Seçim sonrasında ödemeler dengesinde ne değişti?

Ekonomi yönetimi için ödemeler dengesi hareketleri ve döviz rezervindeki gelişmeler, ekonominin en kritik ve acil sorunu. Bu yüzden Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yurtdışından döviz bulmak için adeta kapı kapı dolaşıyor.

Bu koşullar altında ekonominin gidişatını değerlendirmek açısından cari açık ve sermaye hareketleri cephesindeki gelişmeleri izlemenin önemi arttı. Merkez Bankası’nın en son açıkladığı ödemeler dengesi verileriyle seçimler sonrasındaki üç aylık gelişmeye baktığımızda görünüm şöyle:

- Temmuzdaki 5.53 milyar doların ardından cari açık ağustosta 619 milyon dolara indi. Cari açıkta ciddi bir düşüş olmuş gibi gözüküyor ama normal koşullarda turizm mevsiminde cari dengenin fazla vermesi beklenir. Dış ticaret açığı mevsimsel ortalamaların çok üstünde. Turizm gelirleri ise ancak geçen yılki seviyesini koruyabilmiş.

- Merkez Bankası yönetiminde yabancılara güven vermesi beklenen değişikliklerin sonrasına denk gelmesine rağmen ağustosta yabancıların getirdiği kaynak miktarında ciddi bir düşüş var. Haziranda 4,20 milyar dolar, temmuzda 3,77 milyar dolar olan yabancı kaynak girişi yarıdan fazla azalarak 1,45 milyar dolara düşmüş. Doğrudan yatırım girişinde cılız seyir sürüyor. Sıcak para girişi önceki iki aya göre sırasıyla 3,79 milyar dolar ve 2,92 milyar dolardan 0,8 milyar dolara inmiş. Ağustosta hisse senedinden çıkış var, tahvil piyasasına girişte ise bir hareketlenme yok.

- Yerleşiklerin sermaye ve kredi hareketlerinin ödemeler dengesine etkisi, dalgalı ama giderek daha sınırlı hale geliyor. Bu etki haziranda net 1.7 milyar dolar çıkış, temmuza 919 milyon dolar giriş ve ağustosta 244 milyon dolar giriş şeklinde. Burada dengeyi sağlayan esas faktör yurtdışından alınan kredilerle sağlanan kaynak.

- Sonuç olarak seçim sonrası ekonomi politikalarındaki U dönüşüne rağmen, net döviz girişi aydan aya geriliyor. Haziranda 10,51 milyar dolar olan net döviz girişi, temmuzda 8,3 milyar dolara, ağustosta 5,75 milyar dolara geriledi.

- Net döviz girişinde de en büyük kalem kaynağı belirsiz döviz. Bu kalem son üç ayda sırasıyla 8 milyar dolar, 3,64 milyar dolar ve 4,48 milyar dolar oldu. Bu da büyük olasılıkla yurtiçinde yastık altında, kayıt dışında bulunan dövizin sisteme girmesinden kaynaklanıyor.

- Döviz rezervlerinde sınırlı bir artış var. Ancak bu hala eksi 55 milyar doları aşan swap hariç döviz pozisyonu ve kış aylarında artacak kaynak ihtiyacı karşısında pek bir anlam taşımıyor.

Sonuç olarak yabancılar ekonomideki U dönüşünü alkışlıyorlar ama yine de beklemeyi tercih ediyorlar. Böyle devam ederse bu kış zor geçer.