Merkez Bankası vergide yeni artış mesajı mı verdi?

Hüseyin GÖKÇE

Hafize Gaye Erkan’ın Merkez Bankası Başkanlığı görevinden (affını istemesi/görevden alınması) ayrılmasından sonra yerine atanan Fatih Karahan, yılın ilk enflasyon raporu için basının karşısına çıktı.

Önceki başkanın aksine, kendisiyle ve ekonomiye kendi bakış açısıyla ilgili sorulara cevap vermekten kaçınan Karahan’ın, Hafize Hanım örneğini göz önünde bulundurup bulundurmadığını kestirmek güç.

Ancak bilinmeyen bir şey var ki enflasyon raporunun satır aralarında verilen mesajlar ve o mesajlarda ne söylenmek istediği. Ama bu mesajlardan önce küçük bir hatırlatma daha yapalım. 8 Şubat’ta gazetemizde yayımlanan haberde deprem kaynaklı olarak vatandaşlardan tahsil edilen vergilerle ilgili detaylı bilgiler yer alıyordu. Geçen yıl Temmuz ayında çıkarılan ek bütçe ile bütçenin gelir kalemleri artırılmış, yılsonunda ise ek bütçede öngörülen rakamın da üzerinde 1 trilyon 301 milyar lira ek vergi tahsilatı yapılmıştı. Bunun 804 milyar liradan da fazla bir kısmı ise dahilde alınan mal ve hizmet verilerinden kaynaklanıyor. Başka bir ifade ile dolaylı vergilerden kaynaklanıyordu. Rakamın ne ifade ettiğini daha anlaşılır kılmak için yıl içinde bütçeden deprem kaynaklı 950 milyar liralık harcama yapıldığına ilişkin Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamasını hatırlatmakta fayda var.

Şimdi gelelim Merkez Bankası Enflasyon Raporunda verilen mesajlara. Toplam 85 sayfadan oluşan raporun 68’inci sayfasında ‘Enflasyon Tahminleri Üzerindeki Temel Riskler ve Olası Etki Kanalları’ başlığıyla bir bölüm yer alıyor. Türkçesi, “Biz yüzde 36 hedefini değiştirmedik ama eğer tutmazsa niye tutmadığını buradan görebilirsiniz” demek istiyor.

Tek tek bu gerekçelerden bahsetmeyeceğim ama bu bölümün 8’inci başlığı hayli ilginç. Şöyle ki “Deprem kaynaklı kamu harcamalarının finansmanı nedeniyle dolaylı vergiler üzerinden yapılacak ayarlamalar enflasyon üzerinde risk oluşturacaktır”

Yazının başında deprem kaynaklı olarak dolaylı vergilerde yapılan artışlardan ve bu artışlar kaynaklı ne kadar tahsilat yapıldığından bahsetmiştik. Şimdi Merkez Bankası raporunun bu bölümünü okuduğumuzda ise daha önce artırılan dolaylı vergilerde, yeni artış olabileceği sinyallerini alıyoruz.

Anlaşılan o ki raporda dolaylı vergilerin artırılmasının enflasyon beklentilerini bozarak dolaylı etki yarattığı tespitinde bulunan Merkez Bankası, aynı zamanda dolaylı vergi kalemlerinde yeni artış endişesini de taşıyor.