Meltem Kimya’dan Amerika ve Avrupa’nın talebini karşılamak için 80 milyon dolarlık yatırım
Meltem Kimya’nın ürettiği ‘rPET resin’ adlı hammaddeyi henüz dünyada ticari olarak üreten başka bir firma olmadı. Pet şişeyi kimyasal olarak yüzde 100’e yakın ayrıştırıp geri dönüştüren şirketin bu yöntemi ‘sonsuz kez’ tekrarlanabildiği için sürdürülebilirlik adına bir devrim niteliği taşıyor. Şirket, talepleri karşılamak için iki yıl önce başladığı yeni tesisini geçtiğimiz günlerde tamamladı.
Eray ŞEN / ADANA
Geri dönüşüm sektöründe 40 yıllık tecrübeye sahip Meltem Kimya, süreç içerisinde geliştirdiği know-how ile Amerika ve Avrupa’daki dev şirketlerin tedarikçileri arasına girdi. Şirket, pet şişenin kimyasal dönüşümü ile elde ettiği ‘rPET resin’ maddesinde halen dünyadaki tek üretici konumunda.
Hulusi ve Turan Şahin kardeşlerin 1976 yılında hurda ticareti yapmak için kurduğu Şahin Plastik, yıllar içerisinde büyüyerek Meltem Kimya adını aldı. Hulusi Şahin’in Yönetim Kurulu Başkanı olduğu Meltem Kimya’da ikinci kuşaktan yönetim kadrosuna katılan oğlu Fuat Şahin, Dış Ticaret Müdürü olarak görev yapıyor.
Şirketin son yıllarda yaptığı atılımları ve geri dönüşüm sektöründe yakaladığı global başarıyı Dış Ticaret Müdürü Fuat Şahin’den dinledik. Şahin, 1990’lı yıllarda Türkiye genelinde pet toplama istasyonları kurup, Sasa’ya yıkanmış, işlenmiş pet şişe kırıkları tedarik eden şirketin 2000’li yılların başında Dikili fabrikası ile Meltem Kimya olarak yoluna devam ettiğini söyledi.
Meltem Kimya’nın, gazlı içecek ve su şişelerinde kullanılan ve normalde orijinal hammaddeden üretilen ‘DOTP’yi geri dönüşümden üreterek Türkiye’de bir ilke imza attığını anlatan Şahin, o günlerde yaygın olan ‘DOP’ üreticilerinin, bu ürünün kansere yol açtığı iddiaları nedeniyle, Meltem Kimya’nın açtığı yola girip ‘DOTP’ üretimine yöneldiğini kaydetti. Halen üretimine devam ettikleri ‘DOTP’nin orijinale kıyasla daha iyi sonuç verdiğini, bütün kablo şirketleri ile çalıştıklarını ve ihracat da yaptıklarını bildiren Şahin, şöyle devam etti:
“2008 yılına kadar DOTP’de büyüme devam etti. Sonrasında PET resin dediğimiz pet şişelerin hammaddesi olarak kullanılan ürüne başladık. O zaman Türkiye’de sadece Sabancı grubu üretiyordu ancak onlar bu tesisi yurt dışından bir firmaya sattı. Meltem Kimya da 2008 yılında Adana OSB’deki tesisin kurulumu için yatırım kararı aldı ve Sasa’nın satıldığını düşünürsek Türkiye’nin ilk milli sermayeli PET resin tesisini kurdu. Fabrika 9 ayda tamamlanarak üretime başladı.”
“Ürünümüz uzaya bile gitmiş”
Ürün portföylerini sürekli geliştirip, damacana, sıcak dolum, mühendislik plastikleri gibi farklı ürün grupları için hammadde ürettiklerini aktaran Şahin, “Arabalarda ve hatta uzayda kullanılan nitelikli ürünler için hammadde üretiyoruz. Mitsubishi ile 12 yıldır düzenli çalışıyoruz. Bizden aldıkları ürünü nerede kullandıklarını söylemiyorlar ama ‘ürününüz şu anda uzayda’ demişlerdi” ifadesini kullandı.
