Bahçıvan: Erken emeklilik beklentisiyle gelişmiş toplum olamayız

Merve YİĞİTCAN / İSTANBUL

İstanbul Sanayi Odası’nın nisan ayı meclis toplantısı dün gerçekleşti. ‘Çalışma Hayatına Vizyoner Bir Anlayışla Bakarken; Sanayicilerimizin Beklentileri ve Çözüm Önerileri’ ana gündemi ile düzenlenen meclis toplantısına Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan konuk olarak katıldı. Meclis toplantısının açılış konuşmasını gerçekleştiren İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, gündeme ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Bahçıvan, dünyada birçok açıdan yeni dengelerin arandığı bir dönemde; dijitalleşme ve yeşil dönüşüm ile birlikte çalışma hayatının dönüşümünün de oldukça kritik öneme sahip olduğunu söylerken, son 10 yılda imalat sanayisi üretiminin teknoloji yoğunluğunda yaşanan iyileşmelere rağmen, belirgin bir yapısal dönüşüme ihtiyaç duyulduğunun açık olduğunu ifade etti.

Teknik personelin toplam çalışan sayısına oranı üzerinden bir verimlilik karşılaştırması yapan Bahçıvan, “Türkiye’de orta-yüksek teknolojili üretim yapan sektörlerin tamamı, teknik personel yoğunluğu anlamında imalat sanayi ortalamasının üzerinde olmasına rağmen verimlilik bakımından ortalamanın altında bulunuyor. Özellikle yüksek ve orta-yüksek teknoloji yoğunluklu imalat sektörlerinde sürdürülebilir rekabet gücü kazanabilmemiz için; yüksek verimlilik artışlarını kalıcı olarak sağlayacak politikaları hayata geçirmemiz gerektiğini açıkça gösteriyor” diye konuştu.

Tutarlı istihdam politikası vurgusu

Günümüzde yalnızca istihdamı ya da sermaye stokunu nicel olarak artırmaya dayalı bir büyüme modelinin, sürdürülebilirlik sorunlarını çözmek için yeterli olmadığına işaret eden Bahçıvan, “Sermaye stoku artışını teknolojiyle buluşturmak, eğitim ve beceri düzeyini geliştirerek çalışanların niteliğini artırmak zorundayız” şeklinde konuştu.

Erken emekliliği beklenti haline getiren bir toplumla gelişmiş ülke olmanın mümkün olmadığına işaret eden Bahçıvan, Türkiye’nin orta vadeli, tutarlı ve sürdürülebilir bir istihdam politikasına acilen ihtiyacı olduğunu vurguladı. Bu ihtiyaç; insan kaynağımızın etkin ve verimli bir şekilde değerlendirilmesi için YÖK’ün de dahil olacağı bir eğitim planlamasıyla eğitimin her kademesinde mutlaka ele alınması gerektiğini söyleyen Bahçıvan, “Bu kapsamda ilk olarak, ülkemizde her geçen gün daha ciddi bir sorun haline gelen beyin göçünü mutlaka tersine çevirmek zorundayız. Eğitim sistemimiz müfredat güncellemelerinden eğitmen yetiştirme politikasına kadar kapsamlı bir reformdan geçirilerek gençlerimizin eğitimden beklentileri yükseltilmeli” ifadelerini kullandı.

Nüfus sanayiden uzaklaşıyor

Konuşmasında sanayinin çalışma hayatı ile ilgili önemli konularını aktaran İSO Başkanı, şöyle devam etti: “Dikkat çekmek istediğimiz ilk husus istihdamın sanayiden uzaklaşması konusu. 2023 TÜİK verilerine göre, istihdam edilenlerin sadece yüzde 21,2’si sanayi sektöründe çalışıyor ve bu oran neredeyse son 20 yıldır aynı dengede duruyor. Nedenlerine baktığımızda, çalışanlarımızın sanayiye yönelmek yerine hizmetler ve kamu sektörünü tercih etmelerinin en önemli faktör olduğunu görüyoruz. Ülkemizin kalkınması ve refah toplumuna ulaşabilmemizin yolu üretim ekonomisinden geçiyor. Bu noktada sanayi sektöründe çalışma daha cazip hale getirilmelidir. Bunun için, istihdam maliyetleri rekabetçi seviyelere çekilmeli, esnek çalışma modellerinin önü açılarak işgücü piyasasının esnekliği güvenceli bir şekilde sağlanmalı ve yüksek katma değerli üretimi gerçekleştirecek sanayi işçiliğini cazip kılacak muhtelif önlemler alınmalıdır.”

