Talep Kategorileri

(Categories of demand) Talep analiz edilirken, tüketicinin ürünü hangi ne­denle satın alınmak istediğini de bilmek gerekir. Talebin aşağıdaki başlıca üç şekli ile ilgili bilgiler, diğer alanlardaki analizleri tamamlayıcı bir nitelik taşır:

İlk alım talebi: Bir mal veya hizmetin ilk kez alınması, tüketicinin tercihine, gelir düzeyine ve ürünün fiyatına bağ­lıdır. İlk alım taleplerinin gelecekteki seyrini sahiplik (penetrasyon) oranları belirler. Örneğin, Türkiye’de yaklaşık 23 milyon hanehalkının veya ailenin nere­deyse tamamı bir televizyon cihazına sahip olduğu için, ilk alım potansiyelinin sonuna gelinmiştir. Buna karşılık oto­mobilde penetrasyon oranları düşük ol­duğu için ilk alımlar önemli bir yer tutar.

Yenileme talebi: Bu talebin boyu­tunun belirlenmesinde en önemli faktör, malın veya aracın ortalama ömrüdür. Bir buzdolabının ortalama ömrünü 10 yıl kabul edersek, ailelerin yüzde 10’unun (yaklaşık 2.3 milyon) 1 yıl içinde buzdolabını yenileyecekleri hesaplanabilir. Yenileme talebi, ileri teknolojiye sahip yeni ürünlerin paza­ra sürülmesi ve “Eskisini getir, yenisi­ni al” kampanyaları ile de canlanabilir. Otomobil ve konutta yenileme alımlarının artması, ikinci el piyasayı hareket­lendirerek, daha düşük gelirli tüketici kesimlerinin kullanılmış ürün de olsa ilk alım yapmasına imkân verir.

İkinci alım talebi: Ekonominin ge­lişmesiyle gelirlerin yükselmesi ve ça­lışan kadın sayısının artması ailelerin otomobilde ve elektronik cihazlarda ikinci alımlarını yapmalarını sağlar.