Ruslar aileleriyle ‘oturuma’ geliyor Türklerin komşuluğa hiç itirazı yok
2021’in tamamında (12 ayda) Türkiye’den toplam 5 bin 379 konut satın alan Ruslar, bu yılın 8 ayında 8 bin 115 konutla bütün yabancılardan açık ara öne geçti. Öyle ki bu yılın son 4 ayında da Rusların bu sayıya en az 5 bin konut eklemesi ve toplam 12 bin-15 bin Rus’un Türkiye’de konut sahibi olarak yılı tamamlaması bekleniyor. Çünkü Mart ayına kadar Türkiye’den aylık 400-500 konut alan Rusların, Nisan ayı ve sonrasında aylık ortalama 1.200 konut satın aldığı görülüyor. Kiracı Rus sayısının da benzer şekilde hızlı bir artış gösterdiği söyleniyor ama oradaki rakamları net belirlemek pek mümkün değil. Her halde ve şartta hiç olmadığı kadar çok sayıda ‘oturum ve vatandaşlık amaçlı Rus ailesi komşularımız’ var artık.
Yabancıya konut satışını kolaylaştıran mütekabiliyet yasası çıktığından beri, Türkiye’de en çok konut satın alan yabancılar genellikle, Arap coğrafyası ülkelerinden, İran ve Afganistan’dan olmuştu. Belki bu yüzden belki de milyonları aşmış Suriyeli sığınmacıların etkisiyle Ortadoğulu komşularla genellikle çok iyi komşuluk kuramadıklarını söyleyen Türklerin, Rus komşu konusunda son derece liberal olması ilginç. Türkiye’den ev alan Ruslara muhtemelen ‘konut fiyatları ve kiraların yükselmesine sebep oldukları’ düşüncesiyle evi olmayan ya da kirada oturanlar kızgın olabilir. Ancak, yeni konut projelerinde bile ‘yabancıya satış var mı’ şeklindeki sorunun yanıtı ‘evet var Rus müşterilerimiz çoğunlukta’ olunca ‘tamam sorun değil, Ruslarla komşuluk olur’ yanıtı alınıyormuş. Bu bana sosyolojik ve kültürel açıdan ilginç geldi. Çünkü başka bir açıdan bakınca Ruslara göre Ortadoğu kökenli komşularla daha fazla ortak değere sahip olduğumuz, onlarla daha az sorun yaşamamız gerektiği söylenebilir.
Benesta markasıyla Türkiye’de konut üreten Esta İnşaat (Esta Construction) iş insanı Bahattin Demirbilek tarafından kuruldu ve çok nitelikli büyük projelere imza attı. Ankara Üniversitesi’nde Rus Dili ve Edebiyatı okuduktan sonra 1993’te 22 yaşında Rusya’ya giden Gaziantepli Demirbilek, orada Entes İnşaat ve Evyap’ta çalıştı. 2005’te 33 yaşında kendi şirketi Esta Construction’ı kurdu. Rusya’da tamamladığı AVM, stadyum, fabrika, konut ve ofis projeleriyle Engineering News Record’ın (ENR) en büyük 250 listesine girdi. Daha önce Beyoğlu’nda bir proje tamamladı. Acıbadem ve Bahçelievler’de kendi arsaları üzerindeki iki konut projesiyle yola devam ediyor. Birkaç farklı lokasyonda başka yeni proje hazırlıkları da var.
Esta İnşaat Genel Müdürü Roksana Diker’e “satışlar nasıl gidiyor” diye soruyorum. Yanıtı, “Çok şükür gayet iyi gidiyor. Şu ana kadar yarı yarıya Rus ve Türk müşterilerimiz oldu. Önceleri yüzde 25 kadar Rus müşterimiz oluyordu son dönemde yüzde 50’ye ulaştı. Böyle de gidecek gibi görünüyor. Ruslardan çok talep var” oluyor. Acıbadem gibi lokasyonu çok iyi bir projenin talep görmesi ve satışların iyi gitmesi normal ama öteden beri böyle A Grubuna hitap eden projelerde yabancıya satış Türk müşteriyi tedirgin ettiği için “Peki bizim vatandaşlar Rus komşuları olacağını duyunca tereddüt etmiyorlar mı” diye soruyorum. Yanıtı yine ilginç oluyor: “Rus komşu bizimkileri hiç tedirgin etmiyor, bilakis Ruslardan iyi komşu olacağını özellikle belirtiyorlar. Ruslar da Türkiye’yi, İstanbul’u ve Türkleri çok sevdi. Onlar da mutlu ve büyük bölümü aile olarak gelmek için 3+1. 4+1 dairelerimizi alıyorlar. Hatta daha önce Avrupa ülkelerine gittiklerine pişman olup İstanbul’da konutların daha ucuz, şehrin yaşam enerjisinin de çok güçlü olduğunu söylüyorlar.”
Eğitim, sağlık, ulaşım ve konut kalitemize geliyorlar
Tabii ki İstanbul’da konut ve diğer gayrimenkuller, Londra, Paris başka olmak üzere benzer şehirlere göre ucuz ama Ruslara Avrupa’da bütün kapıların kapandığını da biliyoruz. Rusların son dönemdeki İstanbul ve Antalya tercihlerinin patlama yapmasının bundan kaynaklanma ihtimali yüksek olabilir. Roksana Diker hemen ekliyor: “Elbette bunların etkisi var ama sağlık sistemimizi inceliyorlar, eğitim ve okulların kalitesini sorguluyorlar, satın alacakları konutları mercek altına alıyorlar ve bütün bunları çok beğeniyorlar. Bizim Rusya’daki projelerimiz de çok iyi referans. İstanbul’un güzelliğini zaten görüyorlar. Kim ne derse desin Türkiye, son yıllarda çok büyük altyapı ve üstyapı devrimi yaptı. Sağlık hizmetlerimiz Avrupa ve ABD’ye göre çok iyi durumda. Eğitimde de çok kaliteli okullarımız var. Bu nedenle bence Türkiye’den gayrimenkul alacak Rus vatandaşlarının sayısı önümüzdeki aylarda daha da artacak.”
Ruslar, inşaatla ilgili teknik sorular soruyor
Peki, Ruslar ev alırken neler soruyor. Bunun yanıtı da bizim vatandaşlarımıza örnek olacak nitelikte. Roksana Diker, “Rus müşterilerimizden mühendislik ve inşaat malzemelerinin kalitesi, depreme dayanıklılık, yangın çıkışlarının sayısı, yeşil alan miktarı, net olarak neyi satın aldıkları ve benzer konuları soruyor. Bizce bu sorular çok iyi çünkü cevaplarımız da çok iddialı ve onları memnun ediyor” diyor. Benesta Acıbadem’de 550 konut inşa ediliyor. Projenin yüzde 60’ı tamamlanmış ve yüzde 25’i de satılmış durumda. Benesta Bahçelievler’de de 330 konut ve 310 ticari ünite inşa edilecek.