Engelli aracı alımında ÖTV istisnasına yönelik Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı

KEMAL OKTAR

Anayasa Mahkemesi’nin 26/6/2025 tarihli ve 32938 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan E:2024/240-K:2025/100 sayılı kararı ile Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 7. maddesinin birinci fıkrasının 2/c bendinin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmiş, iptal kararının Resmi Gazetede yayımlanmasını takip eden 9 ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırılmıştır.

Engelli vatandaşlarımız üç gruba ayrılmak suretiyle belirlenen kriterler dahilinde, yerli katkı oranı en az %40 olan araçlarda ÖTV istisnasından yararlanabilmektedir.

1. grup, Engellilik derecesi %90 ve üzerinde olanlar, vergiler dahil 2.290.200 TL olan binek otomobillerini, motor silindir hacmi 2.800 cm³’ü aşmayan yük taşımaya mahsus araçları ve değeri ya da motor silindir hacmine bakılmaksızın motosikletleri,

2. grup, engellilik derecesi %90 ve üzerinde olup engellilik durumlarının araçları bizzat kullanamayacak ve sürekli olarak tekerlekli sandalye veya sedye kullanmalarını gerektirecek nitelikte olduğuna dair engelli sağlık kurulu raporu bulunanlar, fiyatına bakılmaksızın tekerlekli sandalye veya sedye ile binilmesine ve seyahat edilmesine uygun tertibat yaptırılan motor silindir hacmi 2.800 cm³’ü aşmayan panelvan türü araçları (4X4 olanlar hariç),

3. grup, engellilik derecesine bakılmaksızın, bizzat kullanımı için araçta hareket ettirici özel tertibat yaptırması zorunluluğu olanlar, bu şekilde hareket ettirici özel tertibat yaptırdıkları, vergiler dahil 2.290.200 TL olan binek otomobillerini, motor silindir hacmi 2.800 cm³’ü aşmayan yük taşımaya mahsus araçları ve değeri ya da motor silindir hacmine bakılmaksızın motosikletleri ÖTV ödemeden satın alabilmektedir.

Anayasa Mahkemesi, yukarıda belirtilen 3. grubun istisnadan yararlanma şartı olan “bizzat kullanma amacıyla engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malul ve engelliler tarafından” ibaresinin Anayasaya aykırı olduğuna, bu bölümün iptali nedeniyle uygulama imkânı kalmadığı için (c) alt bendinin tamamının iptaline karar vermiştir.

Bu karardan, engellilik derecesi %90’ın altında olanlardan, sürücü belgesi alması mümkün olmayanlar ile sürücü belgesi alabilmesine rağmen araçta engeline uygun hareket ettirici tertibat yaptırması gerekmeyenlerin ÖTV istisnasından yararlandırılmamalarının Anayasaya aykırı olduğu sonucu çıkmaktadır.

Ancak Anayasa Mahkemesi, ÖTV Kanunu’nun 7/2-c bendinin iptali nedeniyle doğacak hukuksal boşluğun kamu yararını ihlal edecek nitelikte olduğunu gözeterek, iptal hükmünün Resmi Gazete yayımından başlayarak 9 ay sonra yürürlüğe girmesini kararlaştırmıştır.

Bu süre içerisinde TBMM’de yapılacak yasal bir düzenleme ile engellilik derecesi %90’ın altında olan engelli vatandaşlarımızın araç alımında ÖTV istisnası uygulamasına yönelik yeni hükümler getirilebilecektir. Yapılacak düzenleme ile engellilik derecesine bakılmaksızın tüm engelli vatandaşların araç alımında ÖTV istisnasından yararlandırılması beklenmemektedir. Engellilik dereceleri ile ilgili bir sınırlamanın yanı sıra hareket ettirici tertibat olmadığı gerekçesiyle mevcut uygulamada dikkate alınmayan; engellilerin kullanımına yönelik (aynalar, sinyaller, koltuklar, aydınlatma gibi) bazı özel tadilatların da aranabileceği düşünülmektedir.