Kötü para iyi parayı piyasadan kovar! Gresham Yasası nedir?
"Kötü para iyi parayı kovar” fikri ile öne sürülen Gresham Yasası İngiliz finansçı ve Kraliçe I. Elizabeth'in danışmanı olan Sir Thomas Gresham'ın adını almıştır. Gresham Yasası halkın her zaman itibarı yüksek parayı stoklama, itibarı düşük parayı da kullanma, eğiliminde olduğunu belirtmektedir.
Gresham Yasası
Gresham Yasası, iki farklı para türü dolaşımda olduğunda, bireylerin tipik olarak daha değerli olduğuna inandıkları parayı harcarken, daha az değerli olduğuna inandıkları parayı sakladıklarını belirten bir iktisat ilkesidir.
Gresham Yasası her ne kadar adını Sir Thomas Gresham'dan alsa da, yasayı 1960 yılında İskoç iktisatçı Henry Dunning Macleod ortaya atmıştır.
Tarihte altın ve gümüş gibi birden fazla madeni paranın aynı anda kullanıldığı dönemler olmuştur. Altın, gümüş, bronz ve bakır gibi madenler içeren sikkelerin kullanıldığı sisteme “metalik para sistemi” adı verilir.
İkili metalik para sistemi adı verilen bu sistemde hem altın hem de gümüş sikkeler dolaşıma çıkmıştır. Böyle bir ikili para sisteminde altın ve gümüş sikkelerin satın alabilecekleri mal ve hizmet miktarı aynı olsa bile herkes, daha değerli bir maden olan altın içeren sikkeleri tutmak istediği için, ödemelerinde mümkün olduğunca daha az değerli bir maden olan gümüş içeren sikkeleri kullanacaktır. Bu nedenle dolaşımda sadece gümüş sikkeler kalacaktır. Bu durumda iyi para ödemelerde kullanılmadığı için zamanla tedavülden kalkacak ve deyim yerindeyse meydan kötü paraya kalacaktır. “Kötü para iyi parayı kovar” şeklinde ifade edilen bu durum “Gresham Yasası” olarak bilinir. Burada kötü parayı gümüş sikkeler, iyi parayı ise altın sikkeler temsil etmektedir.
