Olası krize karşı rezervler yeterli mi?
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, geçen hafta Türkiye’nin kredi notunu “B1”den “aşırı spekülatif” seviyesi “B2”ye indirdi. Sıraladığı üç gerekçe içinde ilk sıraya Türkiye ekonomisinde dış kırılganlıklarından kaynaklı ödemeler dengesi krizi riskinin arttığı tespitini koydu. Esas olarak, kur artışlarının frenlenemeyeceği beklentisiyle ortaya çıkan ve cari açığın finanse edilememesine kadar giden ödemeler dengesi krizine karşı en güçlü tampon, ülkelerin sahip olduğu uluslararası rezervler... TCMB’nin rezervleri 2013 yılından bu yana düşüş seyrinde. Kasım 2013’ten itibaren uluslararası brüt rezervlerde 50 milyar dolar, altın hariç rezervlerde ise 72,4 milyar dolar azalmayaşandı. Peki bu tabloya rağmen, Türkiye’nin rezervleri yeterlilik seviyesini koruyor mu? “Rezerv yeterliliği”ni ölçen dört temel yaklaşıma göre son verilerle tablo şöyle:
■ Geniş para arzına göre yeterlilik: Bu yaklaşıma göre rezervler, finansal çalkantı ve dolarizasyonun arttığı dönemlerde yabancı paraya dönüşü karşılayabilmek için geniş tanımlı para arzının (M2) yüzde 20’si seviyesinde bulunmalı. Bu oran, eylül sonu itibariyle bu yüzde 20’nin altına indi.
■ Kısa vadeli dış borca (KVDB) göre yeterlilik: Kabul edilen oran, brüt uluslararası rezervlerin, (kalan vadeye göre) kısa vadeli dış borcun yüzde 100’ünü karşılayacak seviyede olması. Ağustos sonunda bu oran yüzde 52,7’ye indi.
■ İthalata göre yeterlilik: Rezervler, yıllık ithalatın %25'ini (3 aylık ihracatı) karşılayacak seviyede bulunmalı. İthalattaki yavaşlamadan dolayı bu oran ağustos sonu itibarıyla 171,4.
■ IMF metriğine göre: Kısa vadeli dış borç, mal ve hizmet ihracatı, net uluslararası yatırım verisi (diğer yükümlülükler) ağırlıklandırmalarıyla hesaplanan yönteme göre belirlenen rezerv yeterlilik oranı yüzde 100-150 arasında. Bu oran haziran sonu itibarıyla yüzde 122,8 seviyesinde bulunuyor.
Değerli ekonomim.com okurları,
ekonomim.com ekibi olarak Türkiye'de ve dünyada yaşanan, haber değeri taşıyan gelişmeleri sizlere en hızlı, tarafsız ve kapsamlı şekilde sunmak için çalışıyoruz. Bu süreçte sunduğumuz haberlerle ilgili eleştiri, görüş ve yorumlarınız bizim için çok değerli. Ancak, karşılıklı saygı ve hukuka uygunluk çerçevesinde, daha sağlıklı bir tartışma ortamı oluşturmak adına yorum platformumuzda uyguladığımız bazı kurallarımız bulunmaktadır.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (diğer okurlara yönelik olanlar da dahil) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık içermesi durumunda, yorum editörlerimiz bu yorumları onaylamayacak ve silecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar arasında aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemleri de yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur, bu nedenle bu tür yorumlar da ekonomim.com sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu kanıtlanamayan iddia, itham ve karalama içeren, halkı kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmaz ve silinir. Aynı şekilde, bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmaz ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Diğer web sitelerinden alınan bağlantılar ekonomim.com yorum alanında paylaşılamaz.
ekonomim.com yorum alanında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan kullanıcıya aittir, ekonomim.com bu sorumluluğu üstlenmez.
ekonomim.com'de yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yer alan Kullanım Koşulları'nı ve Gizlilik Sözleşmesi'ni okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Kurallarımıza uygun şekilde saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun yorumlarınız için teşekkür ederiz.