AB Küresel Geçit Projesi hız kazanıyor
Avrupa Birliği’nin, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ve Avrupa Yatırım Bankası (EIB) gibi kalkınma bankalarını bir araya getiren Avrupa Takımı (Team Europe) vasıtasıyla gerçekleştirmeyi planladığı Avrupa Birliği “Küresel Geçit” (Global Gateway) Projesi ile 2021-2027 arasında dünya genelinde dijital teknoloji, enerji, taşımacılık, sağlık, eğitim ve araştırma alanlarında özel ve kamu altyapısını desteklemek üzere 300 milyar Euro’luk yatırıma ulaşması amaçlanıyor. Bu kapsamda, 2022 Aralık ayında ilk Küresel Geçit Yönetim Kurulu (Global Gateway Board) gerçekleşmişti. Küresel Geçit kapsamında bölge ve sektörlere göre yapılmaya başlanan ve yapılması hedeflenen yatırımlara ilişkin hususlara köşemde yer vermiştim.
Bir süre önce, AB Küresel Geçit yatırımları konusunda Avrupa özel sektörünü hareketlendirmek için adımlar attı. Bu amaçla, Küresel Geçit yatırımlarının verimliliğini ve etkisini en üst düzey çıkarmak için Küresel Geçit İş Danışma Grubu (BAG) ihdas ediliyor. BAG’nin görev tanımı 2023 yılı Mart ayı başında yayımlandı. Uzmanlardan oluşan gayrı resmî bir grup olması öngörülen İş Danışma Grubu yoluyla Küresel Geçit stratejisinin planlama ve uygulama safhasında iş dünyasının perspektifinden istifade edilecek. Danışma Grubu’nun Küresel Geçit’in stratejik düzenlemelerinin tartışılacağı ve söz konusu düzenlemelere ilişkin geri bildirimlerin alınacağı bir forum olarak işlev görmesi hedefleniyor. Danışma Grubu ile özel sektör temsilcilerinin Küresel Geçit projesi kapsamındaki bölgeler ve sektörlere dair öncelikleri, faaliyetleri, karşılaştıkları zorluklar ve fırsatlara dair bilgiler toplanacak.
Küresel Geçit İş Danışma Grubu 60’a varan üye ve 10’a varan gözlemciden oluşacak. Üyelerin seçimi için başvuru çağrısına çıkıldı. Danışma Grubu üyeliği başvurusunu yapabilmek için kurum merkezinin AB içinde olması ve kurumun AB kontrolü altında bulunması gerekiyor. Üye olabilecek kurumların her büyüklükten şirketi içerebileceği ifade ediliyor. Bunun yanı sıra ticaret ve iş dernekleri/birlikleri de üyeliğe başvuru yapabilecek. EIB ve EBRD gibi Avrupa finans kurumları ise doğrudan davetiye ile gözlemci olabilecek. Öte yandan, gözlemci temsilcilerinin oy hakkı bulunmayacağı ve öneri oluşturma kısmına dahil olamayacağı belirtiliyor. Küresel Geçit projesinin yatırım hedeflediği alanlarla uyumlu olarak başvuru sürecinde üye adaylarının iklim ve enerji, dijital, ulaşım, sağlık, eğitim ve/veya araştırma olmak üzere çalışmakta olduğu sektör/sektörler ve coğrafi bölge/bölgeleri belirtmesi gerekiyor. İş Danışma Grubu üye başvuruları 8 Mart’ta alınmaya başlandı ve 20 Nisan’da sona erecek, Grubun başkanlığını ise Avrupa Komisyonu temsilcisi yapacak. Küresel Geçit yatırımları hız kazanırken projenin strateji ve uygulama aşamasında kurulacak olan İş Danışma Grubu ile Avrupa özel sektörünün yapılacak yatırımlara ilişkin kararları yönlendireceği değerlendirmesi yapılabilir.
Yine hatırlayacak olursak, geçtiğimiz aralık ayında, Küresel Geçit Programı’nın birinci toplantısı gerçekleştirilmiş ve 2023 yılı için öncelikli operasyon alanlarını belirlenmişti. AB Komisyonu’nun Uluslararası Ortaklıklardan Sorumlu Üyesi Jutta Urpilainen ile Üyelik Müzakereleri ve Komşuluk Politikasından Sorumlu AB Komisyonu Üyesi Olivér Várhelyi tarafından sunulan Program’ın ilk uygulama yılı olan 2022 yılına ilişkin faaliyet raporuna göre, Küresel Geçit Programı’nın ilk yılında; AB ve ortakları arasındaki dijital bağlantının artırılması ve güçlendirilmesi için su altı ve karasal bağlantılar yoluyla veri kabloları ağının artırılması; Yenilenebilir enerji üretiminin artırılması amacıyla güneş santralleri ve rüzgar çiftliği yatırımları planlanması ve ilgili eylemlerin gerçekleştirilmesi, aşı, ilaç ve sağlık teknolojileri üretim kapasitesinin geliştirilmesi gibi alanlarda çalışmalar yürütüldüğü belirtilmişti. Ayrıca, AB Komisyonu, 2023 yılı içinde Sahra Altı Afrika, Latin Amerika ve Asya Pasifik bölgeleri için Avrupa Sürdürülebilir Kalkınma Fonu ve Avrupa finans kurumlarının desteğiyle geliştirilecek ve yaklaşık 50 milyar Avroluk yatırımı harekete geçirmesi öngörülen 40 projeyi Yürütme Kurulu’nun onayına sunacağını ifade etmişti. Önceki yazımda belirttiğim gibi, Avrupa Birliği’nin uluslararası alandaki yatırımlar vasıtasıyla küresel etkinliğini artırabilmeyi hedeflediği Küresel Geçit Projesi’ne ilişkin gelişmeleri yakından takip etmeye devam edeceğiz.