 trilyon dolar ABD Hazine tahvili bulunan Japonya, son 12 ayda yaklaşık 250 milyar dolarlık ABD hazine tahvili sattı. Ekim 2022 itibariyle Japonya’nın 1,07 trilyon dolar değerinde ABD tahvili bulunuyor ve bu düzey üç yıldan fazla bir sürenin en düşük seviyesi. Japonya sadece ekim ayında 42 milyar dolar ABD tahvili sattı.

Çin’in ABD Hazinesi varlıkları ekim itibariyle 12 yılın en düşük düzeyinde. Son bir yılda 150 milyar doların üzerinde ABD Hazine tahvili satan Çin’in ABD Hazine varlıkları altı aydır 1 trilyon doların altına seyrediyor. Geçtiğimiz yılın ekim ayında 1,06 trilyon dolar değerinde ABD tahvili bulunan Çin, ABD Hazine Bakanlığı verilerine göre Ekim 2022 sonu itibariyle 909,6 milyar dolarlık ABD Hazine tahviline sahip.

“Çin ABD tahvili satıp, yüklü altın alımı yaptı”

Nikkei’de yer alan bir habere göre Çin, dolardan bağımsızlaşma adımları kapsamında bu yıl çok büyük altın alımları da yapmış olabilir. Çin, Eylül 2019’dan bu yana resmi olarak altın alımlarını açıklamadı ancak Dünya Altın Konseyi verilerine göre temmuz-eylül döneminde merkez bankalarının aldığı 399,3 ton altın, bir önceki yıla göre üç katına çıkmış durumda. 2022’nin ilk çeyreğindeki altın alımları 87,7 ton olurken, 2. çeyrekte de bu rakam 186 tona yükselmiş. Yılın ilk dokuz ayında merkezlerin altın alımları ise 1967’den bu yana tüm 12 aylık alımları geçmiş durumda. Nikkei’ye konuşan piyasa analisti Itsuo Toshima bu alımların önemli bir kısmının “Çin’in Rusya’dan aldığı altından” kaynaklandığı görüşünde. Çin daha önce de 2009’dan 2015’e kadar hiçbir altın verisi açıklamamış ve 2015’te 600 ton altın varlığı olduğunu duyurmuştu. Rusya Merkez Bankası’nın yurtdışı varlıklarının önemli bir kısmının dondurulması sonrası, Toshima’ya göre Çin, Rusya’nın 2 bin tonun üzerindeki altın rezervlerinden almış olabileceği görüşünde.

Çin’e bağlı özel idari bölge Hong Kong’un ABD Hazine tahvili de son bir yıllık süreçte 233 milyar dolardan 185 milyar dolara gerilemiş durumda.

CIIC’nin raporunda ABD Hazine varlıklarının küresel varlık fiyatlamaları için kritik bir çıpa olmanın yanı sıra, küresel finansal kriz sonrası küresel dolar likiditesi geçişinde de önemli bir rol oynadığı, bu nedenle ABD tahvili piyasasındaki olası risklerin sistemik etkilerinin olabileceği belirtiliyor.

“ABD tahvili satışlarının üç sebebi var”

China Daily’de yer alan ve Hang Seng Bank China Başekonomisti tarafından kaleme alınan analize göre sadece Çin gibi ABD ile ihtilafl arı olan ülkelerin değil, Brezilya’dan Vietnam’a ve Japonya’ya müttefi k olan veya olmayan birçok ülkenin ABD Hazine tahvillerini satmasının üç nedeni var:

* Tahvil fiyatları düştüğü için: ABD Merkez Bankası’nın (Fed) sıkılaşma döngüsü tahvilde getirileri yükseltiyor ve tahvil fiyatları ters orantılı olarak düşüyor. Bu da ülkelerin elinde bulundurduğu ABD Hazine tahvillerinin değerinin azaldığı anlamına geliyor.

* Para birimlerini desteklemek için: İkinci neden, ABD dolarının 2022 başından bu yana güçlenmesi para birimlerini zayıfl attı ve tahvil satışlarıyla para birimlerinin değeri desteklenmeye çalışıyor.

* Dolar varlıklara ilişkin riski çeşitlendirmek için: Çin’in Batı ile jeopolitik gerilimleri özellikle Rusya ile dolar varlıklardan çeşitlenme planlarını güçlendirmiş, iki ülke ikili ticarette yuan ve ruble kotalarını yükseltmişti. Çin’in ABD Hazine varlıklarını satıp, Bermuda ve Cayman adalarında dolar dışı varlıklara dönüştürdüğü belirtiliyor. İsrail’in de dolar varlıklarını azaltarak, yuan, Kanada doları, ve yen varlıklarını yükselttiği belirtiliyor.

Japonya sigorta şirketleri rekor hızda yabancı tahvil satıyor

Japonya’da hayat sigortası şirketlerinin yabancı tahvil piyasasından rekor hızda çıktığı belirtiliyor. Japan Times’ın geçen hafta yayınlanan haberine göre kasımda Japonya Maliye Bakanlığı verilerine göre 14,1 milyar dolar değerinde (1,9 trilyon yen) yabancı hazine varlığı satıldı. Japonya’nın ekim ayında sadece ABD Hazine tahvillerinde değil, Fransa ve Almanya tahvillerinde de net satışlar yaptığı belirtiliyor. ABD Merkez Bankası’nın (Fed) sıkılaşma döngüsünde olması ancak Japonya Merkez Bankası’nın gevşek para politikalarına bağlı kalması Japonya’daki yatırımcıların hedge maliyetlerini önemli ölçüde artırdı. Bloomberg verilerine göre dolar maliyetlerine üç aylık hedge maliyeti yüzde 4,9 artmış durumda ve bu durum ABD Hazine tahvillerini elde tutmayı giderek daha kârsız hale getiriyor.

BoJ enflasyon hedefini esnetmeye hazırlanıyor

Japonya yüzde 2 enflasyon hedefinden vazgeçerek önümüzdeki günlerde bu hedefi ilk esneten ekonomi olabilir. Reuters’a konuşan kaynaklara göre Japon hükümeti BoJ ile birlikte enflasyon hedefine ilişkin 2013 yılında yayınlanan ve “enflasyonun en kısa sürede yüzde 2’ye ulaştırılması” hedefinin yer aldığı ortak açıklamasını revize etmeyi değerlendiriyor. Japon kaynaklara göre değişikliğin nisan ayında BoJ’a yeni bir başkan atandıktan sonra yapılması daha olası.