Savunma sanayii Rusya-Ukrayna savaşından olumsuz etkilenecek
2021 yılında 3,2 milyar dolar ihracat gerçekleştiren savunma sanayi, 2022 yılında Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle artan emtia fiyatlarından olumsuz etkilenecek. SASAD raporuna göre sektördeki istihdam da geriliyor.
Mehmet KAYA
Savunma ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği (SASAD) 2021 yılına ilişkin temel göstergelerin ardından, alt kırılımların da yer aldığı 2021 Performans Raporunu yayımladı. Raporun sunuş yazısında SASAD Başkanı Osman Okyay, salgında yaşanan düşüşün 2021’de telafi edildiğini ve şirketlerin öz kaynaklarından yaptıkları harcamalardaki artışın, şirketlerin güçlendiğini gösterdiğini vurgularken risk unsurlarına da dikkat çekti. Osman Okyay yazısında, “Pandeminin etkileri ile Rusya-Ukrayna arasında yaşanan çatışma ortamının özellikle emtialardaki fiyat artışlarını tetiklediği bir döneme girmiş bulunuyoruz. Özellikle girdi maliyetlerindeki artışın 2022 yılında sektörümüzü olumsuz etkileyeceğini öngörüyoruz” ifadelerine yer verdi.
SASAD Başkanı Osman Okyay, 2022 yılı için ortaya çıkan risklere karşı atılması gereken adımlara da yer verdiği yazısında, “Savunma sanayi sektöründe 2021 yılındaki büyümenin 2022 yılında da sürdürülebilmesi için fiyat artışlarının kontrol edilmesi ve sektör şirketleri olarak alternatif çözümler üzerinde çalışmamız gerekiyor. Cirolardaki artışın istihdama yansıması ile performansta yaşanan yükselişlerin 2022 yılı verilerinde de görmeyi arzuluyoruz. Mevcut pazarların korunması, yeni pazarların oluşması ve şirketlerimizin çift kullanım ürün ve hizmetler ile iş alanlarını genişletmeleri ile daha güçlü performans sergilemek en öncelikli hedefimiz olmaya devam ediyor” görüşünü vurguladı.
Performans göstergeleri
Savunma ve havacılık sanayiinde, 2021’de 10 milyar 159 milyon dolar ciroya erişildi. 2019’daki 10,9 milyar Dolarlık cironun altında kalınsa da 2020’deki 8,9 milyar dolara kadar yaşanan gerileme telafi edilmiş oldu. Yine 2021’de yurt dışı satış gelirleri (mal ve hizmet) 3 milyar 225 milyon dolar, ithalat ise 2 milyar 62 milyon dolar oldu. İhracat yüzde 42,32 artarken, ithalat ise yüzde 4,58 azaldı.
Sektörün istihdam düşüşü dikkat çekti. Salgın yılı olan 2020’de istihdam yüzde 5,14 oranında artarak 77 bin 566 kişiye ulaşmıştı. Ciro ve ihracatın arttığı 2021’de ise istihdam yüzde 2,54 oranında düşerek 75 bin 660 kişiye geriledi. Sektörün kişi başı cirosunda da hem ciro artışı, hem de istihdam düşüşü nedeniyle yükseliş gerçekleşti. Savunma sanayiinde büyük projeler nedeniyle son zamanlarda yeni işe alımlar devam ediyordu. Buna karşılık sektörde yetişen yetenekli gençlerin yurt dışındaki şirketlerce transfer edilmek için çaba harcandığı da biliniyor.
En yüksek ihracat artışı bakım-onarımda
SASAD raporuna göre, ihracattaki en yüksek artış oranı yüzde 224,86 ile bakım ve onarım hizmetlerinde yaşandı. Denizcilik alanındaki satış yüzde 94, kara araçları yüzde 25, askeri havacılık yüzde 30,88 artarken, silah-mühimmat-füze grubundaki artış yüzde 81,75 olarak ölçüldü. En fazla satış yapılan bölge olan Amerika’ya ihracat yüzde 47 artışla 897, Avrupa’ya ihracat yüzde 84 artışla 679, Orta Doğu, Asya, Afrika, Güney Amerika’ya yapılan ihracat yüzde 28 artışla 1 milyar 649 milyon dolar seviyesine ulaştı. Performans raporunda, 2021’de alınan yeni siparişlerin bir önceki yıla göre yüzde 38,89 oranında artarak 8 milyar 576 milyon dolara ulaştığı kaydedildi.