Düşürürken yükselttiğimiz…
Prof. Nouriel Roubini, son 13 yılda tutmayan tahminlerinden sonra ilk kez tutarlı bir ‘uyarı’ yapmış: “Borç çevrim maliyetleri artıkça birçok zombi şirket, banka, hane, ülke batacak.”
***
Yani borçlu olmamalı/borçlanmamalı;
Yok zorunluysan, rakiplerinle aynı maliyette borçlanmalı…
***
Biz mi?
Dünde politika faizini düşürdük…
Ama…
CDS’i yükselterek borçlanmanın/borcu çevirmenin maliyetini (faizini) artırdık…
***
Nasıl düşer borçlanma ve faizi?
Tabi ki üreterek/ihraç ederek…
***
ABD ve AB gibi ihraç pazarlarımızda ve yurtiçinde maliyetler/alım gücü gibi nedenlerle talep daralması/resesyon beklentileri artmışken üretim/ihracat nasıl artacak?
***
Enerji/işçilik/girdi fiyatları nedeniyle başta gelişmiş ülkeler, tükettiğini üretmekte de zorlanacak… Üretse de pahalı üretecek… Daha önemlisi, trilyonlarca dolarlık ihraç pazarlarında rekabet şansını kaybedecek… İki gelişmede Türkiye için hem “tehdit”, hem “fırsat” demek…
VELHASIL
Dünyayı bekleyen resesyonu fırsata çevirebilmek… Nasıl mı?
İhtiyaçları (Konut ihtiyacı da dahil) olan çalışanın, alım gücünü gelişmiş ülke standartlarına çıkaracak 5 bin çiftlik/bahçe; çalışanına deneyim/uzmanlık/para kazandıracak 5 bin fabrika/Ar-Ge merkezi gibi projelere, en az “500 bin TOKİ konutu” kadar başvuru sağlayacak kültürel ve sosyal yapıyı inşa ederek… Konuta, yüksek borçlanmayla değil, tasarrufla sahip olunabilecek yapıyı inşa ederek…