Kasımda evcil hayvan ürünleri zam rekoru kırdı: Fiyatları hangi faktörler yükseltti?
Kasım ayında tüketici fiyatları içinde en yüksek artış yüzde 16,97 ile evcil hayvan ürünlerinde görüldü. Artışın arkasında kur baskısı, ithalata bağımlılık, lojistik giderleri, enerji maliyetleri ve talep genişlemesi gibi temel etkenler bulunuyor.
Evcil hayvan ürünlerinde rekor yükseliş
Kasım ayında evcil hayvan ürünleri fiyatları yüzde 16,97 artarak tüm ürün grupları arasında ilk sıraya yerleşti. Bu artış özellikle mama, kum ve bakım ürünleri gibi temel ihtiyaçlarda tüketicileri doğrudan etkiledi. Son aylarda fiyatlardaki hızlı tırmanış evcil hayvan sahiplerinin bütçelerinde önemli bir baskı yarattı. Artış oranının yalnızca bir ürün grubuyla sınırlı kalmayıp neredeyse tüm pet ürünlerinde görülmesi dikkat çekiyor. Sektör uzmanları, fiyatların bir süredir maliyet kaynaklı baskı altında olduğunu ifade ediyor. Bu artışın yalnızca dönemsel bir etki değil, birikimli maliyetlerin sonucu olduğu vurgulanıyor. Böylece evcil hayvan bakımının ekonomik yükü giderek daha görünür hale geliyor.
İthal hammaddeler fiyatları yukarı taşıyor
Evcil hayvan mamalarının büyük bölümünde kullanılan vitamin, mineral ve protein türevleri gibi hammaddelerin önemli kısmı ithalatla temin ediliyor. Döviz kurunda yaşanan her dalgalanma, üretici maliyetlerinin anında yükselmesine neden oluyor. Üreticiler, maliyetlerdeki bu artışı kendi bünyelerinde karşılayamadıkları için fiyatlara düzenli olarak yansıtmak zorunda kalıyor. Premium mama kategorileri, içerik yoğunluğu nedeniyle kur değişimlerinden daha hızlı etkileniyor. Yerli üreticiler bile dışarıdan alınan katkı maddeleri nedeniyle maliyet baskısından kaçamıyor. Bu durum sektörün dışa bağımlılığını daha görünür hâle getiriyor. Uzmanlar, ithalata dayalı yapının fiyat hareketlerinde temel belirleyici olduğunu belirtiyor.
Kedi kumu ve aksesuarlarda maliyet baskısı altında
Evcil hayvan ürünleri sadece mama ile sınırlı olmadığı için kedi kumu, oyuncaklar ve bakım aksesuarları gibi geniş bir yelpazede fiyat artışları yaşanıyor. Kedi kumunda kullanılan bentonit ve benzeri minerallerin işlenme süreçleri yüksek enerji gerektirdiği için maliyetler doğrudan yükseliyor. Ambalaj malzemelerinin küresel piyasalarda pahalanması üretim giderlerini artırıyor. Oyuncak, tasma, taşıma çantası ve bakım ürünleri gibi birçok aksesuarın ya tamamen ithal edilmesi ya da ithal parçalarla üretilmesi fiyatları etkiliyor. Perakendeciler, artan maliyetleri karşılayabilmek için fiyatlarını sık aralıklarla güncellemek zorunda kalıyor. Böylece tüketicilerin karşılaştığı zam yalnızca bir kategoride değil, pek çok farklı üründe kendini gösteriyor. Geniş ürün gruplarındaki bu artış tüketici bütçesini çok yönlü şekilde etkiliyor. Oyuncak, tasma, taşıma çantası ve bakım ürünleri gibi birçok aksesuarın ya tamamen ithal edilmesi ya da ithal parçalarla üretilmesi fiyatları etkiliyor. Perakendeciler, artan maliyetleri karşılayabilmek için fiyatlarını sık aralıklarla güncellemek zorunda kalıyor. Böylece tüketicilerin karşılaştığı zam yalnızca bir kategoride değil, pek çok farklı üründe kendini gösteriyor. Geniş ürün gruplarındaki bu artış tüketici bütçesini çok yönlü şekilde etkiliyor.
Lojistik ve nakliye giderleri fiyatları şekillendiriyor
Küresel lojistik maliyetlerinin pandemi sonrası tam olarak normale dönememesi taşımacılık giderlerini yüksek tutmaya devam ediyor. Türkiye’ye gelen konteyner ücretlerinin artması ithal ürünlerin maliyetlerini belirgin şekilde yukarı çekiyor. Taşımacılık giderlerindeki bu artış hem üreticileri hem de perakendecileri doğrudan etkiliyor. Nakliye maliyetlerinin yükselmesi özellikle hacimli ve ağır ürünlerde daha keskin fiyat artışlarına yol açıyor. Depolama süreçlerinde kullanılan enerji ve ekipmanların maliyeti de lojistik yükü artırıyor. Tedarik zincirinde yaşanan gecikmeler stok maliyetlerini büyüterek fiyatları daha da yükseltiyor. Bu nedenle lojistik sektöründeki hareketlilik pet ürünleri fiyatlarında belirleyici rol oynuyor.