2020 bütçesi kime ne verecek, kimden ne alacak?

Son yazımızda 2020 bütçesinin genel dengelerine bakarak gerçekçi olup olmadığı ve ekonomik ve toplumsal sorunlara çare olup olmayacağını irdelemiştik. Şimdi 2020 bütçe teklifinin ayrıntılarına girerek, bütçenin değişik kesimleri nasıl etkileyeceğine biraz yakından bakacağız.

* Bütçede dolaylı vergilerin vergi gelirleri içindeki üçte ikilik payı devam edecek. Düşük gelirli kesimler, gelirlerine oranla daha fazla vergi ödemeye devam edecek. Özel tüketim vergisi gelir artış tahmini yüzde 20.6 ile vergi gelirleri içinde en yüksek artan kalemler arasında yer alıyor.

* İthalde alınan KDV gelirinde yüzde 25.1 ile daha yüksek artış bekleniyor. Bu cari açıkta artış işareti veriyor. Bu da kurlar, faiz ve enflasyon baskısının süreceği anlamına geliyor.

* Faiz harcamalarında hızlı bir artış olacak. 2020’de faiz ödemeleri için ayrılan kaynak 139 milyar liraya çıktı. Faiz dışı harcamalar, bütçe teklifinde yer alan 2019 gerçekleşme tahminine göre yüzde 7.56 artarken, faiz giderleri yüzde 34.77 artıyor. Bütçeden rant kesimine giden kaynak artacak

* 2020 bütçesinden 10.5 milyar TL’si şehir hastanelerine, 8.3 milyar TL’si köprü ve otoyol işletmecisi firmalar için olmak üzere Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projelerine 18.9 milyar TL kaynak ayrılıyor. Bu miktar 2018’de 6.2 milyar TL, 2019’da ise 9.7 milyar TL idi. KÖİ projelerine yapılacak garanti ödemelerinin iki yılda 3 katına çıkması, alarm veren bir gelişme.

* Karayolları Genel Müdürlüğü’nün yüzde 27.2, Sağlık Bakanlığı’nın yüzde 21.6 ile en yüksek bütçe artışı olan kurumlar arasında yer almasında KÖİ projelerine verilen gelir garantilerinin büyük payı var.

* 2020’de vergi indirimi, istisnası ve muafiyeti gibi yollarla almaktan vazgeçilen vergi miktarı da 195.6 milyar lirayı bulacak. Maliye için buradaki kaybı telafi etmenin en kolay yolu, dolaylı vergiler ile zamlar olacak.

* KOSGEB bütçesinin artması bir yana yüzde 19.8 kısıntıya uğraması, 2020 bütçesinin dikkat çeken noktalarından birisi. Yüzde 8.7’lik GSYİH deflatörü hesaba katıldığında KOSGEB bütçesindeki reel küçülme yüzde 26.18’i buluyor. GAP Bölge Kalkınma İdaresi bütçesinde de yüzde 8.21’lik bir reel küçülme var. Bu tercihler, 2020 bütçesinin KOBİ’lere iyi bir yıl vaat etmediğine işaret.