Yeni dönem ve turizm
28. dönem Milletvekili ve 13. Cumhurbaşkanı seçimleri yapıldı. Her iki seçimi 21 yıldır iktidarda olan AKP kazandı.
Seçim sonuçları ile yeni bir dönem başlıyor.
Peki yeni dönem turizme nasıl yansıyacak?
Bu sorunun yanıtı için önce ekonomik duruma ve turizme bakalım.
Turizmin önemi ve işlevi her zamankinden daha da arttı.
Zira AKP iktidarında 21 yıl sonra ilk kez eksiye düşen rezervlere doğrudan katkı yapacak ilk sektör turizmdir.
Rezervlerde yaşanan sıkıntıyı gizlemek için net brüt rezerv tanımı kamuflaj olarak kullanılıyor.
Ama çıplak gerçek ortada.
Kavram ve tanımlarla oynamayı bırakalım. Gerçek duruma bakalım. Türkiye’nin döviz rezervindeki durumunun iyi olduğunu kimse söyleyemez.
Bu işi bir ara peş peşe yapılan swap işlemleri, seçime giderken durumun vahametini gizlemek için ‘Dost’ ülkelere Merkez Bankası’na açtırılan “emanet mevduat” vb. gibi yöntemlerle sorunu çözmek mümkün değil.
Çözüm döviz kazandırıcı kaynakların önünü açıp bu alandaki faaliyetleri hızlandırmaktır.
Bunu 700’lere ulaşan kredi risk primi CDS nedeniyle üstlenilen yüksek faize rağmen yurt dışından borçlanma ile çözmek zor.
Soruna çözüm olacak doğrudan yatırım yoluyla yakın zamanda taze para çekme umudu yok.
İşte bu birkaç başlık bile yeni dönemde önemi daha da artan turizmin oynayacağı rolü gösteriyor.
Türkiye’nin döviz girdisi büyük oranda ihracattan sağlanıyor.
Ama ihracat için ithalat da yapıldığından bu alandan elde edilen dövizden Hazine’nin gereksinimi olan net giriş azalıyor.
Buna karşılık turizmden elde edilen gelirin Hazine’ye giriş oranı en yüksek sektördür.
Peki gereksinimi duyulan nakit döviz gelirini turizmden elde etmek için ne yapmak gerekir.
Turizm için yapılması gereken, yapılabilecek olan kuyudan su çekmek için tulumbaya bir tas su dökme yöntemidir.
Kuyu var, kuyuda su da var. Yapılması gereken o suyun kullanılabilir hale getirilmesi için gerekli araçları devreye sokmaktır.
Bunun bir maliyet var, olacaktır da.
Ama maliyet hesabını ne verilirse ne alınacağı üzerinden yapmak gerekir.
Bu, kısa vadede hemen yapılması gereken ve yapılabilecek olandır.
Bu daha sonra konjonktürelden çıkarılıp yapısal hale getirilmeli.
Bu noktada yapılabileceklerden biri Hazine arazisi üzerine kurulu tesislerin alındığı Varlık Fonu’ndan çıkarılıp bunlar üzerinden bir turizm fonu oluşturulmasıdır.
Her alanda olduğu gibi turizm için de gerekli olan taze kaynak girişi bu yoldan sağlanabilir.
Bu konuda rakip ülke İspanya örneği incelenmeli.