Savaş, orman ürünlerinde fiyat endişesi yarattı

Mehmet Hanifi GÜLEL

Rusya-Ukrayna savaşı bazı orman ürünlerinde arz sorunu yaşanmasına neden oldu. Özellikle iğne yapraklı ağaç kerestesi, filmli kontrplak, papel ve OSB ithalatı yapıldığına dikkat çeken Türkiye Orman Ürünleri Sanayicileri ve İşadamları Derneği Başkanı Göksel Korkmaz, yeni dönemde söz konusu ürünlerin arzında tedarik zorluğu ve fiyat artışı yaşanabileceğini söyledi.

Bazı çokuluslu orman ürünleri şirketlerinin savaşa tepki olarak Rusya ve Beyaz Rusya’daki faaliyetlerini ve ithalatlarını durdurduklarını kaydeden Korkmaz, Rusya’nın da buna karşılık ‘dost olmayan ülkelere’ cips ve yonga, kağıtlık odun ve papel satışını 2022’nin sonuna kadar yasakladığını belirtti. Rusya’nın 815 milyon hektar orman varlığıyla dünya ormanlarının yüzde 25’ine sahip olduğunu ve önemli bir tedarikçi konumunda bulunduğunu ifade eden Korkmaz, Rusya’nın son 5 yılda orman ürünleri ihracatını yüzde 24 artırdığını ve 2021 yılını da 12,2 milyar dolar ihracat ile kapattığını söyledi.

Diğer yandan AB ülkelerinin yılda 500 milyon metreküp odun/ahşap tükettiğini ve çoğunu yine AB pazarından karşıladığını kaydeden Korkmaz, yaklaşık 10 milyon metreküpün de Rusya’dan ithal edildiğini söyledi. AB’nin orman ürünlerinde Rusya’ya bağımlı olmadığını belirten Korkmaz, “Fakat Avrupa Ahşap Palet ve Ambalaj Üreticileri Federasyonu, AB içindeki bazı ülkelerin palet ve ambalaj kerestesinin yüzde 25’ini Ukrayna, Rusya ve Beyaz Rusya’dan tedarik ediyor. Yakın gelecekte daralan ahşap arzının bu sektörler üzerinde bir baskı oluşturması muhtemel. Her 3 ülkeden hem iğne yapraklı hem geniş yapraklı ağaç kerestesinde arzın azalması ile odun hammaddesine dayalı sanayinde ürün tedariki ve fiyatın olumsuz yönde etkilenmesi bekleniyor.” dedi.

“Ukrayna ve Beyaz Rusya durdu, sadece Rusya kaldı”

Türkiye’nin oduna dayalı orman ürünleri sektöründe son yıllarda dış ticaret açığı vermediğine vurgu yapan Korkmaz, tomruk hammaddesinin, ihracat yasakları ve vergilerden dolayı Rusya, Ukrayna ve Beyaz Rusya’dan ithal edilmediğini aktardı. Türkiye’de tomruk hammaddesi anlamında bir tedarik sorunu olmayacağını belirten Korkmaz, “Ancak söz konusu 3 ülkeden özellikle iğne yapraklı ağaç kerestesi, filmli kontrplak, papel ve OSB ithalatı yapılıyordu. Bu ürünler kategorisinde toplam ithalatımızda Rusya’nın yüzde 25, Ukrayna’nın yüzde 35 ve Beyaz Rusya’nın yüzde 3 civarında payı bulunuyor. Rusya’da ve daha çok da Ukrayna’da fabrika kurmuş üretim yapan ve oradan hem Türkiye’ye hem diğer ülkelere ihracat yapan sanayicilerimiz de var. Mevcut durumda Ukrayna kaynağı kapandı ve Beyaz Rusya kaynağı da lojistik ve sevkiyat imkansızlıklarından dolayı durmuş vaziyette. Geriye sadece Rusya kaynağı kalıyor ve azalan arzdan dolayı ufukta tedarik zorlukları ve fiyat artışları muhtemel görünüyor.” diye konuştu.

Üretim ve katma değer artışı için OGM’den adımlar bekleniyor

Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) Sürdürülebilir Orman Yönetimi kriterlerine uygun üretim yapması ve sanayiye hammadde tedarik etmesi sonucunda sektörün 2019’dan beri dış ticaret fazlası verdiğini belirten Göksel Korkmaz, şöyle devam etti: “Sektörün yatırım, üretim, istihdam ve katma değerli ihracat alanlarında büyüme göstermesi için yerli hammaddeye ulaşım ve fiyat istikrarı konusunda OGM’nin radikal adımlar atması gerekiyor. Bu konuda önerilerimiz; birincisi hammaddenin, kurulu tesisi olan, alacağı hammaddeyi tesisinde işleyerek üretim yapan ve istihdam sağlayan firmalara satılması, bu anlamda ihaleye giriş şartlarının ve Kapasite Raporu tanımının revize edilmesi şartı. İkincisi ise fiyat istikrarının sağlanıp belirsizliğin kaldırılması için tahsis sisteminin revize edilip enfl asyona endeksli fiyat belirleme yöntemine geçilmesi gerekiyor.”