“80 yaşındaki insanı 5-6 yaşındaki haline döndürüyoruz”
2014 yılında dünyada bir ilk olarak kimyasal geri dönüşüm yöntemiyle ‘rPET resin’ üretimine başladıklarını söyleyen Şahin, “Bu ürün, pet şişe kırıklarını tekrar yapı taşlarına döndürerek granül haline getirme işlemi ve 10 yıldır dünyada başka bir firma tarafından endüstriyel anlamda ticarileştirilemedi. Şu an dünyada tek üreticiyiz. Avrupa’da bunu mekanik, yani fiziksel yöntemle yapıyorlar. Pet şişe kırıkları eritilir, tekrar granül haline getirilir, ancak yapı taşları ayrılmamıştır. Biz ise kimyasal olarak ayrıştırıyoruz, pet şişenin içindeki bütün kontamine ürünleri silip atıyoruz, Orijinale yakın bir kaliteye sahip oluyor. Sonsuz kez geri dönüştürülebiliyor. Bu çok önemli. Avrupa’da kullanılan mekanik yöntemde her bir geri dönüşümde kalite düşer, şişe siyahlaşır, üç-dört geri dönüşümden sonra tekrar dönüştürülemez ve yakılması gerekir, bu da ciddi karbon ayak izi oluşturur. Ben bizim yöntemi şöyle tanımlıyorum: Kullanılmış pet şişeyi 80 yaşındaki bir insan olarak düşünürseniz, biz bunu beş-altı yaşındaki haline döndürüyoruz.”
Sürdürülebilirlik konusunun önemi nedeniyle yoğun talep aldıklarını bildiren Şahin, “Avrupa’da artık şişeler siyah çıktığı için sürdürülebilir bulmuyorlar. PepsiCo, Coca Cola, Danone, Nestle, Henkel, Unilever gibi firmalara, bunların Avrupa, Amerika ve Türkiye’deki lokasyonlarına tedarik sağlıyoruz” bilgisini verdi.
“Kapasiteyi 158 bin ton/yıla çıkardık”
Mevcut 50 bin ton/yıl kapasiteli tesislerine ek olarak iki yıl önce 108 bin ton/yıl kapasiteli yeni bir yatırıma başladıklarını ve geçtiğimiz günlerde tamamladıklarını açıklayan Şahin, şu bilgileri verdi:
“Toplam 158 bin ton/yıla ulaşan Meltem Kimya tek tesiste üretilen en büyük rPET resin kapasitesine sahip oluyor. Zaten dünyada tekiz ama mekanik geri dönüşümü de baz alarak en büyük kapasite diyorum. 80 milyon dolar civarında yatırım tutarı olan yeni tesisimiz tamamlandı. 2014 yılında rPET resin üretimine başladığımızdan bu yana 200 milyar adet pet şişe atığını değerlendirip nihai ürün haline getirdik. Amerika, Avrupa bizden teknoloji olarak her zaman üstün durumdayken, biz böyle bir üründe fark yarattığımız için ülkemiz adına gurur duyuyoruz.”
“2024 ihracat hedefimiz 100 milyon dolar”
Diğer çalışmalarına da değinen Şahin, şunları söyledi: “Yumurtalık Serbest Bölge’de 25 dönümlük bir tank sahası aldık. Oraya 18 bin tonluk sıvı yük depolama yatırımı yaptık. Ayrıca AOSB’nin yeni etabında 25 dönüm yer aldık, 15 dönümü kapalı alan olarak kuru yük depolama için kullanacağız. Manisa Akhisar’da da bir tesisimiz var. PET kavanoz, zeytinyağı ve meyve suyu şişesi üretiyoruz. Toplam 6 tesiste 500’e yakın istihdam sağlıyoruz. 2023 ciromuz 2.5 milyar TL idi, yeni tesisimizin devreye girmesiyle 2024’de 8 milyar lira civarında ciro hedefliyoruz. Gelecek sene 20 milyar TL bandında bekliyoruz. Ciromuzun yüzde 60’ı ihracattan geldi. Yeni yatırımla birlikte yüzde 75’lere çıkacak. Geçen sene 60 milyon dolar olan ihracat rakamımız 2024 için 100 milyon dolar seviyesinde olacak. Ülkemizin cari açığının azaltılmasına 250-300 milyon dolar arasında katkı sağlayacağız.”
