Yatırımdaki iyimser hedefler de sıcak paraya bağlı
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın açıkladığı verilerle sektörel yatırım büyümesi görünümünü irdelemeye devam ediyoruz. Bu kez ekonomi yönetiminin 2024 yılı yatırım büyümesi hedeflerini ele alacağız.
- 2023’te yatırımların yüzde 5,45 büyüyeceğini tahmin eden ekonomi yönetimi 2024 yılı için yatırımlarda yüzde 3,6’lık bir büyüme hedefliyor. Orta Vadeli Program’a (OVP) göre yatırımlardaki büyüme hızı 2025’te yüzde 3,8 ile temposunu koruyacak ve 2026’da yüze 4,7’ye yükselecek.
- Büyüme hızındaki göreli yavaşlama esas olarak kamu yatırımlarındaki yavaşlamadan kaynaklanacak. 2023 yılında kamu yatırımlarındaki büyüme hızının yüzde 8,30’u bulacağını tahmin eden ekonomi yönetimi, kamu yatırımlarındaki büyümenin 2024’te neredeyse duracağını öngörüyor. Ekonomi yönetiminin kamu yatırımlarında 2024 yılı için belirlediği büyüme hedefi yüzde 0,32. Kamu yatırımlarında büyüme hedefleri 2025 için yüzde 0,6, 2026 için yüzde 1,9.
- Buna karşın özel sektör yatırımlarında kayda değer bir tempo kaybı öngörülmüyor. Ekonomi yönetimi 2024’te özel sektör yatırımlarının yüzde 4,04 büyümesini hedefliyor. Özel sektör yatırımları için 2025 büyüme hedefi yüzde 4,3, 2026 için yüzde 5.
- 2024’te ekonomi yüzde 4 büyürken, özel sektör yatırımlarının da yüzde 4 ile Türkiye’nin potansiyel büyüme hızına yakın bir hızla büyüyeceği öngörülüyor.
- Yatırımlar için öngörülen GSYH deflatörü ise yüzde 53,75. Yılsonu enflasyon hedefinin yüzde 33 olduğunu hesaba katarsak, ekonomi yönetiminin yılın büyük bölümünde enflasyonun yüzde 50’nin epey üstünde seyredeceğini kabul ettiğini söyleyebiliriz.
- Öte yandan ekonomi yönetimi enflasyona karşı sıkı para politikası izleneceğini söylüyor. Bunun bir ayağında faizlerin en azından enflasyon hızı dolayında tutulması, bir ayağında da miktarsal kısıtlama, yani kredilerin daraltılması var. Yani ekonomi yönetimi yeni bir U dönüşü yapmazsa -ki yapmasını beklemiyoruz- hem faizler geçmiş iki yıla göre çok daha yüksek seyredecek, hem de kredi bulmak kolay olmayacak. Nasıl ve ne dozda uygulanacağı o kadar da açık olmayan “seçici kredi politikaları”, bu temel çerçeveyi çok da değiştiremez.
- Son iki yılda aşırı boyutları bulan negatif reel faiz uygulamasına rağmen 2022’de özel sektör yatırımları yüze 0,62 daraldı, 2023’te de bu baz etkisine rağmen yüzde 5.08 büyüyeceği tahmin ediliyor. Şimdi pozitif reel faiz, yüksek enflasyon ve yüksek kur koşullarında özel sektör yatırım büyümesinin yüzde 4’ü nasıl bulacağı önemli bir soru işareti.
- Bu veriler ve mevcut görünüm altında bu, çok iyimser “pembe” bir hedef. Bu hedefe yaklaşılabilmesi için ekonomideki ve yatırım ortamındaki hakim iklimi değiştirecek başka faktörlerin devreye girmesi gerekir.
- Akla ilk gelecek faktör, ekonomi yönetiminin dört gözle beklediği yüklü sıcak para girişinin başlaması. Sıcak paranın gönlünü yapmanın, ekonomi yönetimi için kritik önemde bir sorun olduğu burada da görülüyor.