Esnek çalışma için mevzuat güçlendirilmeli

Pandemi ile birlikte esnek, kısmi ve uzaktan çalışma modellerinin iş hayatına yoğun bir şekilde girdiğini ve yeni nesil tarafından daha fazla tercih edilir olduğunu anlatan Bahçıvan, söz konusu farklı çalışma modelleri için özellikle mevzuat ve uygulama altyapısının güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı. İş dünyasının gündemini en fazla meşgul eden konulardan birinin de iş davaları olduğunu belirten Bahçıvan, “Mahkemelerde görülen iş davalarının büyük çoğunluğunun işveren aleyhine sonuçlanması istihdam yaratmanın önündeki önemli bir sorun. Ülkemiz sanayisinin dünya rekabeti içinde yerini alması için işçinin de işverenin de eşit şartlar, eşit haklar altında; amaç birliği ve huzur içinde çalışması ülkemiz ekonomisinin geleceği açısından büyük bir önem taşıyor. Davalarda amaç tek tarafı korumak değil, adaleti sağlamak olmalıdır” diye konuştu.

Kıdem tazminatında değişiklik talebi

Konuşmasında kıdem tazminatı konusuna da değinen Bahçıvan, şu ifadeleri kullandı: “Mevcut kıdem tazminatı sisteminin hem işçiyi hem de işvereni fazlasıyla mağdur eden bir yapı olduğunu düşünüyoruz. İşçi açısından duruma baktığımızda; bugün mevcut sistem içinde kıdem tazminatı alabilen işçi oranı yüzde 15’in altında bulunuyor. Bu nedenle kıdem tazminatında işverenin mevcut yükünün artırılmayacağı ve oluşturulacak olan yeni modellerin tasarruf sahipleri açısından bir endişe doğurmayacağı temel unsurları çerçevesinde, kıdem tazminatı konusunun gözden geçirilerek reforma tabii tutulmasının zamanı gelmiştir.”

Konuşmasında şirketlerin her konuda geçmiş performanslarını esas alan bir anlayışın getirilmesi gerektiğini vurgulayan Bahçıvan, “Yıllar boyu kamuya olan bütün sorumluluklarını zamanında ve sorunsuz bir şekilde yerine getirmiş, geçmiş performansı güçlü şirketlerimizin bağımsız kurumlarca oluşturulacak bir reyting sistemine göre kategorize edilmesinin ve bu kategorilere göre başta vergi ve SGK prim ödemeleri olmak üzere farklı ödüllendirme modellerinin oluşturulmasının sanayimize ve iş dünyamıza verilecek en iyi teşviklerden biri olacağını düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.

Bakan Işıkhan: İş güvenliğinde daha sıkı denetimler olacak

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, meclis toplantısında yaptığı konuşmada, iş kazalarına yönelik açıklamalarda bulundu: Bakan Işıkhan, “Özellikle son zamanlarda bir takım üzücü haberler üst üste geldi. Bu elim hadiselere ve ciddi can kayıplarımıza sebep olan iş kazaları bize, iş sağlığı ve güvenliği konusunda sadece rehberlik rolünün değil aynı zamanda teftiş ve denetim görevlerinin de sıfır toleransla, büyük bir hassasiyetle arttırılması gerektiğini bir kez daha göstermiştir. Ülkemizin çalışma hayatında her zaman güvenli bir ortam sağlamak için yoğun bir gayret içindeyiz. Bu çerçevede, iş sağlığı ve güvenliği standartlarının yüksek tutulması ve kayıt dışı istihdamla mücadele konularında daha etkin adımlar atmamız gerektiğine inanıyorum. Bu nedenle önümüzdeki süreç, denetimlerin çok daha sıkı yapılacağı bir süreç olacak. Bu konuda sıfır tolerans ve sıfır taviz ile çalışmalarımızı yürütmeye devam edeceğiz. İş sağlığı ve güvenliği konusu, artık yüzyıllık planlar yapan Türkiye’nin ana gündem maddesi olmaktan çıkarılmalı. Bu hususta özellikle sizlerden büyük bir hassasiyet bekliyoruz” ifadelerini kullandı.