“Ezberi bozmak lazım...”

Geçen akşam bir yatırımcı oldukça geç bir saate telefon ederek bana iki soru sordu. Bunlardan ilki "kredi kartlarına taksit sona erecekmiş, bu iyi bir gelişme mi ?" şeklinde bir soruydu. Kendisine kıt kanaat geçinen Türk Halkı için pek de iyi bir haber olmadığını ancak Hazine ve Maliye Bakanının kendini rahmetli Kemal Derviş gibi gördüğünü, bu sebeple "dünyada hiçbir yerde yok" diyerek bazı uygulamaları kaldırmaya çalıştığını söyledim.

Bana göre Bakan Şimşek rahmetli Derviş'ten ekonomiyi daha iyi anlıyor. Bunu rahatlıkla söyleyebilirim. Ancak ekonomik kararların kitleler üzerindeki etkisi konusunda, bakanlıktan önce ve sonra yaptığı görevler çerçevesinde, Kemal Derviş'in daha tecrübeli olduğu görülüyor. Açıkçası 2001 krizinden hemen sonra görev alan Derviş'in de birkaç hatası olmuştu ancak toplum nezdindeki kredibilitesi oldukça yüksekti ve bu hatalarından yan etki yaratmadan geri dönmeyi bilmişti.

Beni arayan yatırımcı "ama tüketim çılgınlığı yok mu" diye ısrarla sorunca, vatandaşların çocukların okul kitaplarından giyeceği paltoya, ayakkabıdan beyaz eşyaya kadar mecburen harcamasını taksitlendirerek yarınki gelirini ipotek altına aldığını, başka türlü yaşayamadığını anlattım. "O zaman tedrici bir geçiş daha doğru olur" dedi.

İşin aslı şu ki, şu ana kadar uygulanan önlemlerle enflasyonun hızlı şekilde düşürülmesi mümkün değil. Dolayısıyla Mehmet Şimşek, hem toplumu hem de iş dünyasını durgunluk ile terbiye etmeye karar vermiş gözüküyor. Ancak büyümenin yavaşlaması kaçınılmaz olacağı gibi, ekonomi yönetiminin fire vermeden yola devam etmesi de zorlaşacak gibi gözüküyor. Beni arayan yatırımcıya "büyümenin yavaşlaması garanti, sen iyisi mi siyasi tarafa bak" dedim. Çünkü asıl risk orada.

Diğer sorusu "Fed'in faizleri düşürmesi geçmişte borsaları sadece bir kere yükseltmiş, eğer faizleri bir daha düşürürse sonuç ne olur?" idi. Ben de meseleyi bağlamından kopuk şekilde değerlendirmenin yanlış olacağının altını çizerek uyarmak istedim. Eğer Fed "tehlike geçti normale dönelim artık" diyerek faizleri düşüyorsa sıkıntı yok dedim. "Ancak, büyümenin arzu edilenden hızlı yavaşlamasını önlemek için faiz düşürüyorsa sıkıntı olur elbette" diye ekledim.

Böylelikle faiz kararlarının satır aralarını okumak gerektiğine ikna oldu ve ezbere hareket etmemesi gerektiğini anladı. Finansal okuryazarlık adına faydalı bir görüşme olduğunu umut ediyorum.