Yeni tedarik zinciri ve işinizin değeri

Kerem ÖZDEMİR
Kerem ÖZDEMİR KEREM İLE İŞİN ASLI

Teknolojinin verimlilik ve rekabet gücüne odaklanmasının önemi artarken tedarik ve arz zincirleri ile uyum yapılan işin değerini belirliyor.

Teknoloji sürekli en inovatif ya da en ileri olanı ile anlam taşımıyor. Rahmetli Steve Jobs, iPhone devrimi ile belirleyici faktörün kullanışlılık olduğunu hepimize açıkça gösterdi. Aynı mantıkla günümüzdeki teknoloji, tedarik ve arz zincirlerini ileri götürdüğünde değil dengelediğinde değer kazanıyor.

İktisatçılar dünya genelinde yaşanan pazar dinamiğinin resesyon olup olmadığını tartışmaya devam ederken, yeni normalde, pazarda oluşan talebe göre üretim yapmaya olanak tanıyacak altyapı esnekliği en önemli rekabet aracı olduğunu bağırıyor.

Bunun nedeni, tüketimdeki daralmanın fiyatları yukarı iten enflasyonist bir baskı yaratması. Eskiden 10 birim mal satarak kendisini döndüren bir şirket, günümüzde bir veya iki birim satışla aynı kârı elde etmek zorunda kaldığında fiyatlarını ister istemez yükseltiyor. Bu da talebin daha da düşmesine neden oluyor.

ABD ve Avrupa’da bütün sektörlerde işten çıkarmalar başladığı haberleri, daralan pazarda bu genel giderleri kontrol altına alma çabasının bir yansıması. Üretim, ciro ve kârın maksimize olduğu genişleyen pazar ortamının aksine bu yeni dünyada optimum noktaları belirleyerek bunlara tutunmak daha önemli. Teknolojinin misyonu da kaçınılmaz olarak bu öneme uygun davranmak olacak. Bu durum bizi yeni ve karma bir gerçekliğe uyum sağlamak zorunda bırakıyor.

Sigortacılar karma gerçekliği önceden gördü

Bu zorunluluğu keşfetmek için illa teknoloji şirketlerine bakmak gerekmiyor. 2020’de “Yeni normalde sağlık, siber güvenlik ve alacak sigortaları öne çıkacak” diyen Anadolu Sigorta Genel Müdürü Mehmet Şencan, yeni normalin yarattığı risklere de işaret etmiş oluyordu. COVID-19 pandemisi sağlık alanını açıklarken uzaktan çalışmaya dayanan yeni iş modeli siber risklerdeki yükselişi tanımlıyordu. Alacak sigortalarına yapılan vurgu ise yazının buraya kadar olan bölümünde anlattığım ekonomik gelişmelerin öncü göstergesiydi.

Aradan geçen dönemde, aynı kesimdeki şirketlerin hammadde ve stokta yakalanma haberlerinin birbirini takip etmesi; çip başta olmak üzere üretimde kullanılan malzemelerin bir veya birkaçının eksikliği nedeniyle bütün zincirin bozulması; ve tüketimin düşmesi nedeniyle tüketiciye ulaşan satış kanallarında sıkıntı yaşanması, bu yeni normalin üç tonunu oluşturuyor. Bunun sonucunda ortaya çıkacağı kolayca anlaşılabilen nakit akışı bozulmaları, alacak sigortasını öncelik olarak karşımıza çıkarıyor.

Şencan’ın önceden gördüğü bu yeni normal, navlun fiyatları gibi göstergelerle daha geniş görünürlük kazanıyor. Başlangıçta sevkıyat arttığında fiyat artırıp taşıyacak mal bulamadığında fiyatı düşüren navluncular, yakıt başta olmak üzere giderlerinin yükseldiği dönemde sevkıyat düşük olsa da fiyatı kıramaz hale geldi. Bu olgu, tedarik ve arz zincirlerini anlamak açısından önemli.

Geleceği bugünden planlamak gerekiyor

Buradan teknoloji cephesine geçip Cerebrum Tech Kurucusu Dr. Erdem Erkul’a kulak vermek gerekiyor. Küresel tedarik zincirinde pandemi ile su yüzüne çıkan kırılganlıkların dijital dönüşümü hızlandırdığına işaret eden Erkul, bozucu etkiler arasında pandeminin yanısıra Rusya-Ukrayna Savaşı, Çin-ABD gerilimi ve global ekonomideki çalkantıları ekliyor. Bunlar, dijitalleşme zorunluluğunu büyütüyor.

Gartner’ın dünyada şirketlerin tedarik zinciri yönetiminde dijital teknolojileri kullanım oranının 2026’da yılında yüzde 25’e ulaşacağı öngörüsüne dikkat çeken Erkul, “İnsan emeğine dayalı, sürecin son çıktı verileriyle şekillenen ardışık planlama yaklaşımı yerini eş zamanlılık ve hız odağında yapay zeka ve blok zincir tabanlı, nesnelerin interneti gibi gelişen teknolojilerin öne çıktığı bir dijital tedarik ağ yapısına bırakmaya başlıyor” şeklinde konuşuyor.

Erkul’un 2022 sonunda yaptığı “Lojistik teknolojileri, depo yönetimi, navlun yüklerini taşıma kapasitesi ile eşleştirme, uygun maliyetli rotalama benzeri uygulamalar ile uzak mesafeli tedarik zincirleri optimize edilebiliyor” şeklindeki sözleri, eksik kalmış yapılacaklar listesi gibi. İşimizin değer kazanması için bu listeyi tamamlamak gerekiyor.

 

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Ödev yok deneyim var 25 Mart 2024