Sporda zarafet

Ömer KART
Ömer KART Sporun Ruhu

Performans üzerindeki olumlu etkilerini kolayca sıralayabileceğimiz ‘rekabet’, yenme-yenilme ile sınırlı kalmayıp, bir rakibi olmasının kendini var ettiğini unutarak karşısındakini tamamen yok etmeye yöneldiği, ne olursa olsun kazanmalıyım düşüncesi tüm değerlerin önüne geçtiği zaman fair- play, etik, sportmenlik ve zarafet gibi kavramların altını doldurabilmek pek de kolay olmuyor.

TDK’daki anlamı hoşluk, güzellik, incelik olarak açıklanan zarafet, spor dünyasında yalnızca bedensel bir estetik değil, aynı zamanda zihinsel bir olgunluk ve ruhsal bir uyumun dışavurumu olarak görülür. Spor, çoğunlukla fiziksel güce, dayanıklılığa ve stratejiye dayalı bir faaliyet olarak görülse de sonunda çoğunlukla akıllarda kalan davranışların veya hareketlerin büyüleyici güzelliği olur.

Teknik olarak bakıldığında, zarafetin en güzel örneklerini ritmik jimnastik, artistik buz pateni ve bale ile harmanlanan dans sporlarında görmek mümkün. Bir buz patencisinin buz üzerinde süzülüşü ya da bir jimnastikçinin ip ve top ile sergilediği uyum izleyenlerin gözlerini kamaştırabilir. Ancak zarafet, yalnızca bu tür estetik sporlara özgü değil; bir futbolcunun top sürerken gösterdiği akıcılık, bir basketbolcunun sahada attığı zarif paslar ya da bir tenisçinin raketle kurduğu o doğal ilişkiyi de zarafetin farklı yüzleri olarak tanımlayabiliriz.

Tekniğin ve duyguların birleşmesi, zihinsel ve fiziksel ustalık, sporcunun bedenini ve ruhunu aynı ritimde buluşturması bir sanat eseri yaratmak gibidir. Tam da bu özelliklerinden dolayı, Maradona’nın 1986 Dünya Kupası’nda İngiltere’ye elle attığı, “Tanrının eli” olarak adlandırılan gol, tüm tartışmalara rağmen spor tarihinin en büyük sanat eserlerinden biri olarak görülüyor. Bütün ‘sanatsal’ özelliklerine rağmen, Maradona’nın bu muhteşem golünü sporda zarafet kavramıyla eşleştirmek pek mümkün değil çünkü sporda zarafet, bir sporcunun yalnızca bireysel performansında değil, rakiplerine ve oyunun kurallarına duyduğu saygıyla da ilgili.

Kazanırken alçakgönüllü, kaybederken vakur bir duruş sergileyen sporcular, zarafeti karakterlerinin bir parçası haline getirirler. Fiziksel rekabetin ötesine geçerek insani değerlerin ve erdemlerin sahnelendiği bir platformda zarafet, bu değerlerin en saf, en etkileyici haliyle sunulmasını sağlar. Federer’in Nadal’a yazdığı veda mektubu, Simone Biles’ın mental sağlık nedeniyle Olimpiyatlar’dan çekilirken sergilediği olgun tavır, sporda zarafetin yalnızca sahalarda sergilenen bir performans değil, aynı zamanda bir karakter meselesi olduğunu kanıtlayan davranışlar olarak sıralayabiliriz…

Zarafetin diğer bir boyutu da sporcunun zorlayıcı anlarda bile soğukkanlılığını ve estetiğini koruyabilmesidir. Agresif ve riskli sürüş stiline rağmen her zaman bir zarafet figürü olarak anılan Ayrton Senna’nın yarış sonrası rakiplerine karşı saygılı tutumu, dünyanın en hızlı sporcusu Usain Bolt’un galibiyet sevinçlerindeki sade ama etkileyici tavırları zarafeti yalnızca fiziksel hızla değil, “karakterle”de bütünleştiriyor. Futbol dünyasının en etkili figürlerinden biri olan Cruyff , hayatını ve futbol felsefesini anlattığı Benim Oyunum adlı kitabında, sporculara güç ve inceliğin buluşma noktasına nasıl ulaşabileceklerinin ipuçlarını vermiş. Futbolu yalnızca fiziksel bir mücadele değil, aynı zamanda bir sanat ve zekâ oyunu olarak gören Cruyff , zarafetin dış görünüşte değil, sporcunun ruhunda başladığını örneklerle ortaya koyuyor.

Aslında yukarda listelediğim tüm olumlu özelliklerin spor dünyasında daha fazla yer bulması, önce farkındalık sonra da eğitimle mümkün fakat ahlaki değerlerin hızla kaybolduğu bir ortamda sıra zarafete gelemiyor maalesef. Genç sporculara, sadece kazanmayı değil, spora duyulan sevgi ve saygıyı, kendilerini ifade etmeyi, yaptıkları işe anlam katmayı öğretmek konunun başlangıç noktası olabilir. Maradona’nın golüne gelince: Bir sanat eserinin illa zarif olması gerekmiyor!

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Zeka ve yetenek 03 Ocak 2025
Yetenek israfı 20 Aralık 2024
Ezeli rekabet ebedi dostluk 05 Aralık 2024
Çiftlik Evi 18 Kasım 2024
Zenginler Listesi 17 Ekim 2024
Usta-Çırak 02 Ekim 2024
Kadın gücü 19 Eylül 2024
Kaybederken kazananlar 23 Ağustos 2024