Otopilot nedir? Bir uçağın otopilotu nasıl çalışır?
Otopilot, bir aracı insan yardımı olmadan yönlendirmek için kullanılan mekanik, elektrikli veya hidrolik bir sistemdir. Peki, bir uçağın otopilotu nasıl çalışır? İşte detaylar...
Otopilot nedir?
Uçağı sürekli manuel olarak kullanma zorunluluğunu ortadan kaldıran yardımcı destek sistemine “otopilot” denir. Hava taşımacılığının ilk zamanlarında, uçakların güvenli bir şekilde uçabilmesi için pilot kontrollerine sürekli dikkat edilmesi gerekiyordu. Bu durum mürettebatta büyük bir yorgunluğa neden oluyordu, bu yüzden pilotun görevlerinden bazılarını yerine getirebilecek ve böylece iş yükünü hafifletebilecek bir sistem tasarlandı. Bu sistem yalnızca uçuş verimliliğini iyileştirmekle kalmadı, aynı zamanda mürettebatın uçuş operasyonunun kritik yönlerine ve denetimine odaklanmasına izin vererek güvenliği de artırdı.
Bir uçağın otopilotu nasıl çalışır?
Modern otopilotlar uçağı kontrol etmek için bilgisayar sistemleri kullanır. Navigasyon sistemi uçağın mevcut pozisyonunu hesaplar ve bu verileri uçuş yönetim sistemine gönderir. Bu da uygun rota ve irtifa düzeltmelerini uçağın uçuş yüzeylerini çalıştıran otopilota gönderir. Klasik uçuş kontrollerine ek olarak, çoğu uçak, motorlara yakıt akışını kontrol eden ve böylece seyir hızını, alçalmayı ve yükselmeyi optimize eden otomatik güç yönetimi olan oto gazı içerir.
Uçuş; taksi, kalkış, yükselme, seyir, alçalma, yaklaşma ve iniş olarak farklı aşamalara ayrılır. Taksi ve kalkış hariç tüm bu süreçler otomatikleştirilebilir. Düşük görüş koşullarında çoğu modern ticari uçağın otopilotu, daha önce bu duruma hazırlanmış bir piste inebilir ve yatay ve dikey sapmayı onunla kontrol edebilir, yani otopilot devre dışı bırakılana ve mürettebat kontrolü ele geçirene kadar uçağı pistin ortasında tutabilir.
Otopilotlar, ILS yaklaşma, aletli iniş sistemi vasıtasıyla uçağın iniş oranını ve yatay pozisyonunu otomatik olarak kontrol etme özelliğine sahiptir. Pilotlar tarafından verilen komutlarla ve belirli yazılımlar sayesinde otomatik pilota uçağın inişi de yaptırılabilmektedir. Bu sistem “otomatik iniş sistemi” olarak adlandırılmaktadır. Hava şartlarının yoğun olduğu ve pilotun görüş açısının düşük olduğu zamanlarda ILS adı verilen sistem ile uçağın güvenli bir şekilde yere indirilmesi sağlanmaktadır.