Konaklama Vergisi

Dr. Numan Emre ERGİN

7194 sayılı Kanun ile nur topu gibi yeni bir vergimiz daha oldu: Konaklama Vergisi. Bu vergi turizm sektörünü yakından ilgilendirmektedir. Son yıllarda gerek ülke içindeki gerek coğrafyamızdaki gelişmelerden olumsuz etkilenen sektör canlanmaya ve toparlanmaya başlamıştı ki devlet bu canlanmadan 15.07.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 7183 sayılı Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanun ile getirilen turizm payı, sonrasında da 7194 Sayılı Kanun'la getirilen Konaklama Vergisi ile daha fazla pay almak için düğmeye bastı.

7194 sayılı Kanun’la getirilen düzenlemeye göre, 1 Nisan 2020’den itibaren otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, misafirhane, kamping, dağ evi, yayla evi gibi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler (yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi) konaklama vergisine tabi olacaktır.
Geceleme hizmetinin; sağlıklı yaşam tesisleri, eğlence merkezleri gibi tesislerin bünyesinde sunulması, vergilendirmeye etki etmeyecektir. Kanunun gerekçesinde, verginin kapsamına sadece söz konusu tesislerde konaklayanlara (geceleme hizmeti alanlara) sunulan hizmetlerin girdiği, tesislerde konaklamayanlara sunulan hizmetlerin verginin konusuna girmediği belirtilmiştir.

Konaklama vergisinin mükellefi yukarıda saydığımız konaklama işletmeleri olup konaklama hizmetinin sunulmasıyla birlikte vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş sayılacaktır. Kanunda vergilendirme dönemi takvim yılının ayları olarak belirtildiğinden söz konusu işletmeler her ayın 26’ncı günü akşamına kadar bir önceki aya ilişkin konaklama vergisini beyan edip aynı sürede de ödeyecektir. Beyannameler katma değer vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine verilecektir.

Kanunun lafzından ve gerekçesinden konaklama vergisinin sadece konaklama hizmeti veren işletmeler tarafından değil, bu tesisler içinde spa, spor salonu gibi hizmetlerin farklı kişilerce yerine getirilmesi (otel işletmesince outsource/taşere edilmesi) durumunda bu işletmeciler tarafından da beyan edilip ödeneceği anlaşılmaktadır. Diğer bir ifadeyle, konaklama vergisinin odağında konaklama tesisinde sunulan hizmeti veren değil; bu hizmetten yararlananın tesiste konaklayıp konaklamadığı bulunmaktadır.

Konaklama vergisinin matrahı, verginin konusuna giren hizmetler karşılığında, katma değer vergisi hariç, her ne suretle olursa olsun alınan veya bu hizmetler için borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamıdır. Verginin oranı %2 olarak belirlenmiş olmakla birlikte, bu oran 31.12.2020’ye kadar %1 olarak uygulanacaktır. Diğer taraftan Cumhurbaşkanı, bu oranı bir katına kadar artırmaya, yarısına kadar indirmeye, bu sınırlar içinde farklı oranlar tespit etmeye yetkili kılınmıştır. Konaklama vergisi, düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilecek olup bu vergiden herhangi bir ad altında indirim yapılmayacaktır. Ayrıca bu vergi, katma değer vergisi matrahına dahil edilmeyecektir. Bu düzenleme ile ÖTV’de olduğu gibi en azından verginin vergisi alınmamış olacak.

Kanunda öğrenci yurtları, pansiyonları ve kamplarında öğrencilere verilen hizmetler ile karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları ile uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve mensuplarına verilen hizmetler vergiden istisna tutulmuştur.

Konaklama vergisi bizim icat ettiğimiz bir vergi olmayıp çeşitli Avrupa ülkeleri başta olmak üzere bir çok ülkede turist vergisi veya turistik şehir vergisi (İngilizcesi “tourist city tax”) gibi adlarla uygulanmaktadır. Verginin konusuna da genellikle o şehirde ikamet etmeyen turistlere sunulan otelcilik ve konaklama hizmetleri girmektedir. Verginin maktu veya nisbi olması ülkeden ülkeye değişmektedir. Bu verginin temelinde yerel yönetimlerin o şehirde yaşayanlara verilen hizmetleri aksatmadan şehre gelip orada konaklayan turistlere daha iyi hizmet vermelerini sağlamak için bu turistlerden ilave vergi alması yatar. Yani bu vergi aslında şehirlerin altyapı hizmetlerinin güçlendirilmesi ve turistlerin şehirde neden olduğu yıpranmayı telafi etmek amacıyla toplanan daha ziyade bir yerel yönetim vergisidir. 7194 sayılı Kanun’la getirilen Konaklama Vergisi ise bir yerel yönetim vergisi olmaktan ziyade genel bütçeye kaynak yaratan 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’na monte edilmiştir.

Diğer taraftan konaklama vergisinin ekonomik etkisi sektörde uygulanan katma değer vergisinin %2 artırılmasına eş değerdedir. Kanun koyucu, Cumhurbaşkanlığı Kararı ile iki yeni KDV oranı (geceleme hizmetleri için %10, konaklayanlara geceleme hizmeti dışında sunulan ve ayrıca fiyatlandırılan veya belgelendirilen diğer hizmetler için %20) belirlenmesi yerine ayrı bir vergi ihdas etme yoluna gitmiştir.

Yazımızı otelde düğün yapan çiftlere bir tavsiye ile bitirelim. Düğün gecesini düğünü yaptığınız otelde geçirirseniz düğün daha pahalıya mal olacaktır. Dolayısıyla düğün ile gece konaklamayı farklı otellerde yapıp düğün maliyetlerinden %2 tasarruf yapabilirsiniz.