Tasarrufta “…cek”, verimlilikte “…cak” dönemi
Geçtiğimiz pazartesi günü Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek Külliyede “Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi”ni açıkladılar.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz; 65 yıldan beri kamuda tasarruf genelgelerinin yayımlandığını ve bunların 10 tanesinin AK Parti dönemine ait olduğunu söyledi. Son genelgenin de 21.6.2021 tarihinde yayımlandığını belirtti.
Cevdet Yılmaz’a göre bu son genelgenin yayımlanmasında iki konunun etkili olduğu belirtildi. Bunların; deprem yaralarını sarma ve pandemi sonrası enflasyon ile mücadele olduğunu ifade etti.
Cevdet Yılmaz, son 6 Şubat 2023 depreminin etkilerini ortaya koydu. Şöyle ki; 2023 yılı bütçe açığının milli gelire oranını (deprem dahil) yüzde 5.2 ve deprem hariç yüzde 1.5 olarak açıkladı. Öte yandan 2024 yılında bütçe açığının Milli Gelire oranı deprem dahil yüzde 6.4 ve deprem hariç hedef oranın yüzde 5.2 olduğunu belirtti. TBMM hariç tüm kurumların tasarruf kapsamında olduğuna dikkat çekti.
Daha sonra Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, en önemli önceliğin hayat pahalılığını önlemek olduğunu ifade etti. Bunun için yeni tedbirlerin farklılıkları üzerinde durdu.
Mehmet Şimşek;
- Orta Vadeli Program’ın ruhuna uygun verimliliği,
- İzleme ve denetlemeyi ve
- Tüm kamuyu kapsayıcı olmayı
Sıraladı. Bunun için mal ve hizmet alım ödeneklerinde yüzde 10 ve yatırım ödeneklerinde yüzde 15 kesinti yapılacağını ifade etti.
Mehmet Şimşek’in sunduğu harcama tedbirleri 3 başlık altında toplanmış.
1- Kamuda tasarruf
2- Bütçede harcama disiplini
3- Kamu yatırımları
Kamuda tasarruf alanları da; taşıtlar, binalar ve kamu istihdamı ile diğer yurt dışı geçici görevler, enerji ve atık yönetimi ve haberleşme giderleri olarak sıralanmış.
Bu arada kamuda tasarruf konusu taşıtlar sıralanmış. Kamu filo yönetim sistemi ile etkinliğin artırılması hedeflenmiş, taşıt sayısı ve kullanımına standartlar getirilmiş. 3 yıl süre ile yeni araç satın alma ve kira işlemi yasaklanmış. Özel durumlar hariç bütçe dışı kaynaklardan taşıt kullanımının izne tabi tutulması da yasak kapsamına alınmış. Savunma ve güvenlik hariç, kamuda personel servisi hizmetinin toplu taşıma olan yerlerde kaldırılması öngörülmüş.
Bu arada kamu binaları kiralanması ve satın alınması için de kısıtlar getirilmiş.
Yeni hizmet binaları alım ve yapımı 3 yıl yasaklanmış.
Yeni hizmet binaları kiralanmaması ve mevcutların bir takvimle sonlandırılması hedeflenmiş.
Öte yandan kamuda bir başka tasarruf kalemi olarak da kamu istihdamı ele alınmış. Yeni personel istihdamının 3 yıl süreyle emekli olanlarla sınırlandırılması, toplam açıktan kişi başına metrekare standartlarının uygulanması, yeni bina kiralanmaması, mevcutların bir takvim içerisinde sonuçlandırılması, mevcut sosyal tesislerin ekonomiye kazandırılması önceliklenmiş.
Ayrıca kamuda idari yapılanmada etkinlik konusu da önemli bir konu olmuş. Kamu idarelerinin mükerrer yapılanmalarının önlenmesi, bakanlıkların yurt dışı teşkilatlarının gözden geçirilmesi de hedeflenmiş.
Yani kamuda topyekûn tasarruf üzerinde yoğunlaşılmış.
Ancak; planlama kültürü olan bu yöneticiler rakamlar hakkında hiçbir yorum ortaya koymamış. Ki bu çok ciddi eksiklik… Yani etki analizlerine yer verilmemiş. Adeta geçiştirilmiş diyebiliriz.
Onun için Hazine ve Maliye Bakanı’nın söylemleri burada öne çıkmış